Ethogram + protocol

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom

Telefoon in telefoontas
Tas en jas van tafel
Laptop pakken 

Ga in deze Lesson Up 

 

De koekoek legt eieren in het nest van de karekiet. Zodra deze karekiet dit abnormaal grote ei en jong ziet, begint dit vogeltje extra goed voor dit jong te zorgen. Het koekoeksjong is voor de karekiet een:

1. Inwendige prikkel
2. Supranormale prikkel
3. Uitwendige prikkel
4. Sleutelprikkel

Bij de flamingo begint de balts als zich tijdens het broedseizoen voldoende vogels verzameld hebben. Dit komt, omdat

1. De motivatie voor baltsgedrag is gestegen boven een drempelwaarde
2. Een andere flamingo een sleutelprikkel is
3. Een andere flamingo een supra-normale prikkel is

Zebravink-mannetjes kiezen voor partners die lijken op het vrouwtje dat ze opgevoed heeft. Ze hebben in het nest geleerd wat aantrekkelijke kenmerken zijn. Deze vorm van leren is:

Doel

Na deze les kun je een ethogram maken, een geschikt protocol kiezen bij een onderzoeksvraag, een protocol uitvoeren én resultaten uit gedragsonderzoek interpreteren

Beschrijf het gedrag van de vogel in een paar regels.

Kopieer je antwoord

objectief / subjectief

objectief: feitelijke waarnemingen 

subjectief: bevat een interpretatie

antropomorfisme: toekennen van menselijke gevoelens / bewustzijn / motivatie aan organismen zonder bewijs

objectief / subjectief

antropomorfisme: Deze appel toont met zijn kleur aan dat hij opgegeten wil worden, zodat zijn zaden verspreid worden.

subjectief: appel

objectief: afbeelding van een appel

echt objectief: rond voorwerp, ingedeukt aan de bovenzijde. Rood van kleur met groene stippen van 2 mm doorsnede .... etc

kopieer je omschrijving van het vogelgedrag. Geef per regel aan of deze objectief of subjectief is of een antropomorfisme bevat.

ethogram

https:

Hoe maak je een ethogram

samenwerken = taken verdelen

Leerling A beschrijft wat hij ziet, Leerling B noteert in tabel 1 

stap 1: kladversie invullen

stap 2: netjes uitwerken

We bekijken de video 2x

protocol : gedragsketens bepalen

in tweetallen:

A: observeert en roept wanneer de handeling verandert.

B: noteert  

of werk van video

(voor de zekerheid altijd video opnemen)

Gebruik hiervoor de tabel van opdracht 2

onderzoeksvragen

Welke handelingen komen in een vaste gedragsketen voor?

Hoeveel verdeelt een dier  de tijd over de gedragssystemen?

Wat is de rangorde in een  bepaalde groep?

protocol : gedragsketens bepalen

in tweetallen:

A: observeert en roept wanner de handeling verandert.

B: noteert 

 

of werk van video

(voor de zekerheid altijd video opnemen)

	ops	fts	rem	afst	bct
ops	x	3	0	0	0
fts	0	x	5	0	0
rem	0	1	x	2	1
afst	2	0	0	x	0
bct	0	1	0	0	x

Analyse

in totaal 17 wisselingen tussen handelingen

fts komt 5 x  voor (fietsen)

na fietsen krijg je altijd 1 van de 4 andere handelingen (rem, ops, afst, bct )

toeval: 1/4 kans op rem/ops/afst/bct    na   fts 

fts komt 5 keer voor, dus de andere 4 zouden allen 1,25 keer waargenomen moeten zijn

na fts komt rem 5 keer voor, dat is 4x vaker dan op basis van toeval verwacht kan worden

dit zou dus wel eens een vaste volgorde kunnen zijn

protocol: tijdsbesteding

noteer elke 10 seconden wat het dier op dat moment doet.

wederom in tweetallen of van video.

Analyse

Noteer van elke handeling

PO gedrag

Een gedragsonderzoek met een onderwerp naar keuze (info volgt)

groepsgrootte: 2-3 personen

eindproduct: wetenschappelijk onderzoek + verslag. Onderzoek bevat ethogram + protocol

Cijfer weegt 1x mee voor dit jaar

deadline: volgt nog, inleveren via magister opdrachten

De komende lessen worden besteedt aan hoe je een wetenschappelijk onderzoek uitvoert & hoe je een verslag maakt

Voorbeelden van onderwerpen

let op! Dit zijn projecten voor 1-VWO. Ik ga er vanuit dat in jullie inleidingen, resultaten en discussie duidelijk wordt dat havo-4 wel een niveautje hoger is :)

maken.wikiwijs.nl

Aan de slag

1) Bedenken onderzoeksvraag 

2) Uitwerken onderzoek (hoe ga je het doen)