Evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, mavo
• Leerjaar 4

Wat weet je nog over evolutie?

Evolutie

Definitie: 

Het totaal aan verandering in kenmerken van organismen of populaties van generatie op generatie die ontwikkeld zijn.

Is de evolutie theorie bewezen?

Zo ja, hoe?

De evolutie theorie gaat uit van:

1.  Verandering in genotype

2.  Natuurlijke selectie

3.  Ontstaan van nieuwe soorten

1. Verandering van genotype

Wat is genotype en wat is fenotype?

Wat gebeurt er tijdens deze veranderingen?

Tijdens geslachtelijke voortplanting komen er steeds meer nieuwe genotypen

Dit komt mede door mutaties

Verandering in genotype kan resulteren in verandering van fenotype

2. Natuurlijke selectie

Overlevingskans

Voordelige eigenschappen

Aanpassen 

Voorbeeld van natuurlijke selectie

(survival of the fittest)

van evolutie

3. Ontstaan van nieuwe soorten

Genotype - Fenotype

Klimaat

Subgroepen

Welke argumenten worden er gebruikt om de evolutie theorie te onderbouwen?

Argumenten

1. Fossielen

2. Overeenkomsten in bouw

3. Rudimentaire organen

4. Overeenkomst in embryonale ontwikkeling

1. Fossielen

Versteend

Bedekt

Goed bewaard gebleven

2. Overeenkomst in bouw

Boten met een zelfde functie 

Komt terug in iedere gewervelde

3. Rudimentaire organen

Overige organen

Had een functie

Nu niet meer

4. Overeenkomst in embryonale ontwikkeling

In een vroeg stadium veel vergelijkingen

Later niet meer

12.2 Verwantschap

Leerdoelen 12.2

• Je kunt uitleggen hoe lang er al leven op aarde is en hoe dat is ontstaan.
• Je kunt uitleggen hoe fossielen ontstaan.
• Je kunt uitleggen hoe je kunt zien of soorten verwant zijn aan elkaar.
• Je kunt de evolutie van de mens uitleggen.

Ontwikkeling van leven op aarde

• 2,5 miljard jaar geleden: Het eerste leven begon in zeeën en oceanen: eencellige organismen.
• 900 miljoen jaar geleden: Eencellige organismen -> meercellige organismen

• 450 miljoen jaar geleden: Eerste gewervelde dieren (vissen) en landplanten

• 400 miljoen jaar geleden: Dieren op het land

https:

Fossielen(1)

Zijn versteende overblijfselen van organismen of afdrukken van organismen in gesteenten.

Ontstaan van Fossielen

1. Zinken, zachte delen verteren.

2. Harde delen bedekt door zand/klei.

3. Verstenen (samenpersen van de harde delen).

4. (Zee)bodem komt omhoog: zichtbaar.

Hoe zie je dat soorten verwant zijn?

• Soorten staan dicht bij elkaar (zijn nauwer verwant aan elkaar als ze kort geleden een gemeenschappelijke voorouder hadden (uitgestorven).
  
• Hierdoor veel gemeenschappelijke kenmerken

 verwantschapsschema

Overeenkomst in bouw(2)

• Verschillende functies
• Dezelfde bouw
• Gemeenschappelijke voorouder
  

Rudimentaire organen (3)

Wat wordt er met deze afbeelding bedoeld?

1. Dat mensen van de apen afstammen
2. Dat mensen en apen gemeenschappelijke voorouders hebben.
3. Dat er door micro-evolutie nieuwe soorten zijn ontstaan
4. Dat er veel apen zijn.

Evolutie van de mens

Wat is het fenotype?

1. De samenstelling van genen
2. De eigenschappen die tot uiting komen
3. De eigenschappen die niet tot uiting komen
4. De samenstelling van fenen

Waarom vindt er natuurlijke selectie plaats?

1. Omdat er dan natuurlijk wordt geselecteerd
2. Omdat sommige soorten niet mogen bestaan
3. Zodat gezonde/aangepaste soorten kunnen overleven
4. Omdat wij dat willen

Wat heeft de verandering van het klimaat en verandering van fenotype tot gevolg?

1. De aarde vergaat
2. De dieren gaan dood
3. Er ontstaan nieuwe soorten
4. Er gebeurt niets

Wat is een argument voor de evolutie theorie?

1. Dieren met overeenkomende bouw
2. We weten het gewoon
3. Omdat Darwin dat zegt
4. Geen van allen

* Wat zijn rudimentaire organen?
(meerdere antwoorden)

1. Organen die we nog steeds gebruiken
2. Organen die nog steeds aanwezig zijn maar geen functie hebben.
3. Organen die deels verdwenen zijn door evolutie
4. Organen met een specifieke functie

Opdracht: Caminalculen

1. De beestjes op de plaatjes zijn 12 miljoen tot 0 miljoen jaar  oud (nog levend). Knip de plaatjes uit en leg ze in de juiste volgorde qua jaar.

2. Bekijk de plaatjes en zoek naar overeenkomsten en maak hier een stamboom van.

Nodig: schaar & plakband/lijm