Les 15 H4 Ondernemen is risico's nemen

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Economie

Wat gaan we doen vandaag

• Klaslokaalexperiment
• Herhalen aan de hand van theorie en opdrachten
• Tips voor het leren van de toets
• herhaling per les en lastige onderdelen bespreken en eventuele vragen
• Bespreken oefentoets

Klaslokaalexperiment

Welke optie heeft je voorkeur?

1. 100% kans op €30,-
2. 80% kans op €45,-

Wat is de gemiddelde opbrengst wanneer je 80% kans hebt op €45,-

Welke optie heeft je voorkeur?

1. 25% kans op €30,-
2. 20% kans op €45,-

Certainty effect

Wanneer de kans 100% is, heb je zekerheid. Mensen zijn bereid om een gedeelte van een gedeelte van de verwachte opbrengst af te zien, in ruil voor zekerheid.

Wanneer je kiest voor 100% voor €30,- ben je risicoavers: Je bent bereid in te leveren voor zekerheid.

Certainty effect

Vergrote vorm van risicoavers: 99% kans op 2 miljoen lijkt een slechtere optie dan 100% op 1 miljoen, omdat mensen kleine kansen zwaar overschatten.

Het Certainty effect houdt dus in dat je veel over hebt voor 100% zekerheid.

Herhaling vorige les

• Wat is averechtse selectie?
• Wat is moral hazard?
• Wat zijn de gevolgen van averechtse selectie en moral hazard?

Opdrachten

Tips voor het tentamen: (1)

• Het is veel stof, focus je dus op de onderdelen waarvan je denkt dat ze belangrijk zijn.. (rente, inflatie, ruilen over tijd van overheden, mensen en bedrijven , speltheorie, verzekeren)
• Je weet vanuit de vorige keer dat het draait om stof begrijpen, kunnen toepassen en kunnen berekenen. Ga dus niet stampen.

Tips voor het tentamen: (2)

• Bereid de stof voor adhv toegepaste opgaven (laatste paragraaf per hoofdstuk).
• focus je minder op stof die minder belangrijk lijkt vanuit de grote lijnen, maar laat het niet volledig links liggen.
• Zorg dat je de berekeningen kunt en de begrippen uit kunt leggen.

Herhaling per les

Herhaling les 9

Intertemporele substitutie: Ruilen over tijd.

Inflatie: waardevermindering van geld of prijsstijging van producten/diensten

Reëel rendement: rendement gecorrigeerd voor inflatie. heb je dus 3% nominaal rendement, maar 2% inflatie, hou je 1% reëel over.

Herhaling les 10

Menselijk kapitaal: productiefactor van arbeid. Neemt toe door bijvoorbeeld opleidingen, doordat je een hogere arbeidsproductiviteit krijgt: hoeveelheid werk per persoon per tijd.

Permanent consumptieniveau: Doordat je niet altijd hetzelfde verdient, maar wel een bepaalde hoeveelheid altijd consumeert, ga je sparen of lenen, krijg je te maken met rente: prijs van tijd

Herhaling les 11

Pensioen, bestaat uit pensioen van pensioenfonds, aow en wat je zelf spaart. kan waardevast en welvaartsvast zijn.

Verschil tussen kapitaaldekkingsstelsel en omslagstelsel.

Staatsobligaties: Manier waarop overheid geld leent.

Als de overheid meer geld uitgeeft dan dat er binnenkomt, krijgt zij een financieringstekort (per jaar), leidt uiteindelijk tot een staatsschuld.

Herhaling les 12

4 stappen voor prisoners' dilemma

Verzonken kosten: kosten die je niet op een andere manier terug kunt verdienen, maar die je al wel gemaakt hebt

meeliftgedrag: iemand betaalt niet mee, maar profiteert wel.

Herhaling les 13

Risico = kans * schade

Verwachte opbrengst = gemiddelde opbrengst - gemiddelde kosten

Risicoaversie: iemand die risico's probeert te vermijden

Herhaling les 14

Door informatieasymmetrie (de één weet meer dan de ander) ontstaat moral hazard (minder voorzichtig zijn omdat je weet dat je verzekerd bent) en averechtse selectie (mensen met hogere risico's laten zich meer verzekeren dan mensen lagere risico's).

Te verminderen door informatie in te winnen, premiedifferentiatie, bonus-malus-systemen en eigen risico.

Evt overige lastige onderdelen:

• gevolgen inflatie
• geloofwaardige zelfbinding
• overheidsfinanciën
• verzekeren met bijbehorende begrippen

Nog vragen vanuit de klas?

Oefentoets bespreken