Paragraaf 1.5: Gezonde voeding

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Werkwijze Biologie

Pak je spullen:

• Eventueel laptop
• Biologieboek
• Schrift voor aantekeningen
• Pen
• Mobiel in de tas!

Mooi! Dan gaan we beginnen!

Wat gaan we doen?

• Herhaling paragraaf 1.4: Resorptie

• Uitleg 1.5: Gezonde voeding

• Zelfstandig werken opdrachten 1.5

Wat is de minst belangrijke functie van de dunne darm?

1. Vertering van voedingsstoffen
2. Resorptie van voedingsstoffen
3. Resorptie van water
4. Productie van verteringsenzymen

Wat is de beste uitleg van het woord: 'resorptie'?

1. de opname van water bij de nieren
2. opname van stoffen in het bloed
3. opname van stoffen uit de darmen
4. de uitscheiding van stoffen

Iemand heeft diarree. Welk orgaan werkt dan niet goed?

1. Dikke darm
2. Endeldarm
3. Slokdarm
4. In de twaalfvingerige darm

Wat voor soort transport is resorptie?

1. Actief, het kost energie
2. Passief, het kost energie
3. Actief, het kost geen energie
4. Passief, het kost geen energie

Bij een resorptiestoornis worden te weinig of geen voedingsstoffen uit het voedsel opgenomen in het bloed. De benodigde voedingstoffen moeten dan via een infuus in de bloedbaan worden toegediend. Noteer de letter uit de afbeelding hiernaast die het gedeelte aangeeft dat bij deze patiënt niet goed functioneert.
(klik op de afbeelding om te vergroten)

1. P
2. Q
3. R
4. S

Welke stof zorgt er voor dat bacteriën die via ons voedsel ons lichaam binnenkomen, gedood worden (naam voluit)

Waar in ons lichaam worden spijsverteringssappen geproduceerd die vetten verteren?

1. maag
2. twaalfvingerige darm
3. galblaas
4. alvleesklier

Waarom moet insuline worden geinjecteerd en kan het niet in pilvorm worden ingenomen?

Door verhoging van de glucose concentratie in de darm kan het waterverlies in het lichaam toenemen. Juist of onjuist, leg uit!

Hoe stroomt het bloed in de poortader?

1. Van de maag naar de lever
2. Van de darm naar de lever
3. Van de lever naar de maag
4. Van de lever naar de maag

Welk verteringssap heeft geen verteringsenzymen?

1. Speeksel
2. Maagsap
3. Gal
4. Darmsap

1.5 Gezonde voeding

Leerdoel:

• je kunt beargumenteren wat gezonde voeding is en wat de gezondheidsrisico's zijn van ongezonde en te veel voeding

1.5 Gezonde voeding

Lesdoelen

5.1 Je kunt beargumenteren wat gezonde voeding is en wat de gezondheidsrisico's zijn van ongezonde en te veel voeding

Gezond gewicht

BMI = gewicht / lengte² (kg/m²)

<20 : ondergewicht

^{20-25: gezond gewicht}

^{25-30: overgewicht}

^{30-35: obesitas}

^{>35: morbide obesitas}

CHOLESTEROL

Verzadigde vetzuren: toename LDL-cholesterol

Onverzadigde vetzuren: toename HDL-cholesterol

Erfelijke aanleg hoog cholesterol

Coeliakie (Gluten-intolerantie)

Lactose-intolerantie

Opdracht

Welke hormonen spelen rol bij spijsvertering?

Hormonen

• Gastrine: productie maagsap door maagwand
• Secretine: productie gal door lever
• Cholecystokinine (CCK): afgifte gal door galblaas

welke bewering(en) is/zijn juist?
1 de verteringsproducten die in het bloed worden opgenomen, zijn beter oplosbaar in water dan producten die in de lymfe worden opgenomen
2 een deel van de verteringsproducten wordt via diffusie en een deel via actief transport uit d.d. dekweefselcellen in het bloed opgenomen
3 het al dan niet verzadigd zijn van de vetzuren bepaalt of deze in de lymfe of in het bloed worden opgenomen.

1. 1,3
2. 1,2
3. 2
4. 1,2,3

VLDL, LDL en HDL cholesterol ratio

Examenvraag (HAVO)

De behandeling van clostridiumziekte met antibiotica duurt lang en vaak komen de klachten weer terug. Daarom werd in het AMC in Amsterdam een onderzoek gedaan naar het toepassen van fecale bacterietherapie, ofwel poeptransplantatie, als alternatief voor de antibioticumbehandeling. Internist Max Nieuwdorp legt uit hoe dit in zijn werk gaat: "Gezonde donoren leveren hun ontlasting in. Na menging met een vloeistof en filteren door een zeefje ontstaat een vloeistof die aan patiënten met een clostridium-infectie kan worden toegediend. Op deze manier wordt de darm voorzien van een gezond bacteriebehang."

De vloeistof wordt toegediend via een slangetje door de neus naar het spijsverteringskanaal. Waar in het spijsverteringskanaal zal zich het uiteinde van het slangetje bevinden wanneer wordt gestart met de toediening

Waar in het spijsverteringskanaal zal zich het uiteinde van het slangetje bevinden wanneer wordt gestart met
de toediening

1. slokdarm
2. twaalfvingerige darm
3. endeldarm
4. blinde darm

Examenvraag (HAVO)

De behandeling van clostridiumziekte met antibiotica duurt lang en vaak komen de klachten weer terug. Daarom werd in het AMC in Amsterdam een onderzoek gedaan naar het toepassen van fecale bacterietherapie, ofwel poeptransplantatie, als alternatief voor de antibioticumbehandeling. Internist Max Nieuwdorp legt uit hoe dit in zijn werk gaat: "Gezonde donoren leveren hun ontlasting in. Na menging met een vloeistof en filteren door een zeefje ontstaat een vloeistof die aan patiënten met een clostridium-infectie kan worden toegediend. Op deze manier wordt de darm voorzien van een gezond bacteriebehang."

De vloeistof wordt toegediend via een slangetje door de neus naar het spijsverteringskanaal. Waar in het spijsverteringskanaal zal zich het uiteinde van het slangetje bevinden wanneer wordt gestart met de toediening

Waar in het spijsverteringskanaal zal zich het uiteinde van het slangetje bevinden wanneer wordt gestart met
de toediening

1. slokdarm
2. twaalfvingerige darm
3. endeldarm
4. blinde darm

Terugkijken op lesdoelen

4.1 Je kunt beschrijven waar en op welke wijze voedingsstoffen worden opgenomen in het darmkanaal en welke factoren daarop van invloed zijn

Heb je de leerdoelen onder de knie?

😒🙁😐🙂😃

Aan de slag!

Paragraaf 1.5: opdrachten 30 t/m 37

Opdrachten niet af --> Huiswerk

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!