§3.1 De Verlichting - Deel 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

§3.1 De Verlichting

Deel 1

Lezen

De standensamenleving (bladzijde 111)

Klaar? Schrijf je huiswerk in je PLENDA

Huiswerk (volgende week)

Schrijf op in je PLENDA

Maken opdracht 3 t/m 14 van §3.1

Leg uit wat het absolutisme betekent

Leg uit wat de wetenschappelijke revolutie is

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Wat de standensamenleving is in het ancien régime

- Wat de klachten van de derde stand zijn

- Dat de Verlichting een nieuwe manier van denken is

- Dat verlichte denkers nieuwe ideeën hebben over een goed bestuur en hier voorbeelden bij noemen

Het ancien régime

Onder Lodewijk XIV heeft Frankrijk een absoluut bestuur gekregen

Dit oude regime (ancien régime) heeft drie kenmerken:

Absoluut

Er is één persoon die alle macht heeft

Ongelijkheid/onvrijheid

Mensen zijn op politiek, economisch en sociaal gebied ongelijk

Standen

De samenleving is verdeeld in drie standen: geestelijken, adel en boeren

Filmpje

Hoe de drie groepen verdeeld waren

0

Drie groepen

In de middeleeuwen heb je in de samenleving drie standen:

Geestelijken

Adel

Boeren

Elke groep heette  een stand. Letterlijk waar jij staat in de maatschappij, wat jouw plek is. 

Privileges van de 1ste en 2de stand

De geestelijken en adel hebben veel meer macht

Dit komt met name doordat ze privileges hebben:

Eerste stand (geestelijken)

Veel land in bezit (welvaart)

Geen belasting betalen

Tweede stand (adel)

Veel land in bezit (welvaart)

Vrijwel geen belasting betalen

Belangrijke functies (bisschop, minister, officier, etc.)

Een 'voorrecht'. Een recht dat anderen niet hebben. 

Klachten van de 3de stand

Tegelijkertijd heeft de 3de stand juist veel te klagen

Hoge belastingen en weinig land zijn niet alle problemen:

Boeren

Verplichtingen aan hun heer (herendiensten)

Arme stedelingen

Lang, zwaar, ongezond en onveilig werk

Te lage lonen om van te kunnen leven

Rijke stedelingen (bourgeoisie)

Geen belangrijke functies

Hoge belastingen

Geen vrijheid van meningsuiting en drukpers

Ook Frankrijk heeft in de 18de eeuw een standenmaatschappij. Sleep de kenmerken naar de juiste standen

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

De geestelijken

De adel

De rest

Betaalt geen belasting

Betaalt weinig belasting

Betaalt veel belasting

§3.1 De Verlichting

Deel 2

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Wat de standensamenleving is in het ancien régime

- Wat de klachten van de derde stand zijn

- Dat de Verlichting een nieuwe manier van denken is

- Dat verlichte denkers nieuwe ideeën hebben over een goed bestuur en hier voorbeelden bij noemen

Lezen + aan de slag

'Verlicht denken' & 'Nieuwe ideeën over goed bestuur'

Of... maak de opdrachten 7 t/m 10

Of... volg de verlengde instructie over 'De Verlichting'

De verlichting

In de wetenschappelijke revolutie gaat men logisch denken

Zo gaan mensen ook naar de samenleving kijken

Met het verstand de wereld willen verbeteren is de Verlichting

De Verlichters gaan kritisch naar de wereld kijken

Link naar opdracht verlichting: http://www.sjlgs.nl/havo/files/Groepsopdracht-denkbeelden-verlichting.pdf

Oorzaak of gevolg:

Mensen hebben veel wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen gedaan

1. Oorzaak van de verlichting
2. Gevolg van de verlichting

Oorzaak of gevolg:

Mensen krijgen andere ideeën over godsdienst

1. Oorzaak van de verlichting
2. Gevolg van de verlichting

Zet de uitspraken in de juiste kolom

Een idee van het ancien régime

Een idee van de verlichte denkers

Alle gebeurtenissen in het leven kun je logisch uitleggen

In Frankrijk moet iedereen een katholiek zijn

God regelt alles wat in het leven van mensen gebeurt

In Frankrijk moeten mensen zelf bepalen wat ze geloven

Zijn de Verlichters hier voor of tegen?

Verlichters zijn voor

Verlichters zijn tegen

Vrijheid van meningsuiting

Gelijke rechten voor iedereen

Vrijheid van godsdienst

Ongelijkheid

Horen de uitspraken bij het ancien régime of verlichte denkers?

Ancien régime

Verlichte denkers

Als bestuurders slecht besturen, moeten ze vervangen worden

Elke staat moet een grondwet hebben

De macht moet verdeeld zijn tussen de regering, het parlement en de rechters

Een koning hoeft zijn besluiten niet uit te leggen

Iedereen moet zich aan de wet houden

Mensen hebben mensenrechten

Koningen hebben hun macht van het volk gekregen

Koningen hebben hun macht van God gekregen

Waarom zou zijn gekozen voor de term 'Verlichting'?

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Wat de standensamenleving is in het ancien régime

- Wat de klachten van de derde stand zijn

- Dat de Verlichting een nieuwe manier van denken is

- Dat verlichte denkers nieuwe ideeën hebben over een goed bestuur en hier voorbeelden bij noemen

Filmpje

Ideeën van de Verlichting

Waarom zouden sommige vorsten tegen de verspreiding van verlichte ideeën zijn?

Verspreiding van de Verlichting

Encyclopedie

Door de onderzoekers en Verlichters wordt enorm veel kennis vergaard, maar dit is niet makkelijk te vinden voor iedereen. Denis Diderot besluit in 1751 alle kennis te bundelen in zijn encyclopedie. De moderna variant hiervan is Wikipedia!

Publiek debat

De ideeën werden besproken op bepaalde bijeenkomsten. In frankrijk in salons, in Engeland in koffiehuizen. Iedere belangstellende was welkom en alles mocht besproken worden (geen censuur!)

Schrijvers

Door de drukpers konden gechreven ideeën makkelijk verspreid worden. Steeds meer meer konden ook lezen en schrijven, waardoor tijdschriften en bibliotheken ontstonden. Zo kon iedereen de ideeën meekrijgen (ook al probeerden sommige vorsten dit wel te stoppen.

Zet de kenmerken van de Verlichting in het Schema zoals je in het filmpje zag

Sociaal

Godsdienst

Economie

Politiek

Scheiding kerk en staat

Vrijheid

Vrije handel

Scheiding der machten

Religieuze tolerantie

Eigenbelang

Gelijkheid

Volkssoevereiniteit

Huiswerk

Schrijf op in je agenda

Maken opdracht 3 t/m 14 van §3.1