3.3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

1.1 §3.3 Klimaatfactoren

Lesplanning

LessonUp quiz herhaling 3.2	10 min
Uitleg paragraaf 3.3: Klimaatfactoren	10 min
Maken paragraaf 3.3 opdracht 1 t/m 5	10 min
Uitleg paragraaf 3.3: Ontstaan seizoenen	10 min
Afmaken paragraaf 3.3	10 min
Lesafsluiting met LessonUp	10 min

Welk instituut meet het weer in Nederland?

1. Buienradar
2. KNMI
3. Weeralarm.nl
4. KNAG

Wat meet je als je "het weer" wilt bepalen?

1. Warmte en de kou
2. temperatuur, neerslag en wind
3. Temperatuur en neerslag
4. Warmte en de temperatuur

Wind

Luchtdruk

Neerslag

Temperatuur

Barometer

Pluviometer

Anemometer

Weerhut

Welke uitspraak over de klimaatgrafiek van NL is juist?

1. De meeste neerslag valt in juni.
2. De gemiddelde temp is in alle maanden ongeveer hetzelfde.
3. Er valt neerslag in alle maanden van het jaar.
4. Je ziet de temp, bewolking, neerslag en wind.

In de koudste maand is het gemiddeld hoe warm?

Hoe warm is het in de warmste maand? 

1. 1 graad
2. 5 graad
3. 8 graad

Wat moet je kunnen/kennen?

• Je kunt temperatuurverschillen in Nederland verklaren met behulp van de vier klimaatfactoren

Weer- en klimaatfactoren

Beïnvloeden de verschillen in temperatuur

- De afstand tot zee

- De breedteligging

- De hoogteligging ten opzichte van het zeeniveau

- De aanvoer van warmte en kou van elders

Afstand tot zee 

De gesteldheid van het aardoppervlak beïnvloedt de temperatuur             land warmt sneller op en koelt weer sneller af dan water

Afstand tot zee 

Nederland:

meestal wind uit het westen                 aanlandige wind (wind van zee)

• in de zomer: relatief koele lucht
  
• in de winter: relatief warme lucht
  

aflandige wind (wind van land)

• in de zomer: extra warm
  
• in de winter: extra koud
  

De breedteligging 

Dit gaat over de afstand tot de evenaar. Hoe verder bij de evenaar vandaan, hoe kouder. 

De breedteligging heeft op twee manieren invloed op de temperatuur: 

1. zoninvalshoek 

2. afstand van de zonnestralen 

breedtelijnen

Dit zijn de lijnen vanaf de evenaar (0 graden) naar de polen (90 graden).

Hoe dichter bij de noordpool, hoe kleiner de invalshoek. Hoe schuiner de zonnestraal, hoe minder warm een gebied wordt.

Hoe groter het oppervlak dat verwarmt moet worden, hoe minder warm het wordt. 

Zoninvalshoek

Afstand van de zonnestralen

Hoogteligging

• De aarde verwarmt de atmosfeer van onderaf
• Hoe hoger hoe kouder
• per kilometer hoger is het 6 °C kouder

        - 100 m stijgen = -0,6°C kouder
 
Nederland
weinig hoogteverschillen, dus weinig invloed op de temperatuur

Aanvoer van warmte en kou

Onze temperatuur wordt ook bepaald door andere plekken op de aarde. 

Door lucht- en zeestromen komen invloeden van andere plekken bij ons en dit zorgt ervoor dat wij een zacht klimaat hebben. 

Invloed warme Golfstroom in Europa: deze warme zeestroom zorgt ervoor dat warme lucht via zee in Europa komt. Zo zie je dat de Golfstroom langs Noorwegen gaat.... en dat heeft gevolgen!

Een koude zeestroom stroomt langs de kust van Canada. Dit zorgt voor koude lucht in dit gebied...

Wind en zeestromen kunnen zorgen voor temperatuurverschil tussen plaatsen die op dezelfde breedteligging liggen

Aan de slag

• Wat? Maak paragraaf 3.3 opdracht 1 t/m 5
• Hoe? Zelfstandig, overleggen mag
• Hulp? Buur, docent
• Tijd?    10 minuten
• Klaar? Lees de rest van 3.3 en maak 3.3 af

Ontstaan van seizoenen 

Naast deze 4 klimaatfactoren hebben we nog te maken met het feit:

1. dat de aarde om zijn as draait, in bijna 24 uur. Hiermee ontstaan het dag-nacht ritme. Waardoor temperatuur  daalt en stijgt

2. De aarde draait in een schuine as, in een hoek van 23,5 graad, om de zon, hiermee ontstaan de seizoenen.

Welk seizoen is er NL afgebeeld?

Is het in NL dag of nacht op deze afbeelding?

Huiswerk

• Wat? Paragraaf 3.1 t/m 3.3 is af
• Hoe? Zelfstandig, overleggen mag
• Hulp? Buur, docent
• Tijd?    10 minuten

Examenvraag

Bron 1

Hoe kun je het klimaat van een gebied bepalen?

1. Je meet de warmte, neerslag en de wind.
2. Je meet hoe warm het is gedurende 1 jaar.
3. Je meet het weer over een periode van 30 jaar.
4. Je kijkt naar de zomer- en wintertemperatuur.

Dus, wat is klimaat?

Welke uitspraak is juist?

1. In de winter is de zee warmer dan het land.
2. In de zomer is de zee koeler dan het land.
3. Een landwind heeft in de zomer een verkoelend effect.
4. Een zeewind heeft in de winter een verkoelend effect op het land.

Welk kenmerk van aanlandige wind is juist?

1. In de zomer is aanlandige wind warm.
2. Aanlandige wind waait vanaf het land naar zee.
3. In de winter is aanlandige wind koud.
4. In de winter is aanlandige wind warm.

De zon legt een lange afstand af

De zon legt een korte afstand af

De zon lheeft schuine zonnestralen

De zon lheeft rechte zonnestralen

Het hoogste punt in NL is de Vaalserberg: 322 hoog. Je staat bijna op de top, op 300 meter boven NAP.
Hoe groot is het temperatuurverschil met een plaats op zeeniveau? Berekening!