Herhaling H4

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

H4 taal

Rijk aan taal

• De taal waarin je hebt leren spreken vanaf je geboorte.
• Deze taal heb je zeer waarschijnlijk op een natuurlijke manier geleerd.
• Kun je zowel Nederlands als Fries als moedertaal hebben? Waarom wel of niet?

Moedertaal

• Een taal die je er later bij leert en bijna net zo goed leert spreken als je moedertaal.
• Hoe leer je een tweede taal?
• De kritische periode => Genie Wiley

Tweede taal

Genie Wiley

• Een (buitenlandse) taal die je later leert spreken.

Vreemde taal

O víkendu jsem vypil trochu moc piva

Ich habe dieses Wochenende ein bisschen zu viel Bier getrunken

Welke taal lijkt je makkelijker om te leren?

• Streektaal = een taal van een bepaalde streek of plaats, die anders is dan de Standaardtaal.
• Rijkstaal = een door de rijksoverheid officieel erkende taal.

Opdracht 1

• Een woord dat afkomstig is uit een andere taal.
• Onze taal 'verengelst'
• Bij leenwoorden uit het Engels, gebruiken we de Nederlandse spellingsregels (en dat lijkt soms een beetje gek):
  ik delete, jij deletet, wij deleten, ik heb gedeletet. 

Leenwoorden

• Onze taal bestaat uit bouwstenen.
• Onze taal 'verengelst'
• In het Nederlands gebruiken we een alfabet. De losse bouwsteentjes zijn dus onze
  26 letters. Van die bouwsteentjes kun je een bouwwerk (woord) maken
• Niet elke taal gebruikt een alfabet.
• Lettergreep is groepje letters waarin een woord kan worden verdeeeld

Bouwstenen

= taal die je gebruikt in serieuze situaties. Je gedraagt je netter dan gebruikelijk. Bijvoorbeeld op je werk of bij mensen die je niet super goed kent. 

• Sollicitatiebrieven, mailtjes etc.

Formeel 
taalgebruik 

= taal die je gebruikt bij mensen die je goed kent. Denk aan je ouders, vrienden of klasgenoten. Je gebruikt informele woorden in minder serieuze situaties.  

• Op feestjes, in de kantine etc.

Informeel 
taalgebruik 

Vorige week eindigden we met de begrippen 'formeel' en 'informeel'. Wat is het verschil ook alweer?

Stel je moet morgen naar de tandarts en wil graag melden dat je het eerste uur iets later bent. Maak zelf een formele zin om dit te melden.

= taal waarmee je precies bedoelt wat er staat. 

Letterlijk taalgebruik 

Veronique draagt een prachtige gouden ring.

= taal waarmee je iets anders bedoelt dan wat er staat. Spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegdes zijn figuurlijk taalgebruik. Er wordt vaak een beeld (figuur) gebruikt.

Figuurlijk taalgebruik 

De appel valt niet ver van de boom.

• 
  

Als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel.

Jullie hebben het over letterlijk en figuurlijk taalgebruik gehad. Wat is het verschil ook alweer tussen die twee vormen van taalgebruik?

Waarom gebruiken we eigenlijk figuurlijk taalgebruik?

= taal in beelden.

• Het helpt ons om snel te kunnen zien wat de bedoeling is.
• Wat is het verschil tussen een pictogram en een emoji?

Beeldtaal

Letterlijk of figuurlijk?

Is dit ook beeldtaal?

Een emoji is een plaatje dat je bijvoorbeeld in een appje gebruikt om iets duidelijk te maken

Een pictogram is een plaatje of symbool dat een tekst vervangt.

• Letterlijke betekenis: 'beperk lezen'.
• Mensen met dyslexie hebben moeite om klanken op de goede volgorde zetten, draaien cijfers om, gaan vaak radend lezen en vinden lezen niet leuk.
• Dyslexie is erfelijk, gaat nooit echt voorbij en komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes.

Dyslexie 

de kenmerken

De volgende leesproblemen kunnen voorkomen bij dyslexie:
 

1. b | p | d | verwisseling, oftewel het spiegelen van letters die erg op elkaar lijken.

2. Letters die tijdens het lezen continu verspringen (‘dansende’ letters).

Zrdoa vdaer tiuhs kmot, renenn de kdinreen enssautioht naar hem toe. 

3. Het verwisselen van de woordvolgorde binnen een zin.

4. Letters die uit elkaar gaan en nieuwe woorden lijken te vormen.

5. Het verwisselen van de lettervolgorde binnen een woord.

6. Spellend, letter voor letter lezen.