De lezer boeien (havo 2)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Nederlands

Hoofdstuk 10: De lezer boeien

11 oktober 2021

Wat gaan we doen?

• Terugblik vorige les


• Leerdoel: Je leert hoe je je lezer boeit met voorbeelden, vergelijkingen en variatie


• Actieve bijdrage en niet door elkaar praten

De minister, die de volgende dag zou vragen zijn ontslag bij de koning maar nu nog vrolijk glimlachte, opende de tentoonstelling.

Deze zin kan duidelijker. Wat klopt er niet?

1. Er is geen logische zinsvolgorde
2. De zinslengte is niet prettig.
3. Er is gebruik gemaakt van een tangconstructie
4. Alle antwoorden zijn goed.

Antwoord

        De minister, die de volgende dag zou vragen zijn ontslag bij de koning maar nu nog vrolijk glimlachte, opende de tentoonstelling.

       De minister opende de tentoonstelling. Hij glimlachte nu nog vrolijk, maar zou de volgende dag ontslag vragen bij de koning. 

Logische zinsvolgorde: ...die zou de volgende dag zijn ontslag vragen bij de koning maar nu nog vrolijk glimlachte...
Prettige zinslengte: Een lange zin is gesplitst in twee. 
Tangconstructie: Zet woorden die bij elkaar horen ook bij elkaar. 

Het gebruiken van duidelijke woorden helpt om helder te schrijven. Wat kun je beter vermijden?

Duidelijke woorden

Wat moet je vermijden? 

1. Vage woorden: wees concreet in wat je bedoelt en gebruik zo min mogelijk opvul- en stopwoorden. 
2. Ouderwetse woorden: kies voor alledaagse taal. 
3. Omslachtige formuleringen: formuleer kort en krachtig. 
4. Dubbele ontkenningen: Zet nooit meerdere ontkenningen in een zin. 

Je tekst laten leven

Voorbeelden

Vergelijkingen

Signaalwoord: als

Opdracht

• Individueel (daarna klassikaal bespreken)
• Tijd: 5 minuten

1. De tekst bevat een voorbeeld. Welk voorbeeld is dit en waarvan?
2. Welke twee vergelijkingen vind je in het fragment? Wat is de werkelijkheid en wat is het beeld?

Variëren in taalgebruik

1.  Zinsbouw
   
2. Zinslengte
3. Woordkeuze

Zinsbouw

Het onderwerp hoeft niet altijd vooraan te staan. 

Zinsbouw

   We stapten om zeven uur in de auto. We reden de hele nacht door. We kwamen de volgende dag uitgeput op de camping aan. 

   Om zeven uur stapten we in de auto. We reden de hele nacht door. Uitgeput kwamen we de volgende dag op de camping aan. 

Zinslengte

• Gemiddelde lengte zin: 7 tot 10 woorden.
  
• Wissel korte en langere zinnen af! 
  

Woordkeuze

Varieer in woordkeuze: gebruik liever niet in twee zinnen achter elkaar hetzelfde woord.

1. Synoniemen
2. Verwijswoorden

Opdracht

• Individueel (daarna klassikaal bespreken)
• Tijd: 10 minuten

Wat heb je geleerd?

•  Ik weet welke technieken ik kan gebruiken om mijn tekst boeiend te maken. 
• Ik kan bestaande zinnen boeiender maken met voorbeelden, vergelijkingen en variatie. 
• Ik kan zelf zinnen maken met voorbeelden, vergelijkingen en variatie. 
• Ik kan zelf een boeiende tekst schrijven door voorbeelden, vergelijkingen en variatie te gebruiken.