Basisstof 2 Stengels en wortels

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Basisstof 2 Stengels en wortels

Waar gaat deze bassistof over?

• Functies van wortels
  
• Bouw van wortels
  
• Stengels
  
• Houtvaten en bastvaten
  
• Stevigheid van planten

Leerdoelen

• Je kunt drie functies van wortels beschrijven.
  
• Je kunt twee functies van stengels beschrijven.
  
• Je kunt de werking van houtvaten en bastvaten beschrijven.
  
• Je kunt beschrijven hoe planten stevigheid verkrijgen.

Inleiding 

De bladeren van een plant hebben water nodig om glucose te maken. Wortels en stengels zorgen voor het transport van deze stoffen. Maar ze hebben ook andere functies.

Functies van wortels

Wortels hebben drie functies:

• de plant stevig vastzetten in de bodem

• water en mineralen opnemen uit de bodem

• reservestoffen opslaan

Dankzij zijn wortels valt deze boom niet om.

Opslag in wortels

Opslag in wortels

Bouw van een wortels

Bouw van een wortels

Wortelstel bestaat uit 

• Hoofdwortel 
• zijwortels
• Wortelharen 

Met de wortelharen neemt een plant water en mineralen in zijn cellen op. Via de celwanden komen water en mineralen in vaten in de hoofdwortel terecht. Vaten zijn buisjes waardoor water met opgeloste stoffen naar alle overige delen van de plant wordt vervoerd.

Stengels 

 Twee functies van stengels:

– Ze zorgen voor stevigheid.

– Ze zorgen voor transport.

• Sommige stengels zijn eetbaar voor mensen en dieren.

Vaatbundels 

• Zorgen voor transport in (zaad)planten
  
• Een groepje vaten; lange buisjes die van de wortels tot aan de bladeren lopen
  
• 2 soorten vaten:
  

Houtvaten

bastvaten

Houtvaten 

• Vervoeren water met mineralen van de wortel naar de bladeren
• In bladeren liggen de houtvaten boven en de bastvaten onder.
• In de stengel liggen ze aan de binnenkant
• Om de vaatbundels liggen vezels voor stevigheid

Bastvaten 

• Vervoeren water met energierijke (glucose)  stoffen van de bladeren naar alle delen van de plant
• In bladeren liggen de  bastvaten   aan de benedenkant
• In de stengel liggen ze aan de buitenkantkant

Stevigheid door houtcellen en vezels

Planten krijgen stevigheid op twee manieren:

• door vocht in de vacuolen van de cellen

• door cellulose en houtstof in de celwanden van houtcellen en vezels

Vezels = bestaan uit langgerekte dode cellen met 

dikke celwanden

Ligging vaatbundels 

Bij een boom noem je de stengel een stam.

Stevigheid van  bladeren 

1 De vacuolen zitten vol water.

2 De vacuolen bevatten weinig water.

Stevigheid van bladeren 

• Huidmondjes Huidmondjes bestaan uit sluitcellen met bladgroenkorrels
  
• Via de huidmondjes verliest een plant water (verdamping)
  
• Sluitcellen veranderen van vorm wanneer de stevigheid afneemt, hierdoor sluiten de huidmondjes
  

Huidmondjes 

•  Huidmondjes bestaan uit sluitcellen met bladgroenkorrels
  
• Via de huidmondjes verliest een plant water (verdamping)
  
• Sluitcellen veranderen van vorm wanneer de stevigheid afneemt, hierdoor sluiten de huidmondjes

Huiswerk

• Lezen bs 2
• Maken woordenlijst bs 2
• Maken opdrachten bs 2 digitaal