4.3 De Holocaust

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

De Tweede Wereldoorlog

Les 3: De Holocaust

De leerdoelen

Je kunt uitleggen:

• welke positie Joden hadden in de vooroorlogse samenleving.
• hoe het antisemitisme in nazi-Duitsland groeide.
• hoe nazi’s Joden in Nederland vervolgden tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Wat weet je al van de Holocaust?

Antisemitisme

Al sinds de Middeleeuwen 

werden Joden gediscrimineerd, 

omdat zij vaak gezien werden 

als anders en zich hielden aan 

oude tradities. 

            

             

             

                  

Joden kregen de schuld van ziektes, tegenspoed, enz.

Gevolg: pogroms. (aanval op joodse gemeenschap).

Haat tegen joden noemen we anti-semitisme.

Joden woonden soms in getto's en omdat ze geen lid mochten worden van een gilde waren ze bijvoorbeeld handelaar of arts.

Vanaf 1800 krijgen joden in West-Europa gelijke rechten.

Antisemitisme in Duitsland

1923: Mein Kampf

NSDAP

De NSDAP (nationaal Socialistische Duitse Arbeiderspartij) werd in 1920 opgericht. Adolf Hitler werd in 1921 de leider van de partij. Hij kwam met de hakenkruisvlag en hield toespraken.

1933: de nazi's onder leiding van Hitler komen in Duitsland aan de macht. 

Direct worden anti-semitische maatregelen genomen.

1935: Invoering (Neurenberger) rassenwetten. 

Joden hadden geen

rechten meer en mochten op veel plekken niet meer komen...

9 nov. 1938: Reichskristallnacht. 

Na de Kristallnacht begint in Duitsland de jodenvervolging. (Het opsporen en gevangen nemen van joden). 

Veel Joodse mensen wilden weg uit Duitsland en proberen te emigreren. 

https://isgeschiedenis.nl/nieuws/de-st-louis-joods-vluchtelingenschip-teruggestuurd

1942: Endlösung. Een definitieve oplossing van de Nazi's voor het 'Joodse vraagstuk":

het systematisch vermoorden van alle Joden

in speciaal gebouwde vernietigingskampen.

De vernietigingskampen werden gebouwd in Polen. Vanuit heel Oost-Europa werden Joden via razzia's (uit de getto's) direct naar deze kampen overgebracht of kwamen in een werkkamp. 

In februari 1941 kwamen mensen in Nederland (Amsterdam) nog in opstand tegen een grote razzia. De Februaristaking. 

In West-Europa kwamen Joden vaak eerst in een doorgangskamp, zoals Westerbork (Drenthe). Vandaaruit werden overgebracht naar een ander concentratiekamp.

Eenmaal aangekomen in een vernietigingskamp, zoals Auschwitz, Sobibor of Treblinka werden velen direct afgevoerd naar de gaskamers. Miljoenen mensen zijn daar 

vermoord.

Aan het einde van de oorlog werden steeds meer kampen ontdekt en bevrijdt. De Russen bevrijden op 27 januari 1945 Auschwitz-Birkenau, de Amerikanen kamp Buchenwald. 

De moord op de joden tijdens de Tweede Wereldoorlog noemen we Holocaust of Shoah.

Ongeveer 6 miljoen joden werden vermoord.

Ook wel: genocide (volkerenmoord)

Er werden ook nog 5 - 10 miljoen niet-joden vermoord door de Nazi's. Politieke tegenstanders en anderen die zij minderwaardig vonden zoals Roma, Sinti, gehandicapten, homoseksuelen en jehova's getuigen.

Het dagelijks leven van de gevangenen werd beheerst door angst, gebrek aan hygiëne, honger, oververmoeidheid, gedwongen arbeid, gebrek aan ruimte en heel vaak ook door het verdriet om vermoorde of vermiste familieleden of vrienden.

https://historiek.net/een-typische-dag-in-auschwitz/132005/

Kampartsen/nazibeulen

In verschillende concentratiekampen werden experimenten gedaan met mensen door nazi-kampartsen. Onder gruwelijke omstandigheden moesten gevangenen dit leed ondergaan...

                                                             -->

                                                               Josef Mengele