2.3 Het verteringsstelsel 2 kgt

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

2.3 Het verteringsstelsel

Deze les

herhalen Voedingsmiddelen en Voedingsstoffen 5 min

Uitleg over het Verteringsstelsel 15 min

Maken opdrachten 10 min

Terugblik en afsluiting 5 min

Herhaling BS 1 en 2

Combineer de functies van voedingsstoffen met de juiste omschrijving. 

Brandstoffen

Bouwstoffen

Reservestoffen

Beschermende stoffen

Zorgen ervoor dat je niet ziek wordt

Niet direct nodig, worden opgeslagen in lichaam

Leveren energie, nodig voor verbranding

Nodig voor groei, ontwikkeling en herstel bij schade, om nieuwe cellen en weefsels te maken

Is het een voedingsmiddel of een voedingsstof?

Voedingsmiddel

Voedingsstof

Appelsap

Eiwitten

Vitaminen

Aardappels

Vetten

groepen voedingsstoffen

Voedingsstoffen

Brandstoffen

bouwstoffen

beschermende stoffen

koolhydraten, 

vetten en eiwitten

eiwitten, vetten, koolhydraten, vitaminen

mineralen, water

vitaminen

mineralen

Leerdoelen

• Je kunt de functie van vertering, verteringssappen en enzymen beschrijven
• Je kunt de delen van een gebit noemen met hun functie
• Je kunt de werking en functie van de darmperistaltiek beschrijven

0

Verteringsstelsel

Het stelsel waar je voeding doorheen gaat. 

Het zorgt ervoor dat voedingsstoffen uit het voedsel opgenomen worden in het bloed.

Op volgorde
nr. 4, nr. 5 en nr. 8:

1. lever, maag , luchtpijp
2. maag, lever, luchtpijp
3. maag, lever, slokdarm
4. lever, maag, slokdarm

Voedingsstoffen

Voedingsstoffen moeten in het bloed komen.

Sommige voedingsstoffen kunnen door de wand heen. 

Glucose, vitaminen, mineralen en water.

Andere voedingsstoffen kunnen dit niet.  

Eiwitten, de meeste koolhydraten en vetten

Verteren

Het afbreken van grote voedingsstoffen tot kleinere stoffen

Verteringsproducten

Deze stoffen kunnen wel door de darmwand naar het bloed

Vertering

1. Voedsel in kleine stukjes verdelen door te kauwen
2. Voedingsstoffen afbreken met behulp van verteringssappen

Welke voedingsstoffen moeten worden verteerd?

1. Vitaminen, eiwitten, koolhydraten
2. Vetten, koolhydraten, mineralen
3. Eiwitten, vetten, koolhydraten
4. Koolhydraten, vitamine, mineralen

Door kauwen wordt het oppervlak van het voedsel vergroot. Waarom?

1. Speeksel werkt beter in op het voedsel
2. Het wordt niet vergroot, daar gaat het niet om
3. De dunne darm werkt beter
4. Dan werkt de dikke darm beter

Wat is de functie van speeksel?

1. Verteren van zetmeel
2. Bacteriën en ziekteverwekkers doden
3. Geeft smaak aan het eten
4. Verteren van eiwitten

Kauwen

Doe je met je tanden

• snijtanden
• hoektanden
• kiezen

Snijtanden en hoektanden

Stukken van voedsel afbijten

Kiezen

Knobbelige bovenkant

Voedsel fijnmalen

Kleine stukjes > beter doorslikken

Oppervlakte van voedsel 

wordt vergroot

Even zelf aan de slag

BK: Maken opdrachten 1 en 2 blz 87

KGT: Maken opdrachten 1 en 2 blz 99 en 100

Verteringssappen

Vertering met behulp van sappen

• Speeksel
• Maagsap

Worden gemaakt door verteringsklieren

Verteringsklieren

• Speekselklieren
  
• Maagsapklieren
• Lever
• Alvleesklier
• Darmsapklieren

                         Enzymen

Zitten in verteringssappen

Scheikundige stofjes > versnellen reacties

Voedingsstoffen worden sneller afgebroken

Wat is de functie van alvleeskliersap?

1. Verteren van alleen eiwitten
2. Bacteriën en ziekteverwekkers doden
3. Verteren van alleen vetten
4. Verteren van eiwitten, koolhydraten en vetten

Wat is de functie van zoutzuur in het maagsap?

1. Het speelt een rol bij de vertering
2. Bacteriën en ziekteverwekkers doden
3. Smaakmaker
4. Een zuurder 'smaakje' toevoegen aan voedsel

Wat is de functie van maagsap?

1. Verteren van eiwitten
2. Bacteriën en ziekteverwekkers doden
3. Verteren van koolhydraten
4. Het maagzuur helpen

dunne darm

de dunne darm is ongeveer 8 meter lang.

In de darmwand zitten darmsapklieren die darmsap (enzym) maken. Deze verteren eiwitten, koolhydraten en vetten. 

De wand van de dunne darm is ook sterk geplooid.  In deze plooien zitten uitstulpingen->darmvlokken

in de darmvlokken zitten bloedvaten en de wand hiervan is heel dun. 

In de dunne darm wordt water en de verteringsproducten opgenomen in het bloed.

Dunne darm

blinde darm

de overgang van de dunne darm naar de dikke darm noemen we de blinde darm.

bij een blinde darm ontsteking is het wormvormige aanhangsel ontstoken. deze heeft geen functie.

dikke darm

de dikke darm is 1,5 meter lang

in de dikke darm wordt het laatste beetje vocht opgenomen.

na de dikke darm wordt de voedselbrij die we nu ontlasting noemen tijdelijk opgeslagen in de endeldarm waarna het via de anus het lichaam verlaat.

Darmperistaltiek

Bewegingen van de darmwand om de voedselbrokken naar de uitgang te brengen

Darmperistaltiek

De peristaltische bewegingen
vinden plaats in .......
kies het beste antwoord

1. de mond, de dikke darm
2. de darmen, de maag en de slokdarm
3. de maag en de slokdarm
4. de mond en de maag

Aan de slag

BK: Maken opdrachten 3, 4, 6, 8 en 9 blz 88-94.

Samenhang opdr. 11 blz 95

KGT: Maken opdrachten 3 t/m 8. Blz 100 - 102

Samenhang blz 103

Wat is verteren?

1. het klein maken van voedsel
2. het kneden van voedsel
3. water bij voedsel doen
4. speeksel bij voedsel doen

Waar worden enzymen toegevoegd aan het voedsel?

1. alleen in de mond
2. in de mond en in de maag
3. in de maag en in de darmen
4. in de mond, maag en darmen