Herhaling

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

Herhaling

BOUW VAN BLADEREN

Hoe maakt een plant glucose?

Nodig voor fotosynthese:

1. Koolstofdioxide (CO2)
2. Water (H2O)
3. Zonlicht (energie)

Producten van fotosynthese:

1. Glucose 
2. Zuurstof (O2)

Koolstofdioxide + water + zonlicht = glucose + zuurstof 

Stevigheid door water

Het vocht in de vacuole drukt de cel tegen de celwand.

• hoe meer water, hoe steviger de plant

Openen en sluiten van de huidmondjes

's Nachts huidmondjes gesloten -> geen fotosynthese 

Vormverandering sluitcellen -> openen en sluiten van huidmondjes 

• afname stevigheid -> sluiten 
• toename stevigheid -> openen

Transport door vaten

Alle organen van een plant moeten goed functioneren om te kunnen leven

Bladeren krijgen water en voedingsstoffen via

wortels en stengels uit de bodem

Vaatbundels

Houtvaten

• Transport water en mineralen -> van de wortels, via de stengels naar de bloemen en bladeren
• Aan binnenkant van de stengel

Bastvaten

• Transport water en energierijke stoffen (suikers) -> van de stengels naar alle delen van de plant
• Aan buitenkant van de stengel

Bouw van houtvaten en bastvaten

Houtvaten

• dode houtcellen 
• verticale celwanden bestaan uit cellulose en houtstof
  

Bastvaten

• levende cellen
  
• gaten in de dwarsliggende celwanden
  

Vezels: zelfde opbouw als houtvaten met een dikkere celwand (steviger). 

Opname van water en mineralen

celwanden vervoeren water + opgeloste mineralen naar de houtvaten

Het water van kan van beneden naar boven door 2 oorzaken:

• Zuigkracht; door verdamping in de bladeren
  
• Worteldruk; de wortels persen het water omhoog

Organische stoffen

Organische stoffen

Afkomstig van organismen

Bijvoorbeeld: glucose, koolhydraten, 

eiwitten, vetten en aardolie

Zit energie in!

Anorganische stoffen

Anorganische stoffen

Afkomstig uit levenloze natuur

Bijvoorbeeld: water, zuurstof,

koolstofdioxide, ijzer en zouten

Zit geen energie in!

Fotosynthese

Plant heeft (zon)licht nodig voor fotosynthese

Fotosynthese vindt alleen plaats in de bladgroenkorrels

Verbranding

Vindt plaats in de cellen van levende organismen

Gebeurt overdag en 's nachts

Bij verbranding komt energie vrij

Ongeslachtelijke voortplanting

Een deel van een individu groeit uit tot een nieuw individu

• Voortplanting door gewone celdeling = mitose

• Dus hetzelfde DNA!

 

Geslachtelijke voortplanting

Door de samensmelting van een eicel + zaadcel ontstaat een nieuw individu.

• Vorming van geslachtscellen: reductiedeling = meiose 

• Dus niet compleet hetzelfde DNA van de moeder, maar een combinatie!

Mitose en meiose

Lichaamscellen

Celdeling = mitose

Chromosomen in paren

23 paren, 46 losse (bij mens)

Geslachtscellen

Celdeling = meiose

Chromosomen komen enkel, niet in paren

23 losse (bij mens)

Bloemen

Kroonbladeren = de gekleurde bladeren van een bloem

• lokken insecten naar de bloem.

Kelkbladeren = de groene bladeren

• beschermden de bloem toen die nog in de knop zat. 

Mannelijke voortplantingsorgaan

Stuifmeelkorrels: mannelijke geslachtscellen

• Meeldraden: maken stuifmeel

• In de helmknop ontstaan stuifmeelkorrels

Vrouwelijke voortplantingsorgaan

Stamper = vrouwelijke voortplantingsorgaan 

Een stamper bestaat uit een stempel, stijl en vruchtbeginsel. 

In het vruchtbeginsel zitten  zaadbeginsels. Hierin ontstaat één eicel.    

Eenslachtig of tweeslachtig

Bestuiving

Bestuiving = Als er stuifmeelkorrels op de stempel terecht komen van de zelfde soort

Bestuiving kan plaatsvinden door: 

• De wind
• Insecten (bijen, vliegen, vlinders)

 

Insectenbloemen

Bestuiving door insecten -> insectenbloemen

Aangetrokken door:

• Nectar
• Grote opvallende
  kroonbladeren

Windbloemen

Bestuiving door wind -> windbloemen

• Veel stuifmeel
• Kleine onopvallende bloemen

Hoog zodat de wind het kan vangen

Wat gebeurt er na bestuiving?

Bevruchting = Het versmelten van de kern van een stuifmeelkorrel met de kern van een eicel

Stuifmeelbuis

Uit iedere stuifmeelkorrel groeit een buisje = de stuifmeelbuis

• De de kern van een stuifmeelkorrel gaat zo naar een zaadbeginsel toe

Bevruchte eicel

Na de bevruchting gaat de eicel zich delen. 

• Uit de bevruchte eicel ontstaat zo een kiem. 
• Uit het zaadbeginsel ontstaat een zaad. 

Als een zaad ontkiemt, groeit uit de kiem een kiemplantje. 

Zaadverspreiding 

Bruine boon