LJ3 H6 Woordenschat: begrijpen wat er staat

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

NEDERLANDS

Hfst 6 Woordenschat

Leerdoel

• Je leert begrijpen wat er staat
• Woordenschatstrategieën toepassen

Herhaling hfst 1

WOORDRAADSTRATEGIEËN GEBRUIKEN.  OM DE BETEKENIS VAN EEN ONBEKEND WOORD TE VINDEN

- synoniemen

- omschrijving

- voorbeeld

- tegenstelling

- bekend woorddeel

WOORDENBOEK

Wanneer het niet lukt om op één van de genoemde manieren de betekenis van een onbekend woord te vinden,

zoek je (een deel) van het woord op in het woordenboek.

Kies dan wel de betekenis die bij de tekst past!

Herhaling hfst 2

Figuurlijk taalgebruik

LETTERLIJK

- precies zoals het geschreven is

FIGUURLIJK

- bij wijze van spreken

- er wordt iets anders bedoeld dan er eigenlijk staat

- ook wel beeldspraak genoemd

UITDRUKKINGEN

- combinatie van woorden die samen een eigen,

soms figuurlijke, betekenis hebben

- als je niet weet wat een uitdrukking betekent, dan zoek je in het woordenboek naar het eerste belangrijke woord uit de uitdrukking

Maak de uitdrukking af:

onder de plak __

1. schoonmaken
2. stoppen
3. plakken
4. zitten

Maak de uitdrukking af:

Een appeltje voor de dorst ___

1. kennen
2. geven
3. eten
4. hebben

Maak de uitdrukking af:

Een oogje in het zeil __

1. houden
2. geven
3. varen
4. meten

Maak de uitdrukking af:

Iets op je duimpje __

1. kennen
2. geven
3. zuigen
4. meten

Maak de uitdrukking af:

Doen alsof je neus __

1. snuit
2. kriebelt
3. bloedt
4. niest

Maak de uitdrukking af:

Door de mand __

1. kennen
2. stoppen
3. vallen
4. hangen

Herhaling hfst 3

Officieel taalgebruik

OFFICIEEL TAALGEBRUIK

(FORMEEL)

In officiële 

brieven, formulieren en teksten wordt vaak 

formele taal 

gebruikt.

Maak de zin simpeler:
De stagiair verricht zijn werkzaamheden in een werkweek van 20 uur.

Welk woord past in de zin?
In een aantal ... bleek dat men het ongeluk niet kon voorkomen.

1. grofweg
2. merendeel
3. totaal
4. gevallen

Welk woord past in de zin?
Het ... van de inwoners van Rotterdam bezoekt de parade in de binnenstad.

1. per saldo
2. totaal
3. merendeel
4. kick

Welk woord of welke uitdrukking hoort er niet bij?
circa - exact - grofweg - ongeveer

Welk woord of welke uitdrukking hoort er niet bij?
negatief - onvoldoende - slecht - uitmuntend

Welk woord of welke uitdrukking hoort er niet bij?
diverse - enige - precieze - verschillende

Herhaling hfst 4

Woorden met meerdere betekenissen

Woorden met meerdere betekenissen

Sommige woorden hebben meerdere betekenissen = homoniemen.

Lees de tekst goed, want vaak kun je aan de rest van de tekst zien welke betekenis wordt bedoelt.

Wat betekent het onderstreepte woord in de zin:
De mentor bevestigde dat we morgen het laatste uur vrij hebben.

__________

1. leunen, rusten
2. helpen
3. zei dat het klopte
4. maakte vast

Wat betekent het onderstreepte woord in de zin:
De conciërge bevestigde het nieuwe prikbord aan de muur.

__________

1. leunen, rusten
2. helpen
3. zei dat het klopte
4. maakte vast

Wat betekent het onderstreepte woord in de zin:
Weet jij wat de functie van dat apparaatje is?

______

1. taak, beroep
2. helpen
3. waarvoor iets wordt gebruikt
4. veranderen om iets beter te maken

Wat betekent het onderstreepte woord in de zin:
Na vijftien jaar kiest Albert voor een nieuwe functie bij een ander bedrijf.

_______

1. taak, beroep
2. helpen
3. waarvoor iets wordt gebruikt
4. veranderen om iets beter te maken

Wat betekent het onderstreepte woord in de zin:
Ik heb zaterdagmiddag minstens zeven broeken gepast.

_______

1. precies afmeten
2. aandoen om te zien of het past of staat
3. aangegeven
4. veranderen om iets beter te maken

Wat betekent het onderstreepte woord in de zin:
Heb jij onze presentatie al aangepast?

____________

1. precies afmeten
2. aandoen om te zien of het past of staat
3. aangegeven
4. veranderen om iets beter te maken

Noteer de juiste vorm van het woord stichten:
De ______ AAP vangt verwaarloosde apen op.

Noteer de juiste vorm van het woord omspringen:
Mijn jongste zusje ____ onvoorzichtig met haar wachtwoorden ___ .

Noteer de juiste vorm van het woord historisch:
Dat is een prachtig boek over de ____ van Harderwijk.

Noteer de juiste vorm van het woord aantreffen:
Mijn buurman _____ gisteren in zijn woning twee inbrekers ____ .

Herhaling hfst 5

Overdrijving en ironie

Overdrijving (hyperbool)

Minke schreef met koeienletters.

Minke schreef heel groot.

Understatement: Je gebruikt mooie woorden om iets minder erg te maken. 

Bevat de volgende zin een overdrijving?

Gerard gaat dood van de honger.

1. ja
2. nee

Bevat de volgende zin een overdrijving?

Die jongens hebben een glaasje te veel op.

1. ja
2. nee

Bevat de volgende zin een overdrijving?

De deeltoets van H5 barst van de fouten.

1. ja
2. nee

Is dit een ironie of een overdrijving? 

Sleep de zin naar het juiste vak.

understatement 

overdrijving

Die Ferrari kost 

een paar centen.

Is dit ironie of een overdrijving?

Sleep de zin naar het juiste vak.

understatement

overdrijving

Ik word doodmoe van dat gezeur van jou.

Is dit ironie of een overdrijving?

Sleep de zin naar het juiste vak.

understatement 

overdrijving

De overgang naar het nieuwe computersysteem verloopt niet soepel.

Is dit ironie of een overdrijving?

Sleep de zin naar het juiste vak.

understatement 

overdrijving

Mijn oudste neef is niet moeders mooiste.

Is dit ironie of een overdrijving?

Sleep de zin naar het juiste vak.

understatement 

overdrijving

Ik heb van de zenuwen geen oog dichtgedaan.

Is dit ironie of een overdrijving?

Sleep de zin naar het juiste vak.

understatement 

overdrijving

Een bezoek aan de tandarts vind ik een beetje vervelend.

Is dit  ironie of een overdrijving?

Sleep de zin naar het juiste vak.

understatement 

overdrijving

Ik moet rennen, want ik sta op knappen.