beeldspraak

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Welkom!

Vandaag:

Start beeldspraak.

Beeldspraak wat was het?

Letterlijk taalgebruik: wat er staat is wat je bedoelt.

Tijdens de carnavalsoptocht hebben we veel gezongen en gedanst.

Figuurlijk taalgebruik: er wordt iets anders bedoeld dan wat er staat. Je roept een beeld op. Dit noem je beeldspraak.

Tijdens de carnavalsoptocht hebben we de bloemetjes eens flink buiten gezet.

Welke vormen moet je kennen?

• Vergelijking: je noemt een overeenkomst tussen het onderwerp en iets anders. 'als' 'van'
• Metafoor: je gebruikt een woord of beeld voor iets anders waar het een overeenkomst mee vertoont.
• Personificatie: je wijst een menselijke eigenschappen toe aan een begrip, plant of levenloos object.

Vergelijking 

Het object en het beeld staan in dezelfde zin en worden met elkaar vergeleken.

Zo wit als sneeuw

Een beer van een vent

Zij loopt hier rond als een kip zonder kop

Deze kamer is net als een zwijnenstal

Maak de vergelijking af

Zo ziek als een ...

Zo fris als een ...

Zo gezond als een ...

Zo stijf als een ...

Zo krom als een ...

Zo rood als een ...

Zo groen als ...

Een metafoor is een vergelijking zonder het woordje ALS.

Een METAFOOR 

is een vergelijking zonder het woordje ALS

Metafoor

Je gebruikt een woord of beeld om iets met elkaar te vergelijken. Waar het naar verwijst, staat niet in de zin.
Voorbeeld: Het is hier een zwijnenstal. Het zwarte schaap van de familie.

Spreekwoorden en uitdrukkingen zijn ook vaak metaforen

Voorbeeld: Daar komt de aap uit mouw.

Even oefenen

Personificatie

Niet menselijke dingen krijgen menselijke eigenschappen. 

Dat stuk taart schreeuwde mijn naam

De zandkorrels kietelden de zolen van mijn voeten

- 

Papier is geduldig

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Pieter is als een sluwe vos te werk gegaan.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

Zo'n etterbak moet streng gestraft worden.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking

Annie kwam aanrijden in haar koekblik is een ....?

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

zo lek als een zeef

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

een deken van sneeuw
bedekt alle straten

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

zo slap als een vaatdoek

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Het is spekglad

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Dat is kat in het bakkie.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Er met de pet
naar gooien.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Het onder de knie hebben.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Het onder de knie hebben.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Zo rood als een tomaat

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Je hoort de bomen
fluisteren

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Het hart op de
tong dragen

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

zo blauw als de lucht

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

zo rood als wijn

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Een zwijnenstal

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Een deken van sneeuw
bedekt de straat

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Spreekwoord - Uitdrukking

• Spreekwoorden en uitdrukkingen zijn metaforen.
• Ga naar de website van Onze Taal en zoek van 2 uitdrukkingen die je nog niet kent de betekenis op. Leg in je eigen woorden uit hoe deze uitdrukking is ontstaan. Gebruik het uitwerkingsblad.

https://onzetaal.nl/schatkamer/lezen/uitdrukkingen

Ironie en Sarcasme

Je drijft de spot met iemand door iets te zeggen en het tegenovergestelde bedoelen.

Ironie: is mild van toon

Sarcasme: is bijtender van toon. Je bent kritischer en hebt een scherpe houding.

Welke vormen moet je nog meer kennen?

• Ironie
• Sarcasme
• Overdrijving
• Understatement
• Eufemisme

Ironie

Ideaal strandweertje...

Het is me wat moois....

Dat is me toch een lieve jongen....

Sarcasme

Met deze cijfers weet je zeker dat je weer eens de beste bent van de klas.....

Als je zo doorgaat weet je zeker dat je in aanmerking komt voor een promotie.....

Verschil ironie en sarcasme

• Ironie: pijnlijke humor, die niet kwetsend bedoeld is.

• Sarcasme: pijnlijke humor, die juist wél kwetsend bedoeld is!

• Geen duidelijke grens te trekken tussen ironie en sarcasme.
• Ook is dit vaak persoonlijk, maar het gaat om de bedoeling van de spreker!

Overdrijving/understatement

Een overdrijving (hyperbool) is bedoeld om extra nadruk ergens op te leggen. Je wil hiermee je emotie of je mening extra duidelijk maken.

Een understatement (parabool) is juist bedoeld om grote en belangrijke zaken kleiner te maken.

Overdrijving

Door te overdrijven maak je iets groter, beter of erger dan het vaak is. Het is bedoeld om wat humor toe te passen in teksten.

Voorbeeld: Ik sterf van de honger. Ik sta al een eeuw te wachten. Ik ben in een seconde terug.

Understatement

Met een understatement maak je iets wat heftig, groot, lastig is een beetje kleiner. Voorbeeld:

Wat een leuk optrekje is dat.

Messi kon een aardig balletje trappen.

We zijn niet erg blij met onze docent.

Als je een één voor die toets hebt gekregen, heb je wel een paar foutjes gemaakt.

Eufemisme

Een eufemisme is een manier om iets verzacht uit te drukken. -   Door een eufemisme te gebruiken kan je iets wat onaardig is zeggen of schrijven zonder dat het onaardig, gruwelijk of vies

klinkt. 

Hij is helaas niet meer onder ons. 

Ik ga even naar het kleinste kamertje van het huis.