les 15 H1.4 het 7-stappenplan

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H1 Chemisch rekenen

NOVA havo4

les 15 

H1.4 het 7-stappenplan

Leg klaar:

- schrift + pen

- rekenmachine

- Binas

Waarom rekenen aan reacties?

Bij de productie van stoffen, zoals bij de chemische industrie of bij medicijnen, is het belangrijk om de beginstoffen in de juiste verhouding saamen te voegen. De verhouding is belangrijk, omdat er anders één van de beginstoffen overblijft. Dat is verspilling (kost geld!) én het product is onzuiver.

herhaling

Vorige les:

Uit de reactievergelijking kun je de molverhouding afleiden waarin stoffen reageren en ontstaan. 

           1 N2   +    3 H2    ->    2 NH3 

           1 mol   :   3 mol    :      2 mol

Deze les:

Door het aantal mol om te rekenen in gram of liter kun je precies berekenen hoeveel stof je nodig hebt.

Omdat er meerdere rekenstappen nodig zijn, is het handig om gebruik te maken van een stappenplan

Leerdoelen

In deze les leer je

- hoe je vanuit de molverhouding uit reactievergelijking rekent aan massa's van stoffen

- hoe je met een stappenplan rekent aan reacties

Pak nu je omrekenschema, Binas en rekenmachine

p = dichtheid in kg m-3 (Binas 8, 10, 11, 12)

M = molaire massa in g mol-1 (Binas 98, 99)

NA = constante van Avogadro in mol-1 (Binas 7A)

voorkennis controleren

1. Bereken hoeveel gram overeenkomt met 0,34 mol kaliumchloride (KCl). 

Geef het antwoord in het juiste aantal significante cijfers

2. Bereken hoeveel mol overeenkomt met 34 gram calciumoxide (CaO). 

Geef het antwoord in het juiste aantal significante cijfers

Bereken hoeveel gram overeenkomt met 0,34 mol kaliumchloride (KCl). Geef het antwoord in het juiste aantal significante cijfers

Bereken hoeveel mol overeenkomt met 34 gram calciumoxide (CaO). Geef het antwoord in het juiste aantal significante cijfers

Rekenen aan reacties

bijvoorbeeld: Hoeveel gram zuurstof ontstaat bij de ontleding van 34 gram water?

Hoe pak je dit aan?

dit stappenplan is een klein beetje anders dan in je boek

7-stappenplan

1.  Geef de reactievergelijking

2. noteer de molverhouding onder de reactievergelijking

3. gegeven / gevraagd

4. gegeven -> mol

5. molverhouding toepassen

6. mol gevraagd omrekenen naar gevraagde eenheid

7. Controleer ALLES

Hoeveel gram zuurstof ontstaat bij de ontleding van 34 gram water?

7-stappenplan

1.  Geef de reactievergelijking

2. noteer de molverhouding onder de reactievergelijking

3. gegeven / gevraagd

4. gegeven -> mol

5. molverhouding toepassen

6. mol gevraagd omrekenen naar gevraagde eenheid

7. Controleer ALLES

Hoeveel gram zuurstof ontstaat bij de ontleding van 34 gram water?

1.       2 H2O        ->           2 H2     +         O2   

7-stappenplan

1.  Geef de reactievergelijking

2. noteer de molverhouding onder de reactievergelijking

3. gegeven / gevraagd

4. gegeven -> mol

5. molverhouding toepassen

6. mol gevraagd omrekenen naar gevraagde eenheid

7. Controleer ALLES

Hoeveel gram zuurstof ontstaat bij de ontleding van 34 gram water?

1.       2 H2O        ->           2 H2     +         O2   

2.      2 mol          :             2 mol          : 1 mol

7-stappenplan

1.  Geef de reactievergelijking

2. noteer de molverhouding onder de reactievergelijking

3. gegeven / gevraagd

4. gegeven -> mol

5. molverhouding toepassen

6. mol gevraagd omrekenen naar gevraagde eenheid

7. Controleer ALLES

Hoeveel gram zuurstof ontstaat bij de ontleding van 34 gram water?

1.       2 H2O        ->           2 H2     +         O2   

2.      2 mol          :             2 mol          : 1 mol

3.     34 gram                                           ? gram

7-stappenplan

1.  Geef de reactievergelijking

2. noteer de molverhouding onder de reactievergelijking

3. gegeven / gevraagd

4. gegeven -> mol

5. molverhouding toepassen

6. mol gevraagd omrekenen naar gevraagde eenheid

7. Controleer ALLES

Hoeveel gram zuurstof ontstaat bij de ontleding van 34 gram water?

1.       2 H2O        ->           2 H2     +         O2   

2.      2 mol          :             2 mol          : 1 mol

3.     34 gram                                           ? gram

4.    M = 18,02 g/mol

    34/18,02 = 1,887 mol H2O

7-stappenplan

1.  Geef de reactievergelijking

2. noteer de molverhouding onder de reactievergelijking

3. gegeven / gevraagd

4. gegeven -> mol

5. molverhouding toepassen

6. mol gevraagd omrekenen naar gevraagde eenheid

7. Controleer ALLES

Hoeveel gram zuurstof ontstaat bij de ontleding van 34 gram water?

1.       2 H2O        ->           2 H2     +         O2   

2.      2 mol          :             2 mol          : 1 mol

3.     34 gram                                           ? gram

4.    M = 18,02 g/mol

    34/18,02 = 1,887 mol H2O

5.                               2 mol H2O      :    1 mol O2 

                                                                = 1,887 / 2 mol

                                                                = 0,9434 mol O2

7-stappenplan

1.  Geef de reactievergelijking

2. noteer de molverhouding onder de reactievergelijking

3. gegeven / gevraagd

4. gegeven -> mol

5. molverhouding toepassen

6. mol gevraagd omrekenen naar gevraagde eenheid

7. Controleer ALLES

Hoeveel gram zuurstof ontstaat bij de ontleding van 34 gram water?

1.       2 H2O        ->           2 H2     +         O2   

2.      2 mol          :             2 mol          : 1 mol

3.     34 gram                                           ? gram

4.    M = 18,02 g/mol

    34/18,02 = 1,887 mol H2O

5.                               2 mol H2O      :    1 mol O2 

                                                                = 1,887 / 2 mol

                                                                = 0,9434 mol O2

6.                                                           M = 32,00 g/mol

                                                               0,9434x32,00 =

                                                                30 gram O2 

7-stappenplan

1.  Geef de reactievergelijking

2. noteer de molverhouding onder de reactievergelijking

3. gegeven / gevraagd

4. gegeven -> mol

5. molverhouding toepassen

6. mol gevraagd omrekenen naar gevraagde eenheid

7. Controleer ALLES

Hoeveel gram zuurstof ontstaat bij de ontleding van 34 gram water?

1.       2 H2O        ->           2 H2     +         O2   

2.      2 mol          :             2 mol          : 1 mol

3.     34 gram                                           ? gram

4.    M = 18,02 g/mol

    34/18,02 = 1,887 mol H2O

5.                               2 mol H2O      :    1 mol O2 

                                                                = 1,887 / 2 mol

                                                                = 0,9434 mol O2

6.                                                           M = 32,00 g/mol

                                                               0,9434x32,00 =

                                                                30 gram O2 

7. Controleer A L L E S                  2 sign. cijfers 

stap 7 Controleer

Het is belangrijk om je antwoord te controleren. Gebruik het volgende lijstje. CONTROLEER

A ntwoord (heb je antwoord gegeven op de vraag?)

L ogisch (is het realistisch, zou het kunnen kloppen?)

L eesbaar (geen cijfers door elkaar, onduidelijk gekriebel?)

E enheid (staat die achter het getal en is die juist?)

S ignificantie

Noteer in je schrift!

Keuze-moment

Ga zelf oefenen met opgave 4 + 5 van H1.4

óf

Doe nog een keer mee met een klassikaal voorbeeld

hoeveel mg chloor ontstaat bij de ontleding van 1,20 gram natriumchloride?

Werk de volgende vraag uit in je schrift. Gebruik hierbij het stappenplan > Bereken hoeveel gram water ontstaat bij de verbranding van 32 gram CH4. De reactievergelijking is:

CH​4​​+2O​2​​−>CO​2​​+2H​2​​O

Test jezelf
hoeveel mg chloor ontstaat bij de ontleding van 1,20 gram natriumchloride?
Werk de opgave uit in je schrift volgens het 7 stappenplan.

Hoe goed kun je de molverhouding afleiden uit de reactievergelijking?

1. het lukt niet, ik kan geen reactievergelijkingen opstellen
2. het lukt niet, ik weet niet naar welke getallen ik moet kijken
3. ik weet dat ik naar de coëfficiënten moet kijken, maar begrijp niet waarom
4. kloppend maken lukt prima en ik begrijp waarom ik naar de coëfficiënten moet kijken

Hoe goed kun je het schema met de 7 stappen invullen?

1. niet, ik heb geen idee wat de 7 stappen zijn
2. niet, ik heb die stappen helemaal niet nodig
3. als ik een voorbeeld zie, kan ik het nadoen
4. prima, ik ken de 7 stappen uit mijn hoofd

Heb je nog een vraag over deze les, stel hem dan hier:

Eigen werk

Leer blz 42/43

Oefen het 7-stappenplan door opgave 4 en 5 te maken van H1.4

Gebruik je aantekeningen als voorbeeld

Kijk je werk na