1.4 Help, de prijzen stijgen!

• Economie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

H1 Inkomen en welvaart

Paragraaf 1.4 Help, de prijzen stijgen!

Wat weten we nog/al?

Leerdoelen 1.3

• Je kunt uitleggen waarom het nodig is om prioriteiten te stellen.
• Je kunt uitleggen wat het betekent dat de meeste goederen schaars zijn.
• Je kunt het verschillen tussen welvaart en welzijn uitleggen.
• Je kunt prijsveranderingen berekenen in procenten en als indexcijfers.

Begrippen paragraaf 1.3

• CBS
  
• Middelen
  
• Prioriteiten stellen
  
• Schaars
  
• Welvaart
  
• Welzijn

Leerdoelen 1.4

• Je kunt oorzaken van inflatie noemen.
• Je kunt het cpi en de inflatie berekenen.
• Je kunt uitleggen wat gevolgen van inflatie zijn.
• Je kunt uitleggen hoe lonen en prijzen elkaar beïnvloeden.

Koopkracht

• Koopkracht is de hoeveelheid goederen en diensten die je met je inkomen kunt kopen.
• Je koopkracht neemt af door inflatie.
• Inflatie is een algemenen stijging van de prijzen.
• Het tegenovergestelde is deflatie, dan dalen de prijzen.

Waardoor stijgen de prijzen?

Inflatie kan ontstaan door:

• Als de vraag naar producten harder stijg dan het aanbod ervan.
• Als de kosten bij bedrijven stijgen, bijvoorbeeld hogere lonen. Die hogere kosten worden doorberekend in de prijs van de producten.
• Als de prijs van ingevoerde grondstoffen of producten stijgen.
• Door hogere belastingen of heffingen, bijvoorbeeld een hoger BTW-tarief.

Hoe wordt de inflatie berekend?

Het CBS berekent het cpi(consumetenprijsindexcijfer).

Een cpi van 102 laat zien dat de prijzen met 2% zijn gestegen ten opzichte van het basis jaar.

Bij de berekening van het cpi kijkt het CBS naar:

• De prijsverandering van alle producten. Prijsindexcijfer
• Hoe zwaar een groep producten meetelt in de gezinsuitgaven. Wegingsfactor

Gezamenlijk opdracht 4 en 5

Gevolgen inflatie

• Als je inkomen met 3% stijg, zegt dat niet zo veel, want je houdt dan geen rekening met de inflatie. Je noemt dit een nominale verandering. 
• Als de inflatie in dat jaar 1% is, stijgt je koopkrahct met 2%. dit is een reële verandering.
• Inflatie leidt tot geldontwaarding. het geld zelf wordt minder waard, want je kunt er minder mee kopen.

Hogere lonen, hogere prijzen?

• Bij inflatie eisen vakbonden dat de cao-lonen stijgen, ze willen minsten Prijscompensatie. Dat betekent dat de lonen net zoveel stijgen als de prijs. Je koopkracht blijft dan gelijk.
• Als lonen stijgen hebben bedrijven hogere kosten, deze berekenen ze door in hun prijzen. Dus meer inflatie. Dus weer loonsverhoging. Dit noemen we een Loon-prijsspiraal.

Je kunt nu

• Je kunt oorzaken van inflatie noemen.
  
• Je kunt het cpi en de inflatie berekenen.
  
• Je kunt uitleggen wat gevolgen van inflatie zijn.
  
• Je kunt uitleggen hoe lonen en prijzen elkaar beïnvloeden.

Begrippen paragraaf 1.4

• Cpi
• Geldontwaarding
• Inflatie
• Koopkracht
• Nominale verandering
• Prijscompensatie
• Reële verandering
• Loon-prijsspiraal

Aan het werk!

Maken opdrachten 1.4: 2, 4, 5, 7, 9 en 10

Maken Rekenopdrachten: 14, 15, 16 en 17

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken herhalingsopdrachten 1.3

Veel goed? -> Maken plusopdrachten 1.3