2.5 erosie en sedimentatie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

2.5 erosie en sedimentatie

Leerdoelen

Ik kan uitleggen hoe erosie het aardoppervlak verandert.

Ik kan uitleggen hoe sedimentatie van verweringsmateriaal plaatsvindt door gletsjers en de wind.

Ik kan uitleggen hoe rivieren en de wind sedimenten kunnen sorteren.

Welke vorm van verwering zie je?

1. Mechanische verwering
2. Chemische verwering

Welke vorm van verwering zie je?

1. Chemische verwering
2. Mechanische verwering

Kalksteen lost op door zure regen. Dit noemen we

1. Chemische verwering
2. Biologische verwering
3. Mechanische verwering
4. Vorstverwering

Sediment

Verweringsmateriaal valt door zwaartekracht naar beneden

Materiaal dat door een gletsjer, een rivier, de zee of de wind ergens wordt achtergelaten: afzettingen of sedimenten. 

Het proces van afzetting: sedimentatie

Tijdens het verplaatsen botsen en schuren stenen steeds met elkaar en hun omgeving en veranderen in zand, grind of klei

Erosie

Door het geschuur slijt ook het aardoppervlak: erosie

Erosie ontstaat door wind, water of ijs.

Kusterosie

Kusterosie: Zand spoelt weg en kliffen brokkelen af onder invloed van de golven en zwaartekracht

Erosie door wind

Waarom is de rots onder het meeste gesleten?

erosie door rivieren

Erosie door ijs

Gletsjers

Gletsjers kunnen honderden meters groot zijn en nemen onderweg verweringsmateriaal mee

IJs smelt > smeltwater neemt grind, zand en fijner materiaal mee.

Glaciale sedimenten: sedimenten die achterblijven, zoals zwerfkeien

Gletsjers

Een gletsjer gaat als een soort bulldozer door het landschap en neemt allemaal verweringsmateriaal mee.

Dit blijft liggen aan de zijkanten en uiteinde: morene

Stuwwallen: met het gewicht en kracht stuwde de                                         gletsjer bodem tientallen tot soms meer dan                                             dan honderd meter omhoog

Rivieren

Afzettingsmateriaal van rivieren: fluviatiele afzettingen

Bovenloop: Grote stenen en keien

Middenloop: Grind en zand

Benedenloop: Zand en klei

Wind

Afzettingsmateriaal die door de wind zijn afgezet: eolische afzettingen.

De wind neemt alleen het lichtste verweringsmateriaal mee: zand en kleinere deeltjes zoals löss. Lössdeeltjes zijn veel kleiner dan zand, maar wel groter dan klei. 

Waarom werkt de wind als een soort sorteermachine?

Aan de slag

paragraaf 2.5

Klaar? samenvatting maken of 2.8

Eerste 5 min in stilte

Aan de slag

paragraaf 2.5

Fluistertoon

Fluister alleen met degene naast je

Blijf op je plek

Welke transporteur van Erosie zie je hier?

1. wind
2. rivieren
3. ijs
4. zeeën

Welke transporteur van Erosie zie je hier?

1. wind
2. rivieren
3. ijs
4. zeeën

Welke transporteur van Erosie zie je hier?

1. wind
2. rivieren
3. ijs
4. zeeën

Mechanische verwering

Erosie

Chemische verwering

Wat zou er gebeuren met een berglandschap als er geen erosie meer plaatsvindt? Kun je voorbeelden geven van hoe erosie landschappen heeft veranderd?

Hoe denk je dat een gletsjer sedimenten achterlaat als deze smelt? En hoe verschilt dat van sedimenten die door de wind worden afgezet?

Waarom zijn de korrels in rivierafzettingen vaak groter dan die in woestijnzand? Wat vertelt dit over de kracht van het water of de wind?

Leerdoelen

Ik kan uitleggen hoe erosie het aardoppervlak verandert.

Ik kan uitleggen hoe sedimentatie van verweringsmateriaal plaatsvindt door gletsjers en de wind.

Ik kan uitleggen hoe rivieren en de wind sedimenten kunnen sorteren.