Bloedtransfusie
1 / 46
Lesduur is: 90 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 4 - Tekstslide
afname aantal bloedtransfusies tgv:
- minder invasieve chirurgische ingrepen (laparoscopisch als het kan)
- nieuwe richtlijn - effect bloedtransfusie nihil bij HB <6
- kritischer gekeken naar noodzaak en effect
Alleen als het moet!
Slide 5 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 6 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 7 - Tekstslide
Bloedgroep wordt bepaald door de antigenen die op de rode bloedcellen zitten, samen met de aangeboren antistoffen tégen de andere bloedgroepen. Dit is genetisch bepaald. Je krijgt je bloedgroep dus van je vader of je moeder.
Er zijn A en B-antigenen. Bloedgroep A heeft antigeen A en antistoffen tegen bloedgroep B. O, eigenlijk 0 heeft geen antigenen en antistoffen tegen A én B. Bloedgroep O en A komen het meest voor.
AB+ is universele ontvanger, O- universele donor.
Bij de Resusfactor wordt gekeken of er een resusantigeen is gekoppeld aan erytrocyt. De meeste mensen zijn resuspositief en hebben dus het resuspositieve antigeen. Deze mensen kunnen geen resus-antistoffen aanmaken. Mensen die dit antigeen niet hebben noem je resusnegatief, zij kunnen resus-antistof aanmaken, als ze in contact komen met resuspositief bloed. Deze resus-antistoffen zijn dus niet aangeboren aanwezig. Als je iemand met bloedgroep O negatief dus O positief bloed zou geven, gaat het lichaam antistoffen aanmaken waardoor het bloed gaat klonteren. Daarom is een zogenaamde ‘kruisproef’ voor een bloedtransfusie nodig, om te controleren of er geen reactie optreedt.
Een situatie waarin dit ook problemen kan gaan opleveren is als een Resusnegatieve moeder zwanger is van een kindje met resuspositieve bloedgroep.
Slide 8 - Tekstslide
Bloedgroep wordt bepaald door de antigenen die op de rode bloedcellen zitten, samen met de aangeboren antistoffen tégen de andere bloedgroepen. Dit is genetisch bepaald. Je krijgt je bloedgroep dus van je vader of je moeder.
Er zijn A en B-antigenen. Bloedgroep A heeft antigeen A en antistoffen tegen bloedgroep B. O, eigenlijk 0 heeft geen antigenen en antistoffen tegen A én B. Bloedgroep O en A komen het meest voor.
AB+ is universele ontvanger, O- universele donor.
Bij de Resusfactor wordt gekeken of er een resusantigeen is gekoppeld aan erytrocyt. De meeste mensen zijn resuspositief en hebben dus het resuspositieve antigeen. Deze mensen kunnen geen resus-antistoffen aanmaken. Mensen die dit antigeen niet hebben noem je resusnegatief, zij kunnen resus-antistof aanmaken, als ze in contact komen met resuspositief bloed. Deze resus-antistoffen zijn dus niet aangeboren aanwezig. Als je iemand met bloedgroep O negatief dus O positief bloed zou geven, gaat het lichaam antistoffen aanmaken waardoor het bloed gaat klonteren. Daarom is een zogenaamde ‘kruisproef’ voor een bloedtransfusie nodig, om te controleren of er geen reactie optreedt.
Een situatie waarin dit ook problemen kan gaan opleveren is als een Resusnegatieve moeder zwanger is van een kindje met resuspositieve bloedgroep.
Slide 9 - Tekstslide
Aantal keren bloedgeven ook afhankelijk van bloedgroep (tekort of niet)
Bloed wordt gecontroleerd op oa. Geslachtsziekten-hepatitis.
Plasmadonor: bloed via machine scheiding bloed in cellen en plasma. Cellen worden teruggegeven aan lichaam. Plasma geven mag elke 2 weken. (min. 6x per jaar). Je kunt geen bloeddonor én plasmadonor zijn.
Geen 100% zekerheid virus in donorbloed:
• te weinig virus in het bloed zit om te meten
• een virus is dat we nog niet kennen
• niet voor alle ziekte verwekkers testen voorhanden zijn
Sommige bacteriën groeien langzaam en kunnen heel soms onopgemerkt bij de bloedplaatjes zitten als deze worden toegediend. Met speciale vragen aan de donors kunnen we erachter komen of een donor veel kans heeft op een ziekte met een virus of bacterie. Als dat zo is, nemen we geen bloed bij zo’n donor af
Wat zijn redenen om een patiënt een bloedtransfusie te geven?
Slide 10 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 11 - Tekstslide
Beenmergaandoeningen (bijv. Kahler (multipel myeloom), anemie
Afhankelijk van reden, soort bloedproduct.
Slide 12 - Tekstslide
Autologe transfusie = voorafgaand aan grote operatie eigen bloed afnemen en dit tijdens/ na de operatie weer terug krijgen
RBC = Rode BloedCellen, EC = Erytrocytenconcentraat, PC = Packed Cells
VP = Vers Plasma
Verschillende soorten bloedproducten kunnen niet worden gemengd
Slide 13 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 14 - Tekstslide
Tekort bij tumoren, miltproblemen enz.
Stoornis in bloedstolling (bijv. hemofilie)
Slide 15 - Tekstslide
bloedingen bij aangeboren of verworven stollingsstoornissen
trombotische trombocytopenische purpura
Slide 16 - Tekstslide
Bloedtransfusie wordt niet thuis uitgevoerd.
Kruisproef = in lab wordt bloed ontvanger in contact gebracht met bloed donor. Indien geen reactie (bijv. klontering), dan kan bloed gegeven worden. Max 24 uur vóór bloedtransfusie
Positieve kruisproef = geen bloedtransfusie
Slide 17 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 18 - Tekstslide
Voorlichting: denk aan angst voor ziekten en geloofsovertuiging. Er is een voorlichtingsfolder. Bij kinderen mbv plaatjes, filmpjes
Slide 19 - Tekstslide
NaCl op driewegkraan dicht = noodlijn, in geval van transfusiereactie; loodrecht op de driewegkraan
Wat zou er allemaal gecontroleerd moeten worden voordat de transfusie kan worden uitgevoerd?
Slide 20 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 21 - Tekstslide
De volgende controles gebeuren aan het bed van de patiënt met twee verpleegkundigen, indien aanwezig met de hulp van een digitaal scansysteem:
Actieve bevraging naam en geboortedatum patiënt en controle identificatiebandje. Deze naam wordt vergeleken met de gegevens op het transfusieformulier en het bloedderivaat.
Vergelijking van de gegevens op het bloedderivaat met het transfusieformulier (eventueel digitaal):
identificatie patiënt
bloedgroep en resusfactor
unitnummer
vervaldatum bloedderivaat
vervaldatum type and screen of kruisproef
Controle van het bloedderivaat op visuele beschadiging, verkleuring, stolsels,…
Slide 22 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 23 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 24 - Tekstslide
Spoelen is nodig om in de lijn geen reactie te krijgen. In het lichaam maakt het niets uit.
Bij reacties zout aansluiten en infuus niet verwijderen ivm vervolgreacties
Bij een bloedtransfusie bestaat het risico op transfusiereacties. Zoek 2 op. Wat zijn de verschijnselen?
Slide 25 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 26 - Tekstslide
Koorts zonder hemolytische reactie is de meest voorkomende, veroorzaakt door leukocyten antistoffen. Dit soort reacties treden minder op, nu men werkt met erytrocytenconcentraten zonder leukocyten.
Slide 27 - Tekstslide
Acute hemolytische transfusiereactie - een verhoogde afbraak van erytrocyten (hemolyse) binnen enkele minuten na aanvang tot 24 uur na afloop van de transfusie. Dit leidt tot bloedstolling waardoor er acute nierinsufficiëntie, longfalen en shock optreden.
Slide 28 - Tekstslide
Tgv Interactie tussen een allergeen en reeds gevormd IgE (maar is niet grondig onderzocht).
Slide 29 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 30 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wat moet je als allereerste doen, wanneer je een transfusiereactie vermoedt?
A
de arts bellen
B
klemmetje van transfusielijn dichtzetten
C
MEWS uitvoeren
Slide 31 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 32 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 33 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 34 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Waar staat RBC voor?
Slide 35 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Met welke infuusvloeistof mag de RBC gegeven worden?
A
NaCL 0,9%/ Glucose 5%
B
Glucose 5%
C
NaCL 0,9%
Slide 36 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Donor
Ontvanger
Van welke bloedgroepdonoren kan de ontvanger bloed ontvangen?
A+
A-
B+
B-
AB+
AB-
O+
O-
Slide 37 - Sleepvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 38 - Sleepvraag
Deze slide heeft geen instructies
Wat is een kruisproef?
Slide 39 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Welke controles voer je uit voor het geven van een bloedtransfusie?
Slide 40 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Iemand met bloedgroep AB- kan de volgende bloedtransfusie krijgen
A
O+
B
A-
C
BEIDE KUNNEN
D
GEEN VAN BEIDE KAN
Slide 41 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Welke vpk aandachtspunten heb je sowieso voorafgaand aan een bloedtransfusie?
A
controle door 1 persoon: identificatie patiënt, controle bloedgroep en resusfactor, controle bloedproduct; infuus met hoofdlijn en zijlijn
B
controle met 2 personen: identificatie patiënt, controle bloedgroep en resusfactor, controle bloedproduct; infuus met hoofdlijn en zijlijn
C
controle door 1 persoon: identificatie patiënt, controle bloedgroep en resusfactor, controle bloedproduct; infuus met 2 hoofdlijnen en 1 zijlijn
D
controle met 2 personen, identificatie patiënt, controle bloedgroep en resusfactor, controle bloedproduct; infuus met 2 hoofdlijnen en 1 zijlijn
Slide 42 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Welke reacties kunnen optreden tijdens of na een bloedtransfusie?
Slide 43 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Welke verpleegkundige acties moet je ondernemen bij het vermoeden van een transfusiereactie?
Slide 44 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Heb je je eigen lesdoel behaald? Scoor op een schaal van 0-100
Slide 45 - Poll
Deze slide heeft geen instructies
Slide 46 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
