Bloedtransfusie
1 / 52
Lesduur is: 90 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 4 - Tekstslide
afname aantal bloedtransfusies tgv:
- minder invasieve chirurgische ingrepen (laparoscopisch als het kan)
- nieuwe richtlijn - effect bloedtransfusie nihil bij HB <6
- kritischer gekeken naar noodzaak en effect
Alleen als het moet!
Slide 5 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wat is de functie van erytrocyten?
Wat is een tekort aan hemoglobine en ijzer?
Wat is de functie van de witte bloedcellen?
Wat is de functie van bloedplaatjes?
Zuurstof vervoeren m.b.v. hemoglobine
Bloedarmoede
Functie in de afweer tegen lichaamsvreemde stoffen
Zorgen ervoor dat het bloed stolt
Slide 6 - Sleepvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 7 - Tekstslide
Bloedgroep wordt bepaald door de antigenen die op de rode bloedcellen zitten, samen met de aangeboren antistoffen tégen de andere bloedgroepen. Dit is genetisch bepaald. Je krijgt je bloedgroep dus van je vader of je moeder.
Er zijn A en B-antigenen. Bloedgroep A heeft antigeen A en antistoffen tegen bloedgroep B. O, eigenlijk 0 heeft geen antigenen en antistoffen tegen A én B. Bloedgroep O en A komen het meest voor.
AB+ is universele ontvanger, O- universele donor.
Bij de Resusfactor wordt gekeken of er een resusantigeen is gekoppeld aan erytrocyt. De meeste mensen zijn resuspositief en hebben dus het resuspositieve antigeen. Deze mensen kunnen geen resus-antistoffen aanmaken. Mensen die dit antigeen niet hebben noem je resusnegatief, zij kunnen resus-antistof aanmaken, als ze in contact komen met resuspositief bloed. Deze resus-antistoffen zijn dus niet aangeboren aanwezig. Als je iemand met bloedgroep O negatief dus O positief bloed zou geven, gaat het lichaam antistoffen aanmaken waardoor het bloed gaat klonteren. Daarom is een zogenaamde ‘kruisproef’ voor een bloedtransfusie nodig, om te controleren of er geen reactie optreedt.
Een situatie waarin dit ook problemen kan gaan opleveren is als een Resusnegatieve moeder zwanger is van een kindje met resuspositieve bloedgroep.
Welke bloedgroepen kan je onderscheiden?
Slide 8 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 9 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 10 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 11 - Tekstslide
Kruisproef: past bloed ontvanger bij het donorbloed door te kijken of er klontering van het bloed plaatsvindt als het bloed wordt samengebracht. Zo ja, dan is de kruisproef positief. Dat wil zeggen dat het donorbloed niet geschikt is.
Slide 12 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 13 - Tekstslide
Aantal keren bloedgeven ook afhankelijk van bloedgroep (tekort of niet)
Bloed wordt gecontroleerd op oa. Geslachtsziekten-hepatitis.
Plasmadonor: bloed via machine scheiding bloed in cellen en plasma. Cellen worden teruggegeven aan lichaam. Plasma geven mag elke 2 weken. (min. 6x per jaar). Je kunt geen bloeddonor én plasmadonor zijn.
Geen 100% zekerheid virus in donorbloed:
• te weinig virus in het bloed zit om te meten
• een virus is dat we nog niet kennen
• niet voor alle ziekte verwekkers testen voorhanden zijn
Sommige bacteriën groeien langzaam en kunnen heel soms onopgemerkt bij de bloedplaatjes zitten als deze worden toegediend. Met speciale vragen aan de donors kunnen we erachter komen of een donor veel kans heeft op een ziekte met een virus of bacterie. Als dat zo is, nemen we geen bloed bij zo’n donor af
Wat zijn redenen om een patiënt een bloedtransfusie te geven?
Slide 14 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 15 - Tekstslide
Beenmergaandoeningen (bijv. Kahler (multipel myeloom), anemie
Afhankelijk van reden, soort bloedproduct.
Slide 16 - Tekstslide
Autologe transfusie = voorafgaand aan grote operatie eigen bloed afnemen en dit tijdens/ na de operatie weer terug krijgen
RBC = Rode BloedCellen, EC = Erytrocytenconcentraat, PC = Packed Cells
VP = Vers Plasma
Verschillende soorten bloedproducten kunnen niet worden gemengd
Slide 17 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 18 - Tekstslide
Tekort bij tumoren, miltproblemen enz.
Stoornis in bloedstolling (bijv. hemofilie)
Slide 19 - Tekstslide
bloedingen bij aangeboren of verworven stollingsstoornissen
trombotische trombocytopenische purpura
Slide 20 - Tekstslide
Bloedtransfusie wordt niet thuis uitgevoerd.
Kruisproef = in lab wordt bloed ontvanger in contact gebracht met bloed donor. Indien geen reactie (bijv. klontering), dan kan bloed gegeven worden. Max 24 uur vóór bloedtransfusie
Positieve kruisproef = geen bloedtransfusie
Slide 21 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 22 - Tekstslide
Voorlichting: denk aan angst voor ziekten en geloofsovertuiging. Er is een voorlichtingsfolder. Bij kinderen mbv plaatjes, filmpjes
Slide 23 - Tekstslide
NaCl op driewegkraan dicht = noodlijn, in geval van transfusiereactie; loodrecht op de driewegkraan
Wat zou er allemaal gecontroleerd moeten worden voordat de transfusie kan worden uitgevoerd?
Slide 24 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 25 - Tekstslide
- Bij ophalen bloed bij het laboratorium
- Voor aanhangen bij de patiënt controleer je de gegevens nogmaals met een collega. Je controleert pols, bloeddruk en temperatuur om transfusiereacties te observeren.
Slide 26 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 27 - Tekstslide
De volgende controles gebeuren aan het bed van de patiënt met twee verpleegkundigen, indien aanwezig met de hulp van een digitaal scansysteem:
Actieve bevraging naam en geboortedatum patiënt en controle identificatiebandje. Deze naam wordt vergeleken met de gegevens op het transfusieformulier en het bloedderivaat.
Vergelijking van de gegevens op het bloedderivaat met het transfusieformulier (eventueel digitaal):
identificatie patiënt
bloedgroep en resusfactor
unitnummer
vervaldatum bloedderivaat
vervaldatum type and screen of kruisproef
Controle van het bloedderivaat op visuele beschadiging, verkleuring, stolsels,…
Slide 28 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Hoeveel druppels bevat 1 ml bloed?
Slide 29 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 30 - Tekstslide
Formule: totaal aantal druppels =
totaal aantal minuten
aantal ml x 18
uren x 60
Slide 31 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 32 - Tekstslide
Spoelen is nodig om in de lijn geen reactie te krijgen. In het lichaam maakt het niets uit.
Bij reacties zout aansluiten en infuus niet verwijderen ivm vervolgreacties
Bij een bloedtransfusie bestaat het risico op transfusiereacties. Wat zijn de verschijnselen?
Slide 33 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 34 - Tekstslide
Koorts zonder hemolytische reactie is de meest voorkomende, veroorzaakt door leukocyten antistoffen. Dit soort reacties treden minder op, nu men werkt met erytrocytenconcentraten zonder leukocyten.
Slide 35 - Tekstslide
Acute hemolytische transfusiereactie - een verhoogde afbraak van erytrocyten (hemolyse) binnen enkele minuten na aanvang tot 24 uur na afloop van de transfusie. Dit leidt tot bloedstolling waardoor er acute nierinsufficiëntie, longfalen en shock optreden.
Slide 36 - Tekstslide
Tgv Interactie tussen een allergeen en reeds gevormd IgE (maar is niet grondig onderzocht).
Slide 37 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 38 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wat moet je als allereerste doen, wanneer je een transfusiereactie vermoedt?
A
de arts bellen
B
klemmetje van transfusielijn dichtzetten
C
MEWS uitvoeren
Slide 39 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 40 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 41 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Waar staat RBC voor?
Slide 42 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Met welke infuusvloeistof mag de RBC gegeven worden?
A
NaCL 0,9%/ Glucose 5%
B
Glucose 5%
C
NaCL 0,9%
Slide 43 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Donor
Ontvanger
Van welke bloedgroepdonoren kan de ontvanger bloed ontvangen?
A+
A-
B+
B-
AB+
AB-
O+
O-
Slide 44 - Sleepvraag
Deze slide heeft geen instructies
Wat is een kruisproef?
Slide 45 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Welke controles voer je uit voor het geven van een bloedtransfusie?
Slide 46 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Iemand met bloedgroep AB- kan de volgende bloedtransfusie krijgen
A
O+
B
A-
C
BEIDE KUNNEN
D
GEEN VAN BEIDE KAN
Slide 47 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Welke vpk aandachtspunten heb je sowieso voorafgaand aan een bloedtransfusie?
A
controle door 1 persoon: identificatie patiënt, controle bloedgroep en resusfactor, controle bloedproduct; infuus met hoofdlijn en zijlijn
B
controle met 2 personen: identificatie patiënt, controle bloedgroep en resusfactor, controle bloedproduct; infuus met hoofdlijn en zijlijn
C
controle door 1 persoon: identificatie patiënt, controle bloedgroep en resusfactor, controle bloedproduct; infuus met 2 hoofdlijnen en 1 zijlijn
D
controle met 2 personen, identificatie patiënt, controle bloedgroep en resusfactor, controle bloedproduct; infuus met 2 hoofdlijnen en 1 zijlijn
Slide 48 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Welke reacties kunnen optreden tijdens of na een bloedtransfusie?
Slide 49 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Welke verpleegkundige acties moet je ondernemen bij het vermoeden van een transfusiereactie?
Slide 50 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Heb je je eigen lesdoel behaald? Scoor op een schaal van 0-100
Slide 51 - Poll
Deze slide heeft geen instructies
Slide 52 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
