6.1 Gezonde voeding

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H6 voeding, vertering en gezondheid

hack your health

darmflora (microbioom) en voedingsstoffen

min 8 tot 15:40

Bacteriën die helpen

Bacteriën in de darmen: onmisbaar voor vertering (darmflora)

Uniek per persoon

Bacteriën via geboortekanaal, tepels en moedermelk

biologiepagina.nl

Vitaminen functioneren als beschermende stoffen. In welke betekenis 'beschermen' vitaminen?

1. ze stimuleren je lichaam om schadelijke bacteriën te bestrijden
2. ze stimuleren bepaalde lichaamsprocessen waardoor je optimaal functioneert
3. de stimuleren de groei van nuttige bacteriën zoals aanwezig in je darmflora
4. ze stimuleren de vertering waardoor je veel voedingsstoffen binnenkrijgt

Beschermende voedingsstoffen zijn

1. Vetten, mineralen en vitamines
2. Vitamines en mineralen
3. Koolhydraten, mineralen en vitamines
4. Vetten en vitamines

Welke voedingsstof is geen bouwstof?

1. Eiwitten
2. Vetten
3. Mineralen
4. Koolhydraten

Welke voedingsstof is geen brandstof?

1. Eiwitten
2. Vetten
3. Mineralen
4. Koolhydraten

Welke voedingsstof levert een pinda voornamelijk?

1. koolhydraat
2. eiwit
3. vet
4. vitamines

H6 voeding, vertering en gezondheid

6.1 gezonde voeding (CE)

6.2 verteringsstelsel (CE)

6.3 enzymen (CE)

6.4 transport door de darm, opname van stoffen (CE)

6.5 opslag en afbraak in de lever (CE)

BINAS 82 (voeding en spijsvertering)

Energiebehoefte

H5: Ruststofwisseling is afhankelijk van geslacht, lengte, leeftijd... 

Maar energiebehoefte ligt ook aan activiteit, omgevingstemperatuur en hormonen. 

Wie heeft de grootste energiebehoefte?

1. Een volwassen man met zwaar lichamelijk werk.
2. Een peuter.
3. Een zwangere volwassen vrouw.
4. Een puberjongen.

De energiebehoefte van jongens is gemiddeld hoger dan de energiebehoefte van meisjes.

1. Waar
2. Niet waar

Evenwichtige voeding

Voeding afgestemd op energieverbruik én hoeveelheid voedingsstoffen (ADH). 

Ontbreekt de afstemming, dan kunnen welvaartsziekten of gebrekziekten ontstaan.

Alles wat je nodig hebt

Na geboorte: moedermelk (bouwstoffen)

Begin: gelig (veel eiwitten)

Daarna: wit (minder eiwit, meer vet en lactose)

Vetten en koolhydraten: bouwstoffen

Voeding en gezondheid

Kinderen die borstvoeding krijgen -> minder snelle gewichtstoename dan flesvoeding

gezonde voeding = 

afgestemd op groei, herstel en inspanning (alle voedingsstoffen in de juiste verhouding aanwezig)

Kleine organismen moeten relatief meer eten dan grotere organismen. Waarom?

Kleine organismen hebben een grotere huid (oppervlakte) in verhouding tot hun inhoud!

• Kleine organismen geven veel warmte af aan de omgeving
• Meer verbranding nodig om warm te blijven
• Meer voedingsstoffen en zuurstof nodig per gram lichaamsgewicht!

Alles wat je nodig hebt

Pasgeboren kind: relatief groot lichaamsoppervlak (in vergelijking met inhoud) -> snelle afkoeling

Ouder worden: inhoud neemt sneller toe dan oppervlakte -> makkelijker warmte vasthouden

Moedermelk: beschermende stoffen + antistoffen

Dieren met een kleine oppervlakte maar een grote inhoud koelen                              af. 

Dieren met een groot oppervlakte en een kleine inhoud koelen                        af. 

Op de Noordpool zijn dieren                               dan in de Sahara woestijn. 

Baby's koelen sneller af dan volwassenen omdat hun lichaam                            is. 

 

sneller

langzamer

groter

kleiner

Ziektes

Welvaartsziektes zoals diabetes of hart- en vaataandoeningen ontstaan door te veel eten en te weinig bewegen (Oranje/Rood)

Gebreksziektes zoals bloedarmoede of scheurbuik ontstaan door een eenzijdig voedingspatroon (Blauw/Grijs)

Een tekort aan vitaminen

Scheurbuik is een ziekte die veel voorkwam bij scheepslieden, die maanden op zee waren en
geen verse groente en fruit aten.

- Aan welke vitamine zouden zij

een tekort hebben gehad? 

zie BINAS 82A

Welke ziekte hoort bij welvaartsziekten?

1. Blindedarm ontsteking
2. Hartinfarct
3. Knokkel koorts
4. Ingegroeide teennagel

Wanneer je te weinig vitaminen en mineralen binnen krijgt, krijg je ...

1. hart- en vaatziekten
2. een welvaartsziekte
3. een gebreksziekte
4. honger

Welvaartsziekten komen door een tekort aan gezond voedsel

1. Waar
2. Niet waar