3M 3.3 Kruisingen

1 / 32

Slide 1: Tekstslide

BiologieMiddelbare schoolmavoLeerjaar 3

In deze les zitten 32 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

Lesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Startopdracht

Zelfstandig stil (Zs)

Schrijf alles op wat je nog weet van de vorige les.

Loop rustig het lokaal binnen en praat zachtjes
Ga zitten op je stoel
Je jas hang je over je stoel
Pak je chromebook, boek, schrift + pen

timer

2:00

Slide 2 - Tekstslide

Daarna nakijken klassikaal

Programma

Terugblik op de vorige lessen --> 11 vragen in LessonUp
Leerdoelen
Uitleg basisstof 3 --> Kruisingen
Klassikaal oefenen met kruisingen
Opdrachten maken
Afsluiting --> leerdoelen checken

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Nog even terug.....

Dominant, recessief, homozygoot, heterozygoot, fenotype, genotype... Weet jij het allemaal nog?

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoeveel chromosomen heeft een menselijke cel?

Slide 5 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Hoeveel chromosomenparen heeft een menselijke cel?

Slide 6 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat wordt bedoeld met het genotype?

De erfelijke informatie op je chromosomen

Hoe je eruit ziet

Slide 7 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Kan het genotype tijdens je leven veranderen?

Nee

Nee, alleen bij een mutatie

Ja en tijdens mutaties

Slide 8 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wanneer wordt je genotype bepaald?

Bij de bevruchting

Tijdens de ontwikkeling van embryo

Bij de geboorte

Slide 9 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is wel onderdeel van het fenotype, maar niet van het genotype?

De schaafwond op je been

De kleur van je ogen

De vleugels van een vlieg die vast zitten aan zijn rug

De grote hoeveelheid reukzintuigcellen in de neus van een hond

Slide 10 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Het genotype aa is...

Homozygoot dominant

Heterozygoot

Homozygoot recessief

Slide 11 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Welk genotype is homozygoot dominant?

arAr

Slide 12 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Welk genotype is intermediar?

AwAw

Slide 13 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Waardoor wordt het fenotype bepaalt?

Door het genotype

Door het genotype en de omgeving

Door de omgeving

door de omgeving en de opvoeding

Slide 14 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Verandert je genotype als je ouder wordt? En je fenotype?

Genotype wel / fenotype wel

Genotype wel / fenotype niet

Genotype niet / fenotype wel

Genotype niet / fenotype niet

Slide 15 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Thema 3 Erfelijkheid en evolutie

3.1 Genotype en fenotype

3.2 Genen

3.3 Kruisingen

3.4 Stambomen

3.5 Variatie in genotypen

3.6 Evolutie

3.7 Verwantschap

3.8 DNA technieken

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoelen

Je kunt een kruisingsschema opstellen
Je kunt bij een gegeven kruising de genotypen en fenotypen van ouders en/of nakomelingen afleiden.

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kruisen: twee ouders nakomelingen laten krijgen

P = De ouders (komt van parents)

F1 = 1e generatie nakomelingen (kinderen van de P)

F2 = 2e generatie nakomelingen (kinderen van de F1)

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kruisingen

Door het maken van een kruisingsschema kan je het het genotype en fenotype van de nakomelingen voorspellen

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kruisingen

Bij een kruising gaan we altijd uit van een aantal stappen.

Schrijf altijd eerst op wat je weet uit de tekst!

Stap 1 (P): Wat zijn de genotypen en fenotypen van de ouders?
Stap 2 (geslachtscellen): Welke genen/allelen zitten er in de geslachtscellen van beide ouders?
Stap 3 (F₁): Wat zijn de genotypen en fenotypen van de nakomelingen?
Stap 4 (F₂): Wat zijn de genotypen en fenotypen in de F₂?

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Je kunt met behulp van een kruisingsschema voorspellen wat de kans op een bepaald fenotype bij de F1* generatie is.

P-generatie = ouders

Fenotype = donker haar

Genotype = heterozygoot Aa

Vader zaadcel = A of a

Moeder eicel = A of a

*F (Filius), letterlijk: zoon. De F1 is de eerste generatie nakomelingen

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Je kunt met behulp van een kruisingsschema voorspellen wat de kans op een bepaald fenotype bij de F1 generatie is.

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Je kunt met behulp van een kruisingsschema voorspellen wat de kans is op een bepaald fenotype bij de F1 generatie

Fenotype --> 3 x25% = 75% donker

Genotype --> 2 x 25% = 50% op Aa

--> 1 x 25% op AA

--> 1 x 25% op aa

Er zijn altijd 4 opties:

Genotype

A en A = AA

a bij A = Aa

A bij a = Aa

a bij a = aa

Fenotype

- donker

- rood

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kansen en verhoudingen noteren

Kansen

Genotype = 50% Aa / 25% / AA / 25% aa

Fenotypen = 75% donker, 25% rood

Verhouding

Aa, AA en aa in verhouding 2:1:1

Donker en rood in verhouding 3:1

Uitspreken als: "2 staat tot 1 staat tot 1"

Uitspreken als: "3 staat tot 1"

Elk hokje nakomeling is 25%

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Verhoudingen

P: Aa x aa Genotypen verhouding: .... : ...

Fenotypen verhouding: .... : ...

P: Aa x Aa Genotypen verhouding: .. : .. : ..

Fenotype verhouding: .. : ..

Slide 25 - Tekstslide

P genotypen 2 : 2 --> 1 : 1

P fenotypen idem

F1 genotypen 1 : 2 : 1

F1 fenotypen 3 : 1

Verhoudingen antwoorden

P: Aa x aa Genotypen verhouding: 1 : 1 (2:2 kan je kleiner maken)

Fenotypen verhouding: 1 : 1

P: Aa x Aa Genotypen verhouding: 1 : 2 : 1

Fenotype verhouding: 3 : 1

Slide 26 - Tekstslide

P genotypen 2 : 2 --> 1 : 1

P fenotypen idem

F1 genotypen 1 : 2 : 1

F1 fenotypen 3 : 1

Oefenen: Kruisingsschema

Het gen voor de paarse bloemen is dominant over het gen voor witte bloemen. Een tuinder kruist paarse bloemen die homozygoot zijn voor de bloemkleur met witte bloemen. Gebruik de letter R en r.

a. Wat zijn de genotypen van de ouders (P)?

b. Maak een kruisingsschema

c. Wat is het genotype van F1?

d. Wat is het fenotype (Welke kleur heeft de bloem)?

Schrijf eerst op wat je weer uit de tekst -->

paars (dominant) = R enz.

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Antwoorden Kruisingsschema

Het gen voor de paarse bloemen is dominant over het gen voor witte bloemen. Een tuinder kruist paarse bloemen die homozygoot zijn voor de bloemkleur met witte bloemen. Gebruik de letter R en r.

a. Wat zijn de genotypen van de ouders (P)? RR en rr

b. Maak een kruisingsschema

c. Wat is het genotype van F1? Rr

d. Wat is het fenotype (Welke kleur heeft de bloem)?

Alle nakomelingen zijn paars.

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Stel de nakomeling (F1) van de ouders (P) krijgen nakomelingen (F2). Hoe ziet het schema er dan uit?

Maak een kruisingsschema van de F2
Bepaal het genotype en het fenotype van

de F2 in percentage en verhouding.

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

F2 antwoord

P = RR x rr

F1 = Rr

Genotype verhouding --> 1 : 2 : 1 Fenotype verhouding --> 3 : 1

Fenotype --> 75% paars, 25% wit

Genotype --> 25% homozygoot dominant, 25% homozygoot recessief, 50% heterozygoot

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Huiswerk

Lezen 3.3

Maken opdracht 1, 2 en 4

Herhalen en/of extra oefenen

Oefeningen erfelijkheid

Oefeningen evolutie

Playlist uitlegvideo's

Effectief leren video's

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoelen

Je kunt een kruisingsschema opstellen
Je kunt bij een gegeven kruising de genotypen en fenotypen van ouders en/of nakomelingen afleiden.

Slide 32 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

3M 3.3 Kruisingen

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Tekstslide

Slide 5 - Quizvraag

Slide 6 - Quizvraag

Slide 7 - Quizvraag

Slide 8 - Quizvraag

Slide 9 - Quizvraag

Slide 10 - Quizvraag

Slide 11 - Quizvraag

Slide 12 - Quizvraag

Slide 13 - Quizvraag

Slide 14 - Quizvraag

Slide 15 - Quizvraag

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Tekstslide

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Tekstslide

Slide 26 - Tekstslide

Slide 27 - Tekstslide

Slide 28 - Tekstslide

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Tekstslide

Slide 32 - Tekstslide

Meer lessen zoals deze

D2BTh6 B3c: OUD OUD ANTW Kruisingsschema's lln

4H 3.3 Monohybride kruisingen deel 1

4H 3.3 Monohybride kruisingen deel 1

H3 B3 (3 BK)

Basisstof 4 - kruisingen

5.4 Meer genen in het spel

Basisstof 3: kruisingen

5.3 Stamboomonderzoek dl1