4.7 en 3.7 grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Welkom!

1

WELKOM!

2

Schrift/pen

Log in: 

We gaan meteen beginnen!!

3

Ipad

Telefoon weg

3.7 en 4.7: Grammatica 

Je  weet: 

• hoe je het werkwoordelijk gezegde vindt;
  
• hoe je het onderwerp vindt;
  
• hoe je het lijdend voorwerp vindt.

Wat weet jij nog
van de vorige lessen?

3.7 en 4.7: Grammatica 

Je  weet: 

• wat een bijvoeglijk naamwoord (bn) is
• wat een voorzetsel is

Wat weet jij nog
van de vorige lessen?

Goed opletten

Er zijn twee manieren van ontleden:

Redekundig ontleden  (zinsdelen)

Taalkundig ontleden (woorden benoemen)

We beginnen met redekundig ontleden

Wat weet je nog van redekundig ontleden?

De persoonsvorm is altijd een vorm van een???

De persoonsvorm staat in het.......voud of .........voud

De persoonsvorm staat in de
.....tijd of.........tijd.

Weet je het nog?

werkwoordelijk gezegde:

alle werkwoorden in een zin

• altijd de PV en soms andere werkwoorden

Julia maakt haar huiswerk.

Julia wil haar huiswerk gaan maken.

Let op soms staat er in de zin:

• aan het+ infinitief: aan het maken
•  te+ infinitief: te kijken

• SPLITSBARE werkwoorden horen: ww met een voorzetsel: was af, hang op, houd tegen

splitsbare werkwoorden

Wat is het werkwoordelijk gezegde:

Daarom hield ik de ladder vast.

1. hield
2. hield vast
3. vast
4. ladder

Wat is het wg?
De kleine jongen is zijn schoen aan het
aantrekken.

1. de kleine jongen
2. is
3. is aantrekken
4. is aan het aantrekken

Het onderwerp. Even herhalen!

Onderwerp: Wie of wat + wg. (pv+ andere ww)

Hij/ stond /te wiebelen/ op een trap.

         pv/wg        wg   

Wie stond te wiebelen?    HIJ      

Getal/onderwerpproef

Daarom hield ik de ladder vast.  

Daarom hielden wij de ladder vast:     WIJ= OW

let op: gebiedende wijs heeft geen OW: Sta op!  Kom nou maar mee!

Het onderwerp in de zin vind je door de volgende vraag te stellen:

1. wat?
2. wie/wat + wg?
3. wie/wat + o?
4. wie?

Wat is het wg?

Het populairste en aantrekkelijkste meisje uit onze klas werd voor het eerst afgewezen.

1. werd
2. werd voor het eerst
3. werd afgewezen
4. werd eerst

Wat is het onderwerp (o)?

Het populairste en aantrekkelijkste meisje uit onze klas | werd | voor het eerst | afgewezen.

1. het populaire meisje
2. meisje
3. Het populairste en aantrekkelijkste meisje uit onze klas
4. meisje uit de klas

Zinsdelen juist verdeeld?

Het populairste en aantrekkelijkste meisje uit onze klas | werd | voor het eerst | afgewezen.

1. ja
2. nee

Wat is het onderwerp?
Wat vond jij van de storm zondag?

1. wat
2. jij
3. vond
4. de storm

Wat is het onderwerp (o)?
Dan maakt de politie de deur open

1. dan
2. maakt open
3. de politie
4. politie

Het lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp:   wie of wat + WG+OW         ( Wat wordt+ ww)

* het OW doet iets met het LV

* begint nooit met een VZ

vb: Morgen/ maken/ we/ de toets. (wat maken we? de toets)

                              wg       ow       LV                (wat wordt gemaakt?) de toets

vb: Voor deze toets/ heb/ ik /2 uur/ geleerd. (wat heb ik geleerd?)

                                             wg  ow                     wg             (wat wordt geleerd?)     ??????

Het lijdend voorwerp in de zin vind je door de volgende vraag te stellen:

1. wat?
2. wie/wat + wg?
3. wie/wat + o + wg?
4. wie + o?

Wat is het LV?
Dan maakt de politie de deur open.

stel jezelf de vraag: wie/wat maakt de politie open?

Stel jezelf de vraag: 

Wie/wat + wg +ow

De mentor geeft aan de ouders de cijferlijst van de kinderen.

Wat is het LV?

1. De mentor
2. aan de ouders
3. de cijferlijst van de kinderen
4. cijferlijst

Wat is het LV?
Het blad ritselde gisteren erg in de wind.

1. het blad
2. gisteren
3. in de wind
4. er is geen LV

Wat kun je vertellen over de toets?
LV?
(Geen lv? zet dan een - )

Wat is het LV?
Het liefst eten mijn broertje en ik zelfgemaakte pizza.

Goed opletten

Er zijn twee manieren van ontleden:

Redekundig ontleden  (zinsdelen)

Taalkundig ontleden (woorden benoemen)

We gaan verder met taalkundig ontleden

Weet je het nog?

Je mag zelf de volgorde bepalen

Begin dus met woorden die je al weet.

We kennen al:

• zn: zelfstandig naamwoord (mensen, dieren, planten, dingen, namen en begrippen)
• lw: lidwoord ( de, het, een)

• bn: bijvoegelijk naamwoord geeft extra informatie over een zelfstandig naamwoord. Het staat ervoor of erachter.

• vz: voorzetsel staat nooit alleen Een voorzetsel kun je altijd vóór deze woorden zetten: de kast en de vakantie.

bedenk een dier met de letter A

bedenk nu welke lidwoord erbij hoort

geef het dier nu een eigenschap

bedenk nu een passend voorzetsel (gebruik kast of vakantie als ezelsbruggetje)

arend, aap, aalscholver, anaconda, Afrikaanse olifant, Aziatische olifant, alpaca, aasgier, alligator, adder, antilope, axishert