2V Laag en Hoog Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen?

- Uitleg Hoog - Laag Nederland  

                               vragen?

• 
  

Welkom

Wat heb je nodig?

• LessonUp - log vast in

AK in het nieuws

A: Hoog-Nederland

B: Laag-Nederland

A

B

Hoe zijn de zwerfstenen die gebruikt zijn voor de hunebedden in Drenthe terechtgekomen?

1. Door aardbevingen
2. Door de Rijn en de Maas
3. Door de wind
4. Door gletsjers

het Nederlands landschap

Maas

Rijn

IJssel

Waal

Schelde

1.5 Hoog-Nederland dankt haar landschap vooral aan de rivieren.

1.6 Laag-Nederland dankt haar landschap vooral aan de Noordzee.

Neder-Rijn

Op welke hoogte ligt de grens tussen Hoog- en Laag-Nederland?

1. 1 m onder NAP
2. 0 m NAP
3. 1 m boven NAP
4. 2 m boven NAP

Nederland zonder dijken

Hoogte kaart Nederland

In welk deel wonen wij?

1. Hoog-Nederland
2. Laag-Nederland
3. Allebei
4. Geen van beide

1.5 Het landschap in Hoog-Nederland

1.5 landschap Hoog-Nederland

Rivieren 

saale-IJstijd

Zandgronden

De Nederlandse delta

De Rijn, Maas en Schelde hebben laagjes klei en zand afgezet

Rijn

Maas

Schelde

Nederland ligt in de benedenloop van de rivieren de Rijn en de Maas.
Wat gebeurt hier het meest?

1. Erosie
2. Sedimentatie
3. Plooiing
4. Verwering

Saalien (saale ijstijd)                   Weichselien 

144.000 jaar                                  11,700 jaar geleden 

ffg

Saale-IJstijd

• Landijs, ijskap (100km)
• Vanuit Scandinavië
• Duwt sediment opzij
• Stuwwallen 
• Bestaan uit: zand en grind afzettingen 
• Leggen zwerfkeien neer

Hier zijn de zandgronden laag en glooiend.

• Platgedrukt door de gletsjers in de ijstijden
• Laat slecht water door

Hier hebben zandgronden meeste reliëf.

• stuwwallen

Waarom zijn de stuwwallen

tegenwoordig niet meer

aaneengesloten?

Waarom zijn de stuwwallen

tegenwoordig niet meer

aaneengesloten?

De grote hoeveelheden smeltwater van de ijstong hebben stukken stuwwal weggesleten. Hierbij zijn smeltwaterdalen ontstaan.

Tot aan waar kwamen de ijskappen in Nederland? Hoe kan je dit terugzien?

Wanneer werd er dekzand neergelegd?

1. Saale-ijstijd
2. Weichselien

Beschrijf in drie stappen hoe dekzand is neergelegd

Hoog-laag: rivier en zee

Noord-zuid: ijskap

Zandgronden

Kenmerken zandgronden

Onvruchtbaar: Zand houd weinig voedingstoffen vast door:

Veel ruimte tussen de korrels (hierdoor spoelen mineralen weg)

Oplossing: Mest

Wat was de oplossing die Nederlandse boeren hebben gevonden voor de onvruchtbare zandgronden

1.6 Het landschap in  Laag-Nederland

Maar eerst

5 minuten pauze

kleibodem

• De zee had vrij spel.
• Er ontstonden kleine duinen, waar de zee bij vloed soms doorheen stroomde. 
• In de plassen achter de duin werd klei afgezet. 

Wonen op terpen

Lage gedeelte stroomden continue over:

Mensen bouwden terpen (wierden) om op te wonen.

Terpen tegenwoordig:

1. Niet meer nodig want dijken

2. Liggen vaak niet meer zo hoog buitendijks gebied ligt vaak hoger door sedimentatie.

Hoe heet zo'n dorp - heuvel?

1. Wierde
2. Terp
3. Eiland
4. Berg

Wat is veen?

1. Vieze modder
2. Plantenresten met water
3. Een soort zand
4. Polderklei

Veen bovenop klei

• Klei laat maar moeilijk water door. Daardoor ontstonden plassen (kleine meertjes)
• In die plassen groeiden planten, die stierven en op de bodem zich opstapelden.
• Zonder zuurstof verrotten planten niet. Het pakket werd steeds dikker: Het vormde veen.

Polder = droogmakerij

Stuk land, omgeven door

dijken, waar de waterstand

geregeld kan worden.

Binnendijks

Buitendijks

Terp

Polder

Dijk

Delta --> zand en klei

IJstijd --> reliëf

Moeras --> veen

LEES EN MAAK

paragraaf 1.6 verkorte

leerroute

landschappen