Leestekens en hoofdletters 3F Zadkine BHP Lucinda

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Leestekens

 en hoofdletters

Waarom zijn leestekens  en hoofdletters belangrijk?

• Zonder leestekens kan een tekst slecht leesbaar zijn
• Zonder leestekens kan een zin verkeerd begrepen worden
• Zonder hoofdletters kan je zin verkeerd begrepen worden. 
• Je hebt het nodig voor formele communicatie om je boodschap over te brengen.

Voorbeeld zonder leestekens

hallo hoe gaat het met jou goed en met jou met mij gaat het ook goed op welke dag zullen we afspreken of hebben we al een afspraak nee ik geloof het niet is maandag goed maandag is goed

Maandag is goed.

Voorbeeld met leestekens

Hallo, hoe gaat het met jou?

Goed, en met jou?

Met mij gaat het ook goed. Op welke dag zullen we afspreken? Of hebben we al een afspraak?

Nee, ik geloof het niet. Is maandag goed?

Maandag is goed!

Doel van deze les

Je weet wanneer je hoofdletters en leestekens gebruikt. 

Hoofdletters

in een zin

Een zin begint met een hoofdletter.

Bijvoorbeeld:

Ik kom naar je toe.

Hoofdletters: Regel 2: namen van personen

Wanneer er voor het tussenvoegsel geen voornaam of voorletter wordt genoemd, krijgt het tussenvoegsel wel een hoofdletter.

• meneer De Vries

Bij een tweede achternaam krijgt het tussenvoegsel geen hoofdletter.

• mevrouw Van de Ven - de Vries 

Hoofdletter bij namen van personen

Geen voornaam of voorletter? Tussenvoegsel wel een hoofdletter.

• meneer De Vries

Bij een tweede achternaam krijgt het tussenvoegsel geen hoofdletter.

• mevrouw Van de Ven - de Vries 

Hoofdletter - feestdagen

Namen van feestdagen, (religieuze) feesten en gedenkdagen krijgen namelijk een hoofdletter.

• Kerstmis
• Hemelvaartsdag
• Vaderdag
• Suikerfeest
  

Titels

Titels, bijvoorbeeld van boeken, films en prijzen, schrijf je met een hoofdletter.

Samenstellingen met titels schrijf je ook met een hoofdletter.

de Oscaruitreiking

de Nobelprijswinnaar

Punt

• aan het eind van de zin
• soms bij afkortingen
  
• niet na afkortingen van maten en gewichten
  

Dus:

• We berekenen geen bezorgkosten.
  
• We sturen het pakket z.s.m. op.
  
• Maar: Is het bedrag inclusief btw? 3 m (meter), 10 kg (kilogram)

Een echte afkorting wordt gelezen alsof er geen afkorting staat:

a.d.h.v. (lezen we als aan de hand van)

incl. (lezen we als inclusief)

m.a.w. (lezen we als met andere woorden)

De andere types afkortingen worden wel als afkorting gelezen; 

Initiaalwoorden spreken we letter voor letter uit.

btw (lezen we als [bee-tee-wee])

gsm (lezen we als [gee-es-em])

pc (lezen we als [pee-see])

Vraagteken

• Na een vraag, komt een vraagteken.

• Hoe hard mag je hier rijden?

Uitroepteken

• Bij een bevel:       Hou daar onmiddellijk mee op!
• Bij een uitroep:   Dat is belachelijk!
  

mag ik aub de suiker van u

1. Mag ik aub de suiker van u.
2. Mag ik a.u.b. de suiker van u.
3. Mag ik aub de suiker van u?
4. Mag ik a.u.b. de suiker van u?

Komma

• in op­so­m­min­gen: 
• Voor deze saus heb je uien, kno­flook, to­maten en  olij­folie nodig.
• tussen twee werkwoordsvormen die niet bij elkaar horen (in samengestelde zinnen) :
• Als we je roep­en, mag je binnen­ko­men.  
• voor en/of na een aans­prek­ing of een tussen­werpsel: 
• Joey, help je die mev­rouw even?  en ook   “Poeh, wat ben ik moe zeg!” of Helaas, de ploeg heeft de volgende ronde niet bereikt.

• voor voeg­woorden zoals om­d­at, maar, nadat, want, voord­at:  
• De hard­loop­wed­strijd gaat niet door, om­d­at er nood­weer voor­speld is.
  

oma kunt u mij de stroop aangeven

1. Oma? Kunt u mij de stroop aangeven?
2. Oma. Kunt u mij de stroop aangeven?
3. Oma, kunt u mij de stroop aangeven.
4. Oma, kunt u mij de stroop aangeven?

ik wil dat jullie nu een antwoord geven

1. Ik wil dat jullie nu een antwoord geven?
2. Ik wil dat jullie nu een antwoord geven.
3. Ik wil dat jullie nu een antwoord geven!
4. Ik wil dat jullie nu een antwoord geven!.

Dubbele punt

• na een aankondi­ging van een op­so­m­ming : 
• Dit zijn de na­men van de stu­den­ten die zijn in­geloot: El­len, Wouter, Amina, Bruce en Peter.
• om een citaat aan te kondi­gen : 
• De train­er riep: ‘Kom op, vol­houden!’
• voor een uitleg: 
• Zo laad je de accu op: ...
  

Puntkomma

Om zinnen te verbinden die bij elkaar horen of die bijna hetzelfde zeggen:

• Het is vijf uur; we stop­pen er­mee.

• De reis naar Parijs duurde erg lang; we waren bijna de hele dag onderweg.

Aanhalingstekens

• bij een citaat : 
• Li­anne verzocht: ‘Wil iedereen zijn mo­biel uitz­etten?’
• als je een woord iron­isch bedoelt: 
• Echt ‘knap’ dat je een twee hebt.
  
• als het om het woord of de groep woorden zelf gaat:
• ‘Fa­ci­liter­en’ betek­ent: iets mo­gelijk maken.
  

je kunt twee dingen doen wel of niet leren voor je examen

1. Je kunt twee dingen doen: "Wel of niet leren voor je examen."
2. Je kunt twee dingen doen; wel of niet leren voor je examen.
3. Je kunt twee dingen doen: wel of niet leren voor je examen.
4. Je kunt twee dingen doen. Wel of niet leren voor je examen.

wat heerlijk zeg het regent pijpenstelen

1. Wat "heerlijk" zeg. Het regent pijpenstelen.
2. Wat "heerlijk" zeg, het regent pijpenstelen.
3. Wat heerlijk zeg; het regent pijpenstelen.
4. Wat heerlijk zeg, het regent pijpenstelen.

Hoofdletter of geen hoofdletter?

1. kerstmis
2. Kerstmis

Hoofdletter of geen hoofdletter?

1. Januari
2. januari

Hoofdletter of geen hoofdletter?

1. Stationsstraat
2. stationsstraat

Hoofdletter?

1. intertoys
2. Intertoys

Met hoofdletters

Zonder hoofdletter

kerstmis

noord-frankrijk

zuidwesten

kerstboom

leidseplein

havo

moslim

lente

april

kerstvakantie

Hoofdletter

Geen hoofdletter

amazon

paasmaandag

haarlemse

zuidwest

coca-cola

t-shirt

met hoofdletter

zonder hoofdletter

ahmed

noordoost

maandag

engels

paasvakantie

februari

Ga op zoek!

Volgende week:

- motivatiebrief schrijven voor stage.

-zoek een stagevacature.

- ga vast nadenken over je eigen vaardigheden.