§1.1 Van vorstendommen tot kolonie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

A

De Indische eilanden vóór 1600

Leerdoel:

• Je kunt culturele, economische, politieke en sociale kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders 

Begrippen:

• Geen

B

De VOC in Oost-Indië

Leerdoel:

• Je kunt beschrijven hoe de VOC handeldreef in Oost-Indië

Begrippen:

• Handelsmonopolie
• Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC)

C

De kolonie Nederlands-Indië

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen waarom en hoe Nederland zijn macht over Oost-Indië uitbreidde

Begrippen:

• Indirect bestuur
• Gouverneur-generaal
• Indirect bestuur

• Pacificatie
• Koninklijk Nederlands-Indisch leger
• Modern imperialisme

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

A

De Indische eilanden vóór 1600

Leerdoel:

• Je kunt culturele, economische, politieke en sociale kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders 

Begrippen:

• Geen

• 50x zo groot als NL
• Voor 1600 geen eenheid!
• jagers-verzamelaars, maar ook grote landbouwsamenlevingen

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

A

De Indische eilanden vóór 1600

Vanaf de 2e eeuw handel met Aziatische landen. Hierdoor meerdere culturele invloeden: 

• Schrift uit India
• Chinese munten bij handel
• Boeddhisme en hindoeïsme --> tempels
• Vanaf 16e eeuw Islam belangrijkste godsdienst

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

A

De Indische eilanden vóór 1600

Koninkrijk Soenda (op Java):

• Handelden met andere eilanden via hun havensteden zoals Jakarta en Bantam
• 1579: veroverd door de moslims: stichting sultanaat Bantam

Atjeh:

• 1520: Islamitisch sultanaat
• Belangrijke schakel in handel tussen eilanden en vaste land
• Handel in specerijen. => Atjeh werd rijk
• Tempels, paleizen, sterke oorlogsvloot

Leerdoel:

Je kunt culturele, economsche, politieke en sociale kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders.

Economisch: 

handel met Aziatisch vasteland.

Cultureel: 

Verspreiding Boeddhisme en Hindoeïsme (belangrijk voor kunst en architectuur)

Vanaf de 1e eeuw Islam belangrijkste religie

Politiek:

Staten worden bestuurd door een vorst of sultan (Islamitisch heerser)

Edellieden en ambtenaren helpen met het bestuur.

Sociaal:

Kleine groepen jagers-verzamelaars

Grote Landbouwsamenlevingen

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

B

De VOC in Oost-Indië

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de VOC handeldreef in Oost-Indië

Begrippen:

• Handelsmonopolie
• Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC)

• Tot 1596: handel voeren met Portugezen, wat erg duur was
• Nederland wilde zelf een route vinden naar Azië toe. Dit lukte in 1596

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

B

De VOC in Oost-Indië

• 1602: oprichting Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC).
• Doel: concurrentie voorkomen. De VOC kreeg het handelsmonopolie. Alleen schepen van de VOC mochten handel voeren.
• Handelsposten op Java, India, China, Japan. Belangrijkste: Batavia op Java
• Fort, haven, pakhuizen, woningen VOC-bestuurders en soldaten

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

B

De VOC in Oost-Indië

• VOC mocht oorlog voeren en volkeren met geweld dwingen tot samenwerking
• Massamoord op Banda eilanden (1621)
  
  
• VOC voerde oorlogen om handelsposten te stichten. Veel meer gebied in het binnenland had de VOC niet

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de VOC handeldreef in Oost-Indië

De VOC kreeeg van de regering een handelsmonopolie op de handel in Azië. De VOC

stichtte handelsposten op Java en andere Indische eilanden. De VOC kreeg van de regering

ook het recht om oorlog te voeren, verdragen te sluiten en forten te bouwen. De VOC

gebruikte deze rechten om kleine gebieden langs de kust te veroveren en de bevolking met

geweld tot samenwerking te dwingen. De VOC voerde oorlog tegen de vorsten in Oost-Indië,

bijvoorbeeld om een handelspost te vestigen of om gunstige handelsafspraken af te

dwingen.

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

C

De kolonie Nederlands-Indië

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom en hoe Nederland zijn macht over Oost-Indië uitbreidde

Begrippen:

• Indirect bestuur
• Gouverneur-generaal
• Pacificatie

• 1798: VOC gaat failliet. Staat neemt alle bezittingen over.
• De gebieden van Oost-Indië wordt een kolonie: Nederlands Indië

 

• Koninklijk Nederlands-Indisch leger
• Modern imperialisme

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

C

De kolonie Nederlands-Indië

1800: Modern imperialisme

Drie oorzaken:

• grondstoffen voor de industrie
• Aanzien op het wereldtoneel
• Europeanen voelden zich het beste, dus vonden ze dat ze het recht hadden om andere volken te overheersen

Dit wilde Nederland ook

Kan jij deze spotprent uitleggen?

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

C

De kolonie Nederlands-Indië

Nederland richt het Koninklijke Nederlands-Indisch Leger (KNIL) op. Doel: alle eilanden veroveren.

Officieren waren Nederlanders, soldaten waren inheemse bewoners.

1873: Atjeh-oorlog

Nederland noemde veroveren pacificatie: brengen van vrede

1881: Nederlands Indie volledig onderdeel van Nederland

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

C

De kolonie Nederlands-Indië

Indirect bestuur

Gouverneur-generaal

Residenten

Regenten

Dorpshoofden

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom en hoe Nederland zijn macht over Oost-Indië uitbreidde.

Europese landen zochten grondstoffen voor hun industrie.

Ook gaf een groot koloniaal rijk aanzien.

Europeanen hadden het gevoel dat zij betere mensen waren en een betere cultuur hadden

dan andere volken. Ze wilden daarom hun cultuur verspreiden.

Nederland kon zijn macht tover Oost-Indië verspreiden doordat KNIL-soldaten eilanden

veroverden. Vanaf dat moment waren Nederlandse bestuurders daar de baas.