4.3 Kun je aan het werk? Les 4e klas

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

§ 4.3 Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt

Arbeidsmarkt?

Leerdoelen

Na deze les weet ik je:

1.  wat de arbeidsmarkt is
   
2. wat de vraag en aabod van arbeid is
3. waaruit een beroepsbevolking bestaat
4. waardoor er geen evenwicht is op de arbeidsmarkt tussen vraag en aanbod

Aanbod van arbeid

Werk je of zoek je werk?

Dan bied jij jouw arbeidskracht aan in ruil voor loon.

Je zorgt voor aanbod van arbeid

Werkenden en werkzoekenden zorgen voor aanbod van arbeid. Alle werkenden en werkzoekenden vormen samen de  de beroepsbevolking. De beroepsbevolking kan groeien, bv door studenten die afstuderen, door immigratie of doordat huisvrouwen of -mannen een baan buitenshuis willen.

Vraag naar arbeid

De vraag naar arbeid komt van werkgevers: bedrijven en de overheid. Zij hebben arbeidskrachten nodig en vragen mensen voor hen te komen werken. 

De beroepsbevolking?

Werkenden en werkzoekenden

Bevolking en beroepsbevolking

De leeftijd waarop mensen met pensioen gaan, wordt verhoogd.
Hierdoor zal de beroepsbevolking ...

1. toenemen
2. afnemen

Jongeren moeten langer naar school.
Hierdoor zal de beroepsbevolking ...

1. toenemen
2. afnemen

Het aantal vrouwen dat
wil gaan werken, neemt toe.
Hierdoor zal de beroepsbevolking ...

1. toenemen
2. afnemen

Steeds meer Nederlanders
verhuizen naar het buitenland.
Hierdoor zal de beroepsbevolking ...

1. toenemen
2. afnemen

Vraag en aanbod van producten

Vraag en aanbod van arbeid

Arbeidsmarkt

Arbeidsmarkt: het geheel van vraag naar arbeid en aanbod van arbeid.

De arbeidsmarkt kan worden ingedeeld naar:

- productiesector 

- opleiding

De prijs voor arbeid is loon. Deze prijs wordt bepaald door:

- cao (collectieve arbeidsovereenkomst)

- minimumloon

De arbeidsmarkt opdelen in deelmarkten, bv. naar productiesector of naar opleiding. Net als op elke markt zouden vraag en aanbod de prijs van arbeid moeten bepalen. De prijs voor arbeid is het loon. Maar op de arbeidsmarkt liggen de lonen vaak al vast. Dat komt door cao-afspraken en het in de wet vastgelegde minimumloon.

Primaire sector: landbouw, mijnbouw en visserij.

Secundaire sector: industrie & bouw.

Tertiaire sector: commerciële dienstverlening (bijv. winkels,)

Quartaire sector: niet-commerciële instellingen (bijv. scholen, brandweer)

Genoeg werk voor iedereen?

Krappe arbeidsmarkt: de vraag naar werk(nemers) is groter dan het aanbod: Werkgevers hebben dan moeite om hun vacatures vervuld te krijgen.

Ruime arbeidsmarkt: het aanbod van werk(nemers) is groter dan de vraag: Er is dan veel werkloosheid.

De arbeidsmarkt is nooit helemaal in evenwicht. In een krappe arbeidsmarkt is de vraag groter dan het aanbod. Werkgevers hebben dan moeite om hun vacatures vervuld te krijgen. In een ruime arbeidsmarkt is het aanbod van arbeid groter dan de vraag. Er is dan veel werkloosheid. Als je werkloos bent, kun je je als werkzoekende inschrijven bij het UWV. In dat geval ben je geregistreerd werkloos. Als er geen werk voor je is en je niet bij het UWV ingeschreven bent, ben je verborgen werkloos.

Werkloosheid

Werkloosheid: ontstaat als het aanbod van werk(nemers) groter is dan de vraag.

Werkzoekenden kunnen zich inschrijven bij het UWV.

ingeschreven bij het UWV                             geregistreerd werkloos

niet ingeschreven bij het UWV                    verborgen werkloos  

Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen:

Verzorgt uitkeringen zoals WW en WAO en helpt werkzoekenden bij het vinden van werk.

Geregistreerde en verborgen werkloosheid

Leerdoelen

Na deze les weet ik je:

1.  wat de arbeidsmarkt is
   
2. wat de vraag en aabod van arbeid is
3. waaruit een beroepsbevolking bestaat
4. waardoor er geen evenwicht is op de arbeidsmarkt tussen vraag en aanbod

Aan de slag

Opdrachten paragraaf 4.3

blz. 114 t/m 117