Zoonosen les 2

• Diergezondheid
• MBO
• Studiejaar 1

Zoonosen les 2

Zoonosen les 2

Hoe gaat het met jullie vandaag?

😒🙁😐🙂😃

De komende weken →

Wat is een zoönse?

Deze les

• Planning komende weken
• Groepen maken zoönosen spel en tabel uitdelen
  
• Uitleg bacteriële zoönosen 
• Werken aan het zoönosen spel
• Afsluitend spel

Deze les

Oorzaak, symptomen en besmettingswegen opnoemen en uitleggen hoe je de ziekten kan voorkomen (preventie) van:

• Ziekte van Weil
• Botulisme
• Tuberculose


• Salmonellose
• Listeriose
• Papegaaienziekte (psittacose)
• Ziekte van Lyme
• Q-koorts
• Kattenkrabziekte

Begrippen

Abortus: 'miskraam'. Bij dieren is een abortus dat de dracht (zwangerschap) te vroeg wordt afgebroken en het lichaam van het moederdier het jong (de foetus) afstoot.

Bestrijdingsprogramma: een landelijk plan van aanpak om ervoor te zorgen dat bepaalde ziekten uit Nederland verdwijnen

Symptoomloze dragers: een dier dat besmet is met een ziekteverwekker, maar geen ziekteverschijnselen (symptomen) vertoont

Kruisbesmetting: bij kruisbesmetting komen ziekteverwekkers van het ene voedingsproduct op het andere voedingsproduct terecht doordat dezelfde materialen gebruikt worden voor het bereiden van de producten.

Symptomen: ziekteverschijnselen

Preventie: hoe je een ziekte moet voorkomen

Bloedvergiftiging: bacteriën gaan de bloedbaan in en veroorzaken schade aan organen en hele hoge koorts

YOPI: Young, Old, Pregnant and Imunnosuppressed  → Jong, oud, zwanger en zwakke afweer.

Opdracht: Het zoönosen spel

Maak een groep van 3 personen. Als het niet uitkomt maken we een groepje van 4 personen

Tabel: 

• Ziekteverwekker, besmettingsweg mens, verschijnselen mens en preventie
  
• Op It's Learning een digitale versie
• Zet je naam op de tabel en bewaar hem of lever hem bij mij in

Bacteriële zoönosen

Bacteriële zoönosen zijn zoönosen die veroorzaakt worden door bacteriën.

Bacteriën zijn eencellige micro-organismen die zich voortplanten door deling

Zeer veel verschillende ziekten worden door bacteriën veroorzaakt.

Alle bacteriële zoönosen kan je behandelen met antibiotica

• Antibiotica zijn medicijnen die bacteriën doden

Ziekte van Weil (leptospirose)

De ziekte van Weil wordt veroorzaakt door bepaalde soorten bacteriën → Leptospirosen

Deze bacteriën vermenigvuldigen zich in de lever en de nieren

• Besmetting via indirect contact met urine van symptoomloze dragers (vooral ratten en muizen)

      → Zwemwater!

Symptomen bij mensen

• Bacteriën veroorzaken ontsteking van de lever en de nieren:

    → Geelzucht, koorts, hoofdpijn, gewrichts- en spierpijn, misselijkheid

         en braken, mogelijk fataal.

Preventie

• Honden jaarlijks vaccineren
• Ratten- en muizenbestrijding
• Alleen zwemmen in een zwembad of veilig verklaard natuurwater

Botulisme

Botulisme wordt veroorzaakt door de bacterie → Clostridium botulinum

Deze bacterie produceert een zeer sterke en snelwerkende gifstof

• Meest giftige natuurlijke stof ter wereld

Komt vooral voor in natuurwater en daardoor vooral bij watervogels

• Vooral bij hoge temperaturen in de zomer deelt de bacterie zich snel 

     met grote sterfte van watervogels als gevolg

Besmetting via direct contact met kadavers van watervogels

Besmetting via indirect contact:

• Slecht geconserveerde voedingsmiddelen
• Besmette grond en (zwem)water

Botulisme

Symptomen bij mensen

Gifstof (toxine) valt het zenuwstelsel aan:

• Misselijkheid en braken, dubbel en wazig zien, overgevoeligheid voor licht, moeite met praten, verlamming van de spieren en dood door verlamming van het hart en de ademhalingsspieren

Preventie

• Dode dieren en grond alleen met handschoenen aanraken
• Alleen zwemmen in een zwembad of veilig verklaard natuur-

     water

• Dode dieren melden bij de gemeente
• Voedsel voldoende verhitten

Listeriose

Listeriose wordt veroorzaakt door de bacterie → Listeria

Komt vooral veel bij schapen en geiten voor: hersenvliesontsteking en abortus (miskraam)

Besmetting door opname via de mond

Indirect contact: eten van besmette voedingsmiddelen, contact met ontlasting of dode foetus.

Direct contact  met het dier

Listeriose

Symptomen bij mensen

• Griepachtige verschijnselen (koorts, spierpijn, maagdarmklachten)
• Bij oude en zeer jonge mensen, mensen met slechte afweer en zwangere vrouwen (YOPI's)             soms een hersenbloeding of abortus

Preventie

• Groenten goed wassen
• Een goede hygiëne bij contact met dieren

Papegaaienziekte (psittacose)

Papegaaienziekte wordt veroorzaakt door de bacterie → Chlamydia

Komt voor bij allerlei vogels, dus niet alleen papegaaien

vb. parkieten, pluimvee, duiven, eenden, kalkoenen, kanaries

Vogels zijn vaak symptoomloze dragers!

• Neus- en ooguitvloeiing, benauwd, niet eten, diarree

     acute sterfte

Besmetting door indirect contact: 

• Inademen stofdeeltjes van oogvocht, snot en ontlasting
  
• Aanraken dode dieren

Papegaaienziekte (psittacose)

Symptomen bij mensen

• Vaak symptoomloos
  
• Griepachtige klachten (koorts, hoofdpijn, hoesten, spierpijn etc.)
  
• Longontsteking en hartontsteking
  

Papegaaienziekte is niet van mens op mens overdraagbaar, alleen van dier op mens

Preventie

• Vogels testen op dragerschap
• Nat schoonmaken en ventileren (stof voorkomen)
• Handschoenen dragen bij aanraken van dieren
• Mondneusmasker dragen bij schoonmaken

Q-koorts

Q-koorts wordt veroorzaakt door de bacterie → Coxiella burnetti

Komt vooral voor bij melkgeiten en melkschapen

Q-koorts is een beroepsziekte

Q-koorts is niet van mens op mens overdraagbaar, alleen van dier op mens en van dier op dier

Tussen 2008 en 2011 was er sprake van een Q-koortsepidemie in Nederland

Dieren zijn vaak symptoomloze dragers, soms zeer veel doodgeboren lammeren of verwerpen van ongeboren dieren (abortus; miskraam)

Q-koorts

Besmetting via indirect contact:

Inademen van lucht met de bacterie

• Bacterie komt in de omgeving tijdens het lammeren of afstoten van ongeboren dieren bij besmette geiten en schapen → vruchtwater en placenta

Bacterie komt ook in melk, urine en mest voor

Symptomen bij mensen

• Griepachtige klachten
• Heftige hoofdpijn
• Hoge koorts
• Longontsteking, droge hoest, pijn op de borst
• Hart- of leverontsteking
• Vermoeidheid die zeer lang aanhoudt
• Chronische Q-koorts die jarenlang duurt

Q-koorts

Preventie

• Draag handschoenen en een mondmasker met FFP2-filter bij contact met besmette dieren
  
• Zwangere vrouwen moeten direct contact met geiten en schapen vermijden
  
• Mensen en dieren kunnen gevaccineerd worden tegen Q-koorts
  
• Vaccinatie is verplicht bij bedrijfsmatig houden van geiten
  

Opdracht: Het zoönosen spel

Wat: Kies een soort spel en start met het maken van het zoönosen spel! Begin met de bacteriële zoönosen die deze les zijn behandeld en vul vervolgens de tabel in van de bacteriële zoönosen die niet zijn besproken in de les d.m.v zelfstudie. Per zoönose noteer je dus de: ziekteverwekker, besmettingsweg en verschijnselen mens en preventie

Hoe: Je werkt in de groepje en verdeeld de taken

Hulp: Gebruik H2 uit de lesbundel en steek je hand op als je een vraag hebt

Tijd: Tot 10 minuten voor het einde van de lestijd

Uitkomst: Een opstart van je spel met daarin alle bacteriële zoönosen 

Klaar? Ben je klaar met de bacteriële zoönosen? Dan lees je alvast H3 uit de lesbundel

Begrippen

Abortus: 'miskraam'. Bij dieren is een abortus dat de dracht (zwangerschap) te vroeg wordt afgebroken en het lichaam van het moederdier het jong (de foetus) afstoot.

Bestrijdingsprogramma: een landelijk plan van aanpak om ervoor te zorgen dat bepaalde ziekten uit Nederland verdwijnen

Symptoomloze dragers: een dier dat besmet is met een ziekteverwekker, maar geen ziekteverschijnselen (symptomen) vertoont

Kruisbesmetting: bij kruisbesmetting komen ziekteverwekkers van het ene voedingsproduct op het andere voedingsproduct terecht doordat dezelfde materialen gebruikt worden voor het bereiden van de producten.

Symptomen: ziekteverschijnselen

Preventie: hoe je een ziekte moet voorkomen

Bloedvergiftiging: bacteriën gaan de bloedbaan in en veroorzaken schade aan organen en hele hoge koorts

YOPI: Young, Old, Pregnant and Imunnosuppressed  → Jong, oud, zwanger en zwakke afweer.

Afsluitend spel!

https://dashboard.blooket.com/my-sets