2.1 Duitsland: van de Eerste naar de Tweede Wereldoorlog (B)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Historisch Context: Duitsland in Europa (1918-1991)

2.1 Duitsland: van de Eerste naar de Tweede Wereldoorlog (B)

Wat gaan we doen?

1. Leerdoelen

2. Theorie

3. Beeldmateriaal

4. Aan de slag 

5. Leerdoelen nabespreken

Leerdoelen terugkoppeling

1. Je kunt uitleggen waarom Duitsland in de periode 1918-1920 te maken kreeg met politieke chaos. 

2. Je kunt bepalingen uit het Verdrag van Versailles noemen. 

Leerdoelen

Je kunt beschrijven waarom Duitsland in 1918-1923 met een ernstige economische crisis te maken kreeg. 

Je kunt het Dawesplan uitleggen en effect benoemen op Duitse economie. 

Je kunt uitleggen waarom de Economische Wereldcrisis in Duitsland voor politieke onstabiliteit zorgde. 

Theorie

Het nakomen van de financiële afspraken die in het Verdrag van Versailles stonden, was voor Duitsland natuurlijk onmogelijk. 

Duitsland moest bijvoorbeeld ook nog alle grote koopvaardijschepen, een vijfde van de vissersvloot en het grootste deel van de locomotieven inleveren.. 

Theorie

Al in 1923 kon Duitsland zijn beloofde schuld niet meer aflossen. Frankrijk - boos omdat het hun geld niet kreeg - bezette hierop het Ruhrgebied, het belangrijkste industriegebied van Duitsland. 

Theorie

De Duitse regering accepteerde niet en riep de arbeiders op om te gaan staken! De arbeiders deden dat en de regering moest veel geld bijdrukken om de arbeiders te kunnen blijven betalen. (inflatie)

Theorie

Hyperinflatie: waar geld in snel tempo minder waard wordt.

Theorie

Vooral de gewone Duitse burgers werden hiervan de dupe, want hun spaargeld was ineens bijna niets meer waard. 

De Fransen, Engelsen en Amerikanen begonnen in te zien dat de herstelbetalingen de hoofdoorzaak van alle economische problemen in Duitsland waren. Er moest een oplossing komen. Amerikaanse politicus en bankier Charles Dawes bedacht een plan. 

Theorie

Dawesplan (1924): Ontstaat een economische kringloop: Amerika leende geld aan Duitsland - Duitse economie groeit - Duitsland kan herstelbetalingen betalen aan Engeland en Frankrijk - Engeland en Frankrijk kunnen oorlogsschulden aan Amerika terugbetalen. 

Theorie

Het Dawesplan werkte! De Duitse economie herstelde zich snel en de werkloosheid daalde en lonen stegen. Ook de spanningen tussen de landen Engeland, Frankrijk en Duitsland namen af. 

Theorie

Maar aan al het goede kwam op zwart donderdag 24 oktober 1929 een einde ... 

Theorie

In de Verenigde Staten was de productie hoog opgevoerd. Vooral omdat vanuit Europa - tijdens  de oorlog - veel vraag was naar Amerikaanse producten. Na de oorlog bleven de Amerikaanse boeren en fabrieken ontzettend veel produceren, wat tot overproductie leidde. 

De producten werden alleen niet meer aan Europa verkocht omdat deze nu geen oorlog meer hadden en de mannen weer aan het werk waren. 

Theorie

Opschrijven:

Overproductie in de VS zorgt voor dalen van prijzen en ontslagen werknemers. Op 24 oktober 1929 barst de economische bom: 

beurskrach in de VS. 

Bedrijven gingen goed - mensen leenden geld bij bank om aandelen te kopen - beurskrach - banken kunnen leningen niet terug betalen - VS vraagt geld terug bij Eng, Fr en Dui - economische crisis over de hele wereld. 

Theorie

In Duitsland daalde de industriële productie in drie jaar met 40% en de werkloosheid nam toe van 1,3 miljoen in 1929 naar 6 miljoen in 1932. Duitsland was terug bij af en het zag er niet naar uit dat de regering van Weimar dit probleem kon oplossen..

Leerdoelen terugkoppeling

1. Je kunt uitleggen waarom Duitsland in de periode 1918-1920 te maken kreeg met politieke chaos. 

2. Je kunt bepalingen uit het Verdrag van Versailles noemen.