taalverzorging: woordvolgorde in samengestelde zinnen H2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 3,4

H2 NN - Taalverzorging

Woordvolgorde in samengestelde zinnen 

Leerdoelen

- Je leert samengestelde zinnen herkennen.

-Je leert voegwoorden herkennen. 

-Je leert de persoonsvormen en de onderwerpen in samengestelde zinnen vinden. 

Enkelvoudige zinnen

Om samengestelde zinnen te begrijpen, moet je eerst weten wat enkelvoudige zinnen zijn. 

Enkelvoudige zinnen

          Ik zwem in het zwembad.                                                   De fans juichen.

Enkelvoudige zinnen

Enkelvoudige zinnen zijn zinnen met één persoonsvorm (en één onderwerp).

Bijvoorbeeld:

Gisteren heb ik nasi gegeten bij de Chinees.

Daarvoor hebben we gezellig geschaatst op het IJsselmeer.

Samengestelde zinnen

Samengestelde zinnen zijn zinnen met meerdere persoonsvormen en onderwerpen. 

Deze zinnen worden bijna altijd verbonden door een voegwoord. 

Dit is theorie voor de tweede klas, maar elke brugklasser maakt al samengestelde zinnen.

Waarom maak je samengestelde zinnen?

• Samengestelde zinnen maken een tekst beter en prettiger leesbaar. 
• Samengestelde zinnen brengen samenhang in een tekst. 

Hoe dan?

Dat kun je onder andere doen door enkelvoudige en samengestelde zinnen af te wisselen. 

Enkelvoudige zinnen hebben één persoonsvorm, samengestelde zinnen hebben meer dan één persoonsvorm. Enkelvoudige zinnen zijn daardoor vaak korter dan samengestelde zinnen.

DUS

Enkelvoudige zin = 1 persoonsvorm en 1 onderwerp

Samengestelde zin = 2 persoonsvormen en 2 onderwerpen 

(of soms zelfs meerdere persoonsvormen en meerdere onderwerpen)

Hoe maak je samengestelde zinnen?

Samengestelde zinnen worden samengevoegd via voegwoorden. 

Kijk maar eens naar het rijtje met voegwoorden en naar de voorbeeldzinnen. 

voorbeelden van voegwoorden

en, maar, want, of, dus, terwijl, voordat, nadat, zodat, omdat, toen, als, wanneer, hoewel, echter, dat

(enzovoorts)

Let op!

Als je van twee zinnen één zin moet maken, let dan op: 

• bij de voegwoorden en, maar, of, want, dus blijft de   woordvolgorde hetzelfde.
• bij andere voegwoorden zoals: als, nadat, omdat, terwijl, toen verandert de woordvolgorde wel.
  

Van enkelvoudige naar samengestelde zinnen

Marloes neemt drinken mee. Levi zorgt voor de broodjes.

(in elke zin staat 1 PV en 1 OND)

Marloes neemt drinken mee en Levi zorgt voor de broodjes. 

In de samengestelde zin staan twee PV's en twee OND's. Ze worden samengesteld via het voegwoord en, dus blijft de volgorde hetzelfde. 

Van enkelvoudige naar samengestelde zinnen

Ik ga naar de tandarts. Ik heb kiespijn.

(in elke zin staat 1 PV en 1 OND)

Ik ga naar de tandarts, want ik heb kiespijn.

In de samengestelde zin staan twee PV's en twee OND's. Ze worden samengesteld via het voegwoord want. De woordvolgorde blijft hetzelfde. 

Van enkelvoudige naar samengestelde zinnen

Ik ga naar de tandarts. Ik ben later op school.

In elke zin staat één  PV en één OND)

Omdat ik naar de tandarts ga, ben ik later op school.

In de samengestelde zin staan twee PV's en twee OND's. Ze worden samengesteld via het voegwoord omdat. De woordvolgorde verandert. 

Extra oefenen met samengestelde zinnen

Wil je extra oefenen?

Gebruik dan de volgende websites.

www.jufmelis.nl

leestrainer.nl