V4 - TH1 - BS1

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 1: Inleiding in de biologie

Basisstof 1:

Wat kun je met biologie?

Leerdoelen BS1

TH1-BS1 begrippen:

organismen

stofwisseling

soort

levenscyclus

levensloop

DNA

organellen

weefsel 

orgaan

orgaanstelsel

populatie

levensgemeenschap

ecosysteem

systeem aarde

emergente eigenschap

Wat is biologie?

Basisstof 1: Wat kun je met biologie?

• Biologie is de leer van het leven (een natuurwetenschap)
• Bij biologie bestudeer je organismen
• Organismen kunnen levend of dood zijn

Levensverschijnselen

Organismen worden als levend beschouwd als ze levensverschijnselen vertonen.

welke levensverschijnselen ken je? 

Organismen

Organismen doen aan stofwisseling 

• Ademhalen, uitscheiden en voeden horen bij stofwisseling
• Stofwisseling = alle chemische reacties in een organisme
• Enzymen spelen een belangrijke rol bij stofwisseling. Zij katalyseren de reacties

Levensloop en levenscyclus

• Een individu heeft een levensloop.
• Deze begint met het leven en eindigt met de dood
• Een soort heeft een levenscyclus.
• Deze stopt pas als de soort uitsterft

Is dit levend, dood of levenloos?
Een bacterie

Is dit levend, dood of levenloos?
Een gevallen blad

Is dit levend, dood of levenloos?
Een fossiel

Is dit levend, dood of levenloos?
De zon

Is dit levend, dood of levenloos?
Een virus

Noem een ander voorbeeld van stofwisseling dan fotosynthese.

wanneer hebben we het over dezelfde soort? 

wanneer hebben we het over dezelfde soort? 

als 2 individuen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen

Wanneer behoren 2 individuen tot dezelfde soort?

1. Als ze nakomelingen kunnen krijgen
2. Als ze vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen
3. Als ze heel erg op elkaar lijken
4. Als ze evenveel chromosomen hebben

Organisatieniveaus

Molecuul (bouwsteen van stoffen)

organel (structuur in cel)

Cel (bouwsteen van organisme)

Weefsel (cellen met dezelfde vorm en functie)

Orgaan (deel van organisme met specifieke functie)

Orgaanstelsel (organen die samenwerken aan één taak)

Organisme (levend wezen)

Populatie (groep individuen van dezelfde soort)

Levensgemeenschap (verschillende populaties in een bepaald gebied)

Ecosysteem (levensgemeenschap met alle levenloze natuur in een gebied)

systeem aarde (alle ecosystemen op aarde)

Emergente eigenschappen

• als organisatieniveaus gaan samenwerken: (1+1 = 3)

• Een emergente eigenschap is een eigenschap die wel op een hoger organisatieniveau werkt, maar niet op een lager organisatieniveau.

huiswerk

maak opdrachten van BS1 af

lees BS2

Van welke plant is dit de levenscyclus?

1. Eenjarige
2. Tweejarige
3. Houtachtige
4. Overblijver

wat is een goed voorbeeld van een emergente eigenschap van populaties

1. sociale interactie
2. lopen
3. voedsel zoeken
4. vliegen