6.4 Moleculaire stoffen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

6.4 Moleculaire stoffen

Vandaag

• Instructie over paragraaf 7.3
• Zelfstandig werken aan de opdrachten 

Indeling van stoffen

Geef voor elke stof aan tot welke groep ze behoren door ze naar de juiste plek te slepen.

Metaal

Zout

Moleculaire stof

Hg

C₆H₁₂O₆

NaCl

Al

CO₂

ZnS

Moleculaire stoffen

• De meeste stoffen bestaan uit moleculen
• Dat noem je moleculaire stoffen
• Vergeleken met metalen hebben moleculaire stoffen laag smelt- en kookpunt en geleiden geen stroom in vaste en vloeibare fase.
• We gaan kijken naar de bouw en het waarom.

Formule moleculaire stoffen

• Bestaat alleen maar uit niet-metaalatomen.
• C₁₂H₂₂O₁₁, C₁₈H₃₆O₂, H₂O
• Geleidt niet, want er zijn geen geladen deeltjes aanwezig 

Vanderwaalsbinding en kookpunt

• Het smelt- of kookpunt hangt af van hoe sterk de aantrekkingskracht is tussen moleculen.
• Weinig aantrekkingskracht? Dan zijn de deeltjes gemakkelijk uit elkaar te halen
• Veel aantrekkingskracht? Dan kost het meer energie

Vanderwaalsbinding en kookpunt

• De aantrekkingskracht noem je vanderwaalskrachten.
  
  
• Deze krachten vormen de vanderwaalsbinding (VdW)
  
  
• Hoe groter de molecuulmassa, hoe sterker de VdW-binding

Vanderwaalsbinding en kookpunt

• Methaan (112K) vs. ethaan (185K): de massa van ethaan is hoger, dus is de VdW-binding sterker en dus is het kookpunt hoger
• Ethaan (185K) vs. butaan (273K): de massa van butaan is hoger, dus is de VdW-binding sterker en dus is het kookpunt hoger

Vanderwaalsbinding en kookpunt

• Methylbutaan (301K) vs. dimethylpropaan (283K): de massa is gelijk, dus dan zou de VdW-binding net zo sterk moeten zijn.
• Hoe kan dat?
• Wat valt je op aan het verschil tussen methylbutaan en dimethylpropaan?

Langgerekte en vertakte moleculen

• Methylbutaan is minder vertakt dan dimethylpropaan.
• Hoe minder raakvlak er is, hoe zwakker de VdW-binding
• Vandaar dat het kookpunt van methylbutaan iets hoger is dan het kookpunt van dimethylpropaan

Hoe heten de buitenste elektronen?

Atoombinding

• De buitenste elektronen, de valentie-elektronen, zijn belangrijk voor binding tussen atomen
• Niet-metaalatomen delen elektronen
• Vb: H₂

Covalentie

• Covalentie is aantal bindingen dat een atoom kan vormen.
• Het is het aantal streepjes in een molecuultekening rondom een atoom

Hydrofiel en hydrofoob

• Niet alle stoffen zijn te mengen
• Als een molecuul een OH-groep of een NH-groep heeft, kan het molecuul oplossen in water
• Vormen extra bindingen: de waterstofbrug
• Stippellijntje tussen moleculen

Hydrofiel en hydrofoob mengen

• Hydrofiel mengt met hydrofiel
• Hydrofoob mengt met hydrofoob
• Hydrofoob mengt niet met hydrofiel
• Emulgator: een combinatie van hydrofiel en hydrofoob

En nu?

Zelf de paragraaf doorlezen

Opdrachten maken: 17, 18, 20, 24, 27, 28, en 29

In ieder geval aan het werk in rust!