L7: Gedichten en emoties

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

pag. 76

van 30-1-25 tot 5-2-25

poëzie

oefening 2

Lees de gedichten.

a) Markeer wat je mooi vindt.

b) Geef 1 bijvoeglijk naamwoord om je gevoel te beschrijven.

p. 76

oefening 3 + 4 + 5

groepjes (3 tot 4 personen)

• Bespreek oefening 2. (2')
• 'Wat is poëzie?' Verdeel de gedichten en zoek het antwoord. (5')
• Bespreek en vul het schema aan. (3')

p. 81

oefening 6

Vul de categorieën aan met antwoorden van de dichters.

p. 82

inhoud

vorm

klank

Deel 2: Performance en gedichten

pag. 79

Ode aan de taal

1. Waarover gaat dit gedicht?
2. Wat vind je van het gedicht?
3. Wat valt er op hoe ze dit voordraagt?

      Ontdek in groep...

oef. 4: poëzietermen

pag.80

- verbind de juiste combinatie

- zoek een voorbeeld in 'ode aan de taal' 

Klaar? -> oef 5

pag. 130-136

oef. 4c

Oefenen op stijlfiguren?

--> Diddit / L7/ oefeningen

Stijlfiguren

Stijlfiguren 2

Deel 3: de kracht van beeldspraak

vergelijking

metafoor

synesthesie

pag. 83

beeldspraak:

Vergelijking  

Metafoor 

Synesthesie

•  verband tussen woorden (al, zoals, lijkt op, is als,...)

•   vergelijking met beelden

•   indrukken van 2 zintuigen (horen, voelen, zien, proeven, ruiken)

Voorbeelden vergelijkingen

• Zo rood als wijn.
  
• Dan zal ik je zoeken gelijk een dwaas.
  
• Zijn mond: gapend zoals een vis.
  
• Het zand was als een vloerkleed.
  
• Ik voel me als een kleuter die een basketbal wil vastgrijpen.
  
• Zomernachten die even warm en zacht waren als de buik van konijnenjongen.

Voorbeelden metaforen

• Het leven is een weg met kuilen en hobbels.
  
• Haar ouderlijk huis is nog steeds een veilige haven.
  
• Voetbal is oorlog.
  
• De zon was een klein kind dat maar niet naar bed wilde: het was half negen geweest en nog steeds licht.

voorbeeld synesthesie

metafoor

vergelijking

synesthesie

vermengt indrukken van twee zintuigen

een vergelijking, maar enkel het beeld wordt genoemd

overeenkomst tussen woorden

Rond je tiende breekt de storm van de puberteit aan.

1. vergelijking
2. metafoor
3. synesthesie

metafoor: de puberteit wordt vergeleken met een storm, het is een 'woelige' periode

'Zomernachten die even warm en zacht waren als de buik van konijnenjongen.' (Peter Verhelst)

1. vergelijking
2. metafoor
3. synesthesie

Vergelijking; zomernachten als iets zachts en warms, net als konijnenjongen

De nachten zijn daar bitter koud.

1. vergelijking
2. metafoor
3. synesthesie

Smaak wordt met gevoel gecombineerd.

Haar koude ogen zeggen genoeg.

1. vergelijking
2. metafoor
3. synesthesie

Gevoel wordt met zicht gecombineerd.

Met lood in zijn schoenen begon hij aan de wedstrijd.

1. vergelijking
2. metafoor
3. synesthesie

Iets met tegenzin doen; hij kan amper bewegen.

'Ik voel me als een kleuter die een basketbal wil vastgrijpen.' (David Van Reybrouck)

1. vergelijking
2. metafoor
3. synesthesie

Ik voel me alsof ik iets niet kan, of misschien iets niet kan begrijpen.

Zijn ouders zijn nog steeds een reddingsboei voor hem.

1. vergelijking
2. metafoor
3. synesthesie

De ouders worden vergeleken met een boei; het woord 'als' wordt niet gebruikt.

"De kracht van beeldspraak"

Maak in groep:

p. 83-84, fragment Diddit, oef 1, 2, 3

1. Zwangere Guy

Waarom gebruikt hij de opvallende vergelijking 'Soms ren ik door het leven als een wild paard?"

• Door vergelijkingen te gebruiken wordt wat hij zegt tastbaarder. Zijn taal roept beelden op.

2. Zwangere Guy

Wat bedoelt hij met "Blijven vlammen door het leven als een driftbaan?"

• Aan een hoge snelheid bewegen, zoals vuur dat alle kanten uitschiet.

3. Tourist LeMC

a. vorm van beeldspraak?

b. Wat gebeurt er?

c. waarom gebruikt hij dat?

• synesthesie
• 2 zintuigelijke ervaringen worden verbonden.

• Hij wil benadrukken waarom hij bij de andere persoon wil blijven. Alle zintuigen verlangen naar de andere. (proeven, smaken, voelen...)

Maak oef. 5

Van welke beeldspraak is hier sprake?

Verder oefenen 

Bookwidget zelftest (SS/oef./ Literatuur)

Diddit L7/ Oefeningen

Bereid je met deze oefeningen ook voor op de toets!

Aan de slag!

Verdeel je in groepjes van 3 - 4

Bespreek

•  Waar gaat het over? 
• Welke regel(s) uit het gedicht vind je het mooist? 
• Welke woorden vind je mooi/betekenisvol/raar/moeilijk? 
• Herken je bepaalde gevoelens die de dichter omschrijft?

Bespreek

Is er sprake van:

• rijm
• alliteratie
• assonantie
• enjambementen
  
• beeldspraak? (metafoor, vergelijking, synesthesie)

Schrijf een gedicht over 'thuis'

-> stappenplan op je werkblad

-> overleg in groep

-> schrijf uit

Aan de slag!

Verdeel je in groepjes van 3 - 4

Gedicht

• (Nog) niet in korte regels opgedeeld.
• Het wordt krachtiger als je dit opdeelt in kortere zinnen.
• Kijk naar het voorbeeld van spoken word-artieste Zaïre Krieger

Nu aan jullie!

• Deel het gedicht op.
• Lees het hardop voor (om de beurt)
• Blijf het opdelen totdat je een krachtig gedicht hebt:
• Welke woorden zijn belangrijk? Welke horen bij elkaar?
  
• Op welke woorden willen ze nadruk leggen?

Elk groepje draagt zijn gedicht voor.

Let goed op de verschillen/gelijkenissen die ze gemaakt hebben.

Oorspronkelijk gedicht

Letterlijk of figuurlijk

In het gedicht komt beeldspraak voor.

Duid aan!

(in de put zitten, sprook om in te wonen, huis van woorden,

dak van taal).