B6 Spieren en beweging

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Thema 5 Regeling

B6 Spieren en beweging

B6: Spieren en beweging

Leerdoelen B6:

• 2 soorten spierweefsel
• bouw en werking van skeletspieren
• 
  

Het skelet maakt beweging mogelijk. Daarvoor zijn ook spieren nodig. Spieren zitten aan je botten vast. Spieren en skelet zorgen samen voor bewegingen. Alle spieren samen vormen het spierstelsel. 

plaats spier en pees

Alle spierbundels zijn omgeven door een vlies van bindweefsel. Deze vliezen komen aan elke kant van de spier samen en vormen daar een stevige pees.

 Met de pees is de spier goed vastgehecht aan  het bot.

 Een spier zit dus niet aan het bot. 

Lees "typen spierweefsel" blz 51

Skeletspierweefsel

Glad spierweefsel

traag maar wordt niet snel niet moe

traag wordt wel snel moe

Willekeurig

Onwillekeurig

In de organen

Met pezen vast aan het skelet

autonome zs

animale zs

2

Maak opdrachten

64 t/m 66

Huiswerk 67 en 68

Programma

Korte voorkennischeck

uitleg basisstof Spieren

Huiswerkopgaven 67 t/m 71

Welke spierweefsel kan samentrekken?

1. glad spierweefsel
2. dwarsgestreept spierweefsel

Welke zenuwcel geeft impulsen
door aan de spier?

Door middel van welke stoffen wordt een impuls overgedragen op een spier?

Bouw van een spier

Spiervolgorde van groot naar klein:

Spier met spierschede en pezen

Spierbundels

Spiervezels

Spierfibrillen

filamenten (actine en myosine)

BINAS 90C

Spieren werken samen.

Elke spier heeft een antagonist: een spier die de tegenovergestelde beweging maakt.

Buigspieren en strekspieren.

Skeletspier 

Langzame 

spiervezels

Trekken traag samen,

maar houden het lang vol.

Ze zijn rood doordat ze goed doorbloed zijn.  

Skeletspier 

Snelle spiervezels 

Trekken snel samen, maar houden het niet lang vol.​

Zijn wit doordat ze minder goed doorbloed zijn.

schooltv.nl

Krachttraining

Krachttraining zorgt voor meer spierfibrillen (atine en myosine) binnen een spiervezel (dus niet meer spiervezels dus!)

Hierdoor kan de spier krachtiger samentrekken en wordt deze dus groter.

Doping 

 verboden middelen/methoden die kunnen worden gebruikt om prestaties te verhogen

gevaren van doping

Anabole steroïden: lijkt op de werking testosteron:

• toename spiermassa 
• aanmaak rode bloedcellen

EPO (erytropoëtine): 

• aanmaak rode bloedcellen. 

Gevaar:

• Uitputtingsverschijnselen (voelt vermoeidheid niet)
• mannen worden "vrouwelijker" en vice versa
• acne, striae , gewichtstoename, zwakke pezen, hoog cholesterol, vergrote kans op  hartziekten, leverschade , bloedstollingsziekten, beroerte, 

EPO

• Nieren produceren EPO bij laag zuurstofgehalte bloed

• Epo stimuleert productie rode bloedcellen in beenmerg
• --> meer zuurstof: minder afgifte epo
• Gebruik als doping is illegaal
• legaal: hoogtetraining

Dopingtest

Sporters kunnen meerdere keren per jaar worden opgeroepen voor een dopingcontrole

- hoge (en minder hoge) straffen

Huiswerkopgaven

B6 67 t/m 71