1.2 machthebbers in Europa (september 24)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

1.2 machthebbers in Europa 

• Lessonup (pak je device en log in!)
• Opdracht 

Aan het einde van deze paragraaf kan ik:

• Uitleggen hoe Nederland werd bestuurd ten tijden van de Gouden eeuw.
• Begrippen regenten, staten generaal en gewesten uitleggen. 

Alleen verder...

• De Noordelijke Nederlanden hebben eerst nog geprobeerd een koning te vinden. Dat lukte niet. Daarom wordt besloten verder te gaan zónder koning, als de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
• Dit was uniek in de wereld: "Geen koning?! Wie beschermt je dan?!"

De Staten-Generaal

• Elk van de zeven gewesten had een eigen bestuur: de gewestelijke staten. 
• Zij namen vooral beslissingen die hun eigen gewest aangingen.
• Beslissingen die voor de hele Republiek belangrijk waren, werden genomen in de Staten-Generaal: de vergadering van alle gewestelijke staten bij elkaar
• De voorzitter van de Staten-Generaal was de raadspensionaris

Een andere belangrijke functie in de Republiek was de stadhouder. Dit waren sinds Willem van Oranje altijd de Prinsen van Oranje. In de Republiek werd dan ook zijn zoon Maurits de eerste stadhouder.

De stadhouder had hoge militaire functies: hij was kapitein-generaal van het leger en admiraal-generaal van de vloot.

Officieel was de stadhouder in dienst van de Staten-Generaal, maar wie de baas was, was niet altijd even duidelijk....

Uit welke zelfstandige gewesten bestaat de Republiek? 

De Republiek

Holland

Overijssel

Friesland

Drenthe

Zeeland

Groningen

Limburg

Gelderland

Brabant

Utrecht

Regenten

• In tegenstelling tot andere landen hadden de (rijke) burgers in de Republiek veel meer macht en invloed dan de adel.
• Veel van deze burgers waren enorm rijk geworden door de handel (in de steden)
• Deze groep rijke burgers noem je regenten.
• Bijna alle belangrijke banen waren in handen van de regenten.

Van vader op zoon

• Veel regentenfamilies probeerden de mooie banen in hun eigen of bevriende families te houden.
• Zo erfden kinderen al op jonge leeftijd titels of kregen ze voorrang bij banen op basis van hun achternaam.

Gerard Bicker was een zoon van Andries Bicker, een van de machtigste koopmannen uit Amsterdam. Gerard had een goed leven. Hij hoefde dankzij de macht en rijkdom van zijn vader niet echt heel hard te werken. Hij zou zo'n 220 kilo hebben gewogen en werd in de volksmond ook wel "de dikke Bicker" genoemd.

Je ziet hier de kaart van de Republiek. 

Sleep de rode punaise naar het machtigste gewest. 

Sleep de blauwe punaise naar het gewest dat wel bij de Republiek hoorde, maar niet in de Staten-Generaal mocht. 

Wie of wat waren de regenten?

1. Rijke families uit steden
2. De plaatselijke politiemannen en vrouwen
3. De boeren die op het land leefde
4. De koninklijke families

Wat is een republiek?

1. Land zonder regering
2. Land zonder leger
3. Land zonder koning
4. land zonder aanvoerder

Opdracht

Groepjes van 4 personen
Gewest toegewezen door docent. 
Beantwoord de vragen:

• Waar staat jullie gewest bekend om?
• Waar verdient jullie gewest geld mee? Leg uit. 
• Bedenk 3 zaken die voor jullie gewest van belang zijn. 
• Bedenk 3 regels die in jullie gewest belangrijk zijn. 

Kijken hoever we komen evt. extra anders naar les 2

Waar ligt het paleis van Lodewijk XIV?

1. Avigon
2. Comte
3. Versailles
4. Bouillon

Wat wilde Lodewijk XIV met zijn paleis laten zien?

1. Dat hij erg rijk en machtig was
2. Dat hij veel van mooie spullen houdt