1.3 - Regenten en stadhouder

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Wat weet je over deze man?

Leerdoel

Ik kan uitleggen hoe de Republiek werd bestuurd met behulp van een schema. 

Ik kan de volgende begrippen uitleggen en gebruiken in mijn antwoord. 

regent, Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, stadhouder, Staten-Generaal (tijdens de Republiek en nu), Eerste Kamer, Tweede Kamer. 

Opdracht

Vul de onderstaande begrippen voor jezelf in je schrift. 

Doe dit met potlood.

Je krijgt er 5 minuten de tijd voor. 

Je mag spieken in je boek (blz. 16 en 18)

Begrippen:

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Staten Generaal

Stadhouder

Regenten

Staten

1 De Gouden Eeuw

paragraaf 3 Regenten en stadhouders

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen waarom Nederland in 1588 een republiek werd en hoe deze werd bestuurd.

De Tachtigjarige Oorlog

1568-1648

• De  Nederlandse Opstand (tegen Spanje)
• De, voornamelijke protestantste, Noordelijke Nederlanden gaan verder zonder de katholieke koning Filips II

Het eerste deel van de Nederlandse Opstand werd geleid door Willem van Oranje. Hij is een verre voorvader van onze huidige koning Willem-Alexander. In 1984 werd, 400 jaar na zijn dood, een herdenkingspostzegel uitgebracht.

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. 

Alleen verder...

• Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
• Dit was uniek in de wereld: "Geen koning?! Wie beschermt je dan?!"

De Staten-Generaal

• Ieder gewest had een eigen bestuur: de gewestelijke staten. 
• Beslissingen over eigen gewest.
• Beslissingen over hele Republiek: Staten-Generaal:
• de vergadering van alle gewestelijke staten bij elkaar
• Leger en buitenlandse poltitiek

Een andere belangrijke functie in de Republiek was de stadhouder. Dit waren sinds Willem van Oranje altijd de Prinsen van Oranje. In de Republiek werd dan ook zijn zoon Maurits de eerste stadhouder.

De stadhouder had hoge militaire functies: hij was kapitein-generaal van het leger en admiraal-generaal van de vloot.

Officieel was de stadhouder in dienst van de Staten-Generaal, maar wie de baas was, was niet altijd even duidelijk....

Stadhouder

• opperbevelhebber van leger en vloot
• geen oorlog: geen werk...
• stadhouder en de andere bestuurders

Regenten

• de (rijke) burgers in de Republiek meer macht en invloed dan de adel.
• Rijk door handel 
• Regenten hadden macht in de gewesten
• Bijna alle belangrijke banen: regenten.

Van vader op zoon

• De mooie banen:  in hun eigen of bevriende families.
• Kinderen erfden al op jonge leeftijd titels of kregen ze voorrang bij banen op basis van hun achternaam.
• lekker makkelijk......

Gerard Bicker was een zoon van Andries Bicker, een van de machtigste koopmannen uit Amsterdam. Gerard had een goed leven. Hij hoefde dankzij de macht en rijkdom van zijn vader niet echt heel hard te werken. Hij zou zo'n 220 kilo hebben gewogen en werd in de volksmond ook wel "de dikke Bicker" genoemd.

Staten-Generaal

• Hoogste bestuur van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
• hierin zitten de vertegenwoordigers van de zeven gewesten.

macht bij de burger

volksvertegenwoordiging = parlement

(parler = praten; praten namens de burgers)

Nederlands Parlement  (1e en 2e kamer)

= 

Staten-Generaal 

Eerste Kamer

Tweede Kamer

Hoofdtaken 

Eerste Kamer

• Controleren van de regering (controlerende taak)

• = nogmaals, bekijken van een wetsvoorstel dat al door de Tweede Kamer is goedgekeurd)

Hoofdtaken Tweede Kamer

• Controleren van de regering (controlerende taak)

• Maken van wetten 
• (wetgevende taak)

Begrippen uit deze les

• regent
• Republiek der zeven verenigde Nederlanden
• stadhouder
• staten
• Staten-Generaal
• Eerste Kamer
• Tweede Kamer
• Minister
• PRinsjesdag

Zelfstandig werken

Maak de vragen van deze les.

werkboek bladzijde 10/11

Aan het werk

Basis: maak van 1.3 vraag 1, 2, 3a, 4, 5, 7, 8 (blz. 16 tm 19)

Kader: maak van 1.3 alle vragen (blz. 16 tm 19)

Stadhouder

staten

staten generaal

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

regenten

Rijke bestuurders van een stad. 

Naam van ons land in de Gouden Eeuw

Leider van het leger van de Republiek. 

De bestuurders van een gewest. 

Vergadering van alle staten samen.