B5 Afweer en B6 Transplantaties en bloedtransfusies

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

B5 Afweer 

Lichaamsvreemde stoffen

infecties 

bloedtransfusies 

orgaantransplantatie 

Infecties 

Inwendig en vermenigvuldigen zich 

Bacteriën, schimmels, dieren of virussen

Algemene afweer 

Opperhuid

Talg 

Slijmvlies in de luchtwegen

Darmwand

Maagsap

Wittebloedcellen maken ziekte verwekkers onschadelijk

Koorts

Ziekteverwekkers geven giftige stoffen af

Ontwikkeling van ziekteverwekkers wordt tegen gegaan

Medicijnen 

Versterken je afweer

Antibiotica dood bacteriën (gaan virussen)

2e wereld oorlog tuberculose 

Medicijnen 

Versterken je afweer

Antibiotica dood bacteriën (gaan virussen)

2e wereld oorlog tuberculose 

Specifieke afweer; antistoffen

Een bepaalde witte bloedcel = maakt antistoffen

Onbekende eiwitten op de ziekteverwekker = antigenen 

Verschillende ziekteverwekkers hebben verschillende eiwitten, dus antigenen

Een antistof is dus specifiek

Bloedonderzoek

op zoek naar antistoffen

besmetting

Natuurlijke immuniteit

Immuun = witte bloedcellen onthouden de antistof 

Waterpokken

Natuurlijke immuniteit = zelf ondergaan

Kunstmatige immuniteit

ingeënt of vaccinatie 

vaccin = een dode of verzwakte ziekteverwekker 

lichaam gaat antistoffen maken

=

actieve immunisatie

DKTP-prik

vaccinatie tegen difterie, kinkhoest, tetanus en polio (kinderverlamming).

BMR-prik 

tegen bof, mazelen en rodehond 

 HPV-prik = meisjes vanaf 12 jaar

Gebeten 

door een giftig of hondsdol dier

SERUM = met antistoffen

passieve immunisatie 

B6 Transplantaties en bloedtransfusies 

Transplantatie

? 

Afstotingsreactie

de eiwitten worden niet herkend 

dus antistoffen worden gemaakt

Lichaamseigen eiwit

afstotingsreactie 

=

auto-immuunziekte 

dit type reuma

auto-immuunziekte 

eiwitten op het gewrichtskapsel

ontstoken gewrichten

BLOEDGROEPEN

= een erfelijke eigenschap

ieder een bepaalde bloedgroep 

bloedgroepen: A, B, AB, O

BLOEDGROEPEN

Op de rode bloedcellen zitten bloedfactoren

Die bij andere bloedgroepen als lichaamsvreemd worden gezien

BLOEDFACTOREN

Op de rode bloedcellen zitten bloedfactoren 

Die bij andere bloedgroepen als lichaamsvreemd worden gezien

BLOEDPLASMA

bevat antistoffen tegen bloedfactoren die niet op de rode bloedcellen voorkomen

Bloedtransfusie/transplantatie

antistoffen toegediend als check

voorkeur: dezelfde bloedgroep

er mogen geen antistoffen aanwezig tegen de bloedfactoren van de donor

RESUSFACTOR (resusantigeen)

5e bloedgroep

85% heeft op de rodebloedcellen de resusfactor (Rh+)

=

resuspositief

RESUSFACTOR (resusantigeen)

5e bloedgroep

Resusnegatief (Rh-) hebben dus geen resusfactor

=

zij kunnen antiresus maken

 (antistof tegen de resusfactor)

hersen- en nierbeschadiging tot gevolg

=

resuskind

om te voorkomen kan er antiresus worden toegediend,

dan hoeft de moeder het niet te maken

Bloedgroepbepaling

3 testsera;

serum met anti-A

serum met anti-B

serum met antiresus

1 druppel serum met 1 druppel bloed en goed mengen

Maken opdracht 23 t/m 39