college 4.1 van handwerk tot machine

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Van handwerk naar machine

Lees paragraaf 4.1

Industrialisatie

Rond 1700 werkten vrijwel iedereen in de huisnijverheid: werk dat mensen thuis doen, zoals garen spinnen en/of kleding maken. 

Vanaf het einde van de 18e eeuw verplaatsen deze werkzaamheden naar fabrieken. 

= industrialisatie.

De stoommachine

• Er was meer vraag naar katoen vanaf 1700.
• uitvinders gingen producten bedenken die het weven makkelijker maakten (bijv. spinnenwiel)
  
• --> werktuigen laten aandrijven zonder dat er mensen nodig zijn --> uitvinding machines die werkten met stromend water.
• De laatste stap was deze machines laten aandrijven op stoom → stoommachines

Oorzaken industrialisatie

• Door efficiëntere landbouw hadden mensen meer te eten en steeg de   bevolking
• Door de groeiende bevolking was er meer vraag naar kleding,   waardoor er meer fabrieken kwamen
• Boeren raakten werkloos omdat machines hun werk overnamen. Deze   boeren verhuisden naar de stad om in de fabrieken te werken →   urbanisatie
• Uit koloniën konden grondstoffen gehaald worden (ijzer, steenkool)

Gevolgen industriële revolutie

Gevolgen:

• van agrarisch-stedelijke samenleving naar industriële samenleving
• massaproductie
• urbanisatie/ verstedelijking
• betere infrastructuur: spoorwegen, kanalen
• bevolkingsgroei en ontstaan van klassensamenleving (arbeidersklasse)
• ontstaan van het (modern) kapitalisme

De Romantiek (1790-1850)

Mensen verlangden tijdens de industrialisatie
terug naar het idee om dingen te doen met gevoel,
in plaats van wetenschap, verstand en uitvindingen. 

Dit uitte zich in kunst, literatuur, muziek en filosofie.

= de Romantiek. 

Bron: Casper David Friedrich, 
Zwei Männer in der Betrachtung des Mondes, 1819 

De Romantiek

Kenmerken:

1. Sterke nadruk op het gevoel 
2. Liefde voor de natuur
3. Waardering voor tradities 
4. Belangstelling voor cultuur en
   culturele verschillen 
5. Belangstelling voor de geschiedenis (in het bijzonder de middeleeuwen)

Bron: Caspar David Friedrich, Falaise de craie sur l’île de Rügen, 1818.

Hieronder staan vier oorzaken van de industrialisatie en hun gevolgen.

Koppel elke oorzaak aan het juiste gevolg.

A De landbouw kon efficiënter produceren.

B De vraag naar kleding steeg.

C Het aantal arbeidskrachten voor fabrieken nam toe.

D Het gildesysteem maakte productie in de steden duur.

1 Fabriekseigenaren konden de lonen laag houden.

2 Het aantal arbeidskrachten voor fabrieken nam toe.

3 Ondernemers maakten vaker gebruik van huisnijverheid.

4 Uitvinders probeerden betere machines te ontwikkelen.

A2, B4, C1, D3

Hieronder staan vier oorzaken van de industrialisatie en hun gevolgen.

Koppel elke oorzaak aan het juiste gevolg.

A De landbouw kon efficiënter produceren.

B De vraag naar kleding steeg.

C Het aantal arbeidskrachten voor fabrieken nam toe.

D Het gildesysteem maakte productie in de steden duur.

1 Fabriekseigenaren konden de lonen laag houden.

2 Het aantal arbeidskrachten voor fabrieken nam toe.

3 Ondernemers maakten vaker gebruik van huisnijverheid.

4 Uitvinders probeerden betere machines te ontwikkelen.

A2, B4, C1, D3

In welk land begon de industriële revolutie?

1. Nederland
2. Duitsland
3. Groot-Brittannië
4. Verenigde Staten

Welk begrip past bij de afbeelding

1. Industrialisatie
2. fabriek
3. huisnijverheid
4. massaproduktie

Wat is de juiste volgorde?

1. huisnijverheid, stoommachine, industrie, watermolens.
2. watermolens, huisnijverheid, industrie, stoommachine
3. watermolens, huisnijverheid, stoommachine, industrie
4. huisnijverheid, watermolens, stoommachine, industrie

Wat past bij industrialisatie?

arbeiders

Steenkool als 

brandstof

Engeland

hout als brandstof

Waar bestond Nederland uit vóór de industrialisatie?

1. Akkerbouw en veeteelt
2. Huisnijverheid en industrie
3. Industrie en veeteelt
4. Huisnijverheid en landbouw

Wanneer is de industrialisatie in Engeland begonnen

1. 1760
2. 1680
3. 1830
4. 1860

Wat hoort NIET bij de Romantiek?

1. Escapisme
2. Aandacht voor klassieke verhalen
3. Emotie
4. Belangstelling voor het geloof

Romantiek

Verlichting

Goethe

Voltaire

Tekenen

Schilderen

weltschmertz

Persoonlijk geloof

Realisme

Escapisme

Inspiratie uit: oudheid

Inspiratie uit: middeleeuwen

Natuur

Stad

Wat is waar over de industriële revolutie in Engeland?

1. Er was weinig verzet tegen de komst van de industrie
2. Landelijke gebieden bleven onaangetast
3. De bevolking was nog nooit zo snel gegroeid
4. Steenkool werd alleen gebruikt om huizen te verwarmen

Oorzaak Industriele Revolutie 

Gevolg Industriele Revolutie 

Verbeteringen in de landbouw

grotere vraag naar katoen

goedkope grondstoffen

Ontstaan industriële samenleving

Nieuwe spin- en weefmachines

Verbetering infrastructuur

Urbanisatie 

Onpersoonlijke relatie tussen werkgever en werknemer

Tussen 1750 en 1850 veranderde Engeland van een .......samenleving in een .....samenleving

Laatse vraag= Niet landbouw maar industrie was het nieuwe ...... van bestaan

Aan het werk

• Indien je weinig voorkennis hebt: maak de orientatie
• Lees par 4.1
• Maak par 4.1
• Leer par 4.1