25/9 schrijven h1 , signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Schrijven en formuleren 1.4 signaalwoorden

1. Pak je iPad en ga in de LessonUp met de code onderin beeld.

2. Pak daarna RUSTIG:

leesboek, lesboek, VIP, schrift en pen

3. Ga daarna in stilte lezen --> tijd start pas als het stil is.

1. Draai je iPad om.
   
2. Ga in stilte lezen.
   

Planning

5e uur

• Lezen (10 minuten)
• Terugblik
• Instructie/oefenen --> zelfstandig (geen vragen stellen) en in stilte werken 
• Verlengde instructie --> in stilte werken

8e uur

• Lezen (10 minuten)
  
• In stilte werken
• Exitticket
  
• Afsluiten (reflectie en feedback)

Herhaling vorige les

Schrijf een ding op die de vorige les hebt geleerd.
(lesstof of waar je mee geoefend hebt in de methode)

Wat schrijf je in de inleiding?

1. De inhoud van het verslag
2. De titel
3. Waar het verslag over gaat

Wat is het beste antwoord?

Wat schrijf je in de middenstuk?

1. De inhoud van je verslag
2. Een herhaling van de inleiding
3. Wat de lezer kan verwachten

Wat schrijf je in het slot?

1. Nieuwe informatie geven
2. Kort samenvatten
3. Vertellen wat de lezer kan verwachten

Hoe schrijf je een verslag?

Inleiding:

• schrijf de inleiding het laatst, zodat je niet per ongeluk al informatie geeft die pas in de kern van je verslag hoort te staan.

Hoe schrijf je een verslag?

Middenstuk:

• maak een overzicht van de vragen die je wilt beantwoorden in je verslag;

• zet de vragen in een logische volgorde;

• beantwoord elke vraag in één alinea;

• in de kernzin van elke alinea geef je antwoord op de vraag van die alinea;

• in de rest van de alinea geef je uitleg en/of voorbeelden;

• wissel enkelvoudige en samengestelde zinnen, lange en korte zinnen af.

--> een alinea bestaat (bijna) nooit uit twee of drie zinnen!

Hoe schrijf je een verslag?

Slot:

• geef de conclusie of vat de belangrijkste informatie samen;

• laat het slot aansluiten op de inleiding. Als je in de inleiding een (onderzoeks)vraag stelt, beantwoord die dan in het slot.

--> geen nieuwe informatie!

Lesdoel:

Aan het einde van deze les:

• weet je weer wat tekstverbanden en signaalwoorden zijn;
• weet je hoe je een schrijftaak aan moet pakken


• heb je geoefend met het aanbrengen tekstverbanden en het gebruiken van signaalwoorden in een zelfgeschreven tekst;
• heb je geoefend met het schrijven volgens een schrijftaak.

Blauw = kennen = kennis = leren

Oranje = kunnen = met de kennis de vaardigheid oefenen

 Lesstof die eerder is behandeld, maar nu je weer mee aan het werk gaat.

Wat wordt er ook alweer bedoeld met 'tekstverband?

Tekstverbanden - signaalwoorden

Een schrijver geeft zijn tekst een goede opbouw door zinnen en alinea’s in een logische volgorde te zetten. Dit doet hij om de tekst goed leesbaar er overzichtelijk te houden. Als een tekst niet lekker leest, dan stopt de lezer vaak met lezen.

Wat wordt er ook alweer bedoeld met 'signaalwoord'?

Signaalwoorden

Signaalwoorden zijn woorden die een 'signaal' (een teken) afgeven dat er iets in een alinea gaat gebeuren. Er komt bijvoorbeeld een tegenstelling aan.

Tekstverband - signaalwoord

Tekstverband = het verband van een tekst

--> hoe de woorden, zinnen of alinea's met elkaar verbonden zijn.

Daar gebruiken we signaalwoorden voor.

Signaalwoorden = een woord dat een signaal (een teken) geeft dat er iets in een alinea gaat gebeuren. Er komt bijvoorbeeld een tegenstelling aan.

--> het woord laat met een signaal laat zien of er bijvoorbeeld

een uitleg of voorbeeld volgt, die dus aansluit bij het woord.de zin of de alinea daarvoor.

Elk tekstverband heeft dus bijbehorende signaalwoorden. 

LET OP: sommige signaalwoorden (of woorden die er op lijken) kunnen ook bij andere tekstverbanden horen!

Signaalwoorden

Gebruik aan het begin van een alinea in het middenstuk en het slot een signaalwoord om het verband met de vorige alinea aan te geven.

Veelgebruikte verbanden in het middenstuk van verslagen zijn:

• opsomming (ook, bovendien, daarnaast);

• tijd (eerst, daarna, voordat).

Het verband tussen het middenstuk en het slot is meestal:

• samenvatting (samengevat, met andere woorden, al met al);

• conclusie (dus, concluderend, we komen tot de slotsom).

Tekstverbanden/signaalwoorden

Verbanden

• opsommend

• tegenstellend

• oorzaak-gevolg

• tijdsvolgorde

-

Verbindingswoorden/signaalwoorden

• ten eerste, ten tweede, om te beginnen, bovendien, ook, (nog), verder, ten slotte, en, niet alleen

• maar, tegenover, daarentegen, toch, echter, hoewel, ofschoon, ondanks dat, aan de ene kant... aan de andere kant

• daardoor, doordat, als gevolg van, dat komt door, het gevolg is, dus, dankzij

• eerst, terwijl, nadat, voordat, daarna, vervolgens, ten slotte

Tekstverbanden/signaalwoorden

Verbanden

• redengevend

•concluderend

• vergelijking

• samenvattend

• uitleggend

Verbindingswoorden/signaalwoorden

• want, omdat, namelijk, immers, daarom, de reden hiervoor

• dus, concluderen, dat betekent, kortom, al met al

• net zo als, even ... als, in vergelijking met, meer/groter dan (Jolanda verdient minder geld dan ik) = vergelijkende trap

• al met al, kortom, om kort te gaan, samenvattend

• dat wil zeggen, met andere woorden uitleg met voorbeelden: bijvoorbeeld, zoals, denk aan, neem nou

Waarom moet je dit leren?

• Je moet ze kunnen gebruiken in zelf geschreven teksten (ook bij je SE's en het CE)
• Het helpt je teksten beter te begrijpen, tekstsoorten te herkennen, sneller informatie in een tekst te vinden en sneller kunnen zien of een tekst bruikbaar is.
• Het scheelt je tijd bij een toets en uiteindelijk bij je schoolexamens en examens.
• Je kan deze kennis gebruiken bij alle teksten, dus ook voor al je andere schoolvakken.
• Het is verplichte lesstof.

Handige voor erbij

Wat is een alinea?

'Een alinea is een verzameling zinnen die met elkaar samenhangen. Alinea’s zijn als het ware de bouwstenen van je tekst: de kleinere eenheden binnen het geheel. Elke alinea stelt één onderwerp centraal.'

Elke alinea begint op een nieuwe regel (na een ‘return’). 

Het woord alinea komt uit het Latijn en betekent letterlijk ‘nieuwe regel’. Letterlijk: ‘van de lijn af, van de regel af’.

Op websites en in (korte) brieven en mails staat vaak voor en na elke alinea een witregel.

In langere en gedrukte teksten, zoals brochures, artikelen, tijdschriften, kranten en boeken, komt er niet altijd een witregel. Wel springt de eerste regel van elke alinea vaak iets in (dat wil zeggen dat hij iets rechts van de linkerkantlijn begint).

Kernzin - alinea

• De kernzin is de zin waarin de belangrijkste informatie staat, de kern van de boodschap en DAARNA komt de rest (uitleg en voorbeelden).
• De kernzin gaat altijd over het onderwerp en moet dus betrekking hebben op het onderwerp dat je bepaald hebt.
• De kernzin gaat VAAK over wie (doet/vindt/wil/overkomt) en/of wat (wil/doet/vindt de wie of gebeurde er met de wie) en NOOIT over waarom 
• In de kernzin staat GEEN uitleg of voorbeeld.
• De kernzin is meestal de de eerste zin in de alinea en soms de tweede of de laatste zin
• Je stelt jezelf de vraag: waar gaat deze alinea over?

Werk voor deze en de volgende les + huiswerk: Alvast aan het werk? 

Pak je VIP en noteer:

5e uur Schrijven en formuleren 1.4, blz. , opdracht 7 t/m 11 (niet af = huiswerk)

8e uur Schrijven en formuleren 1.4, blz. , opdracht 8 t/m 14 (niet af = huiswerk)

+nakijken en verbeteren met een andere kleur!

Klaar = in STILTE lezen

Wat niet af is = huiswerk

Stel de volgende les vragen over dingen die je niet begreep!

Planning

8e uur

• Lezen (10 minuten)
  
• In stilte werken
• Exitticket
  
• Afsluiten (reflectie en feedback)

1. Draai je iPad om.
   
2. Ga in stilte lezen.
   

Lesdoel:

Aan het einde van deze les:

• weet je weer wat tekstverbanden en signaalwoorden zijn;
• weet je hoe je een schrijftaak aan moet pakken


• heb je geoefend met het aanbrengen tekstverbanden en het gebruiken van signaalwoorden in een zelfgeschreven tekst;
• heb je geoefend met het schrijven volgens een schrijftaak.

Blauw = kennen = kennis = leren

Oranje = kunnen = met de kennis de vaardigheid oefenen

Wat is een signaalwoord

Wat zijn signaalwoorden?

1. Woorden die verbanden tussen zinnen leggen
2. Woorden die zelfstandig een betekenis hebben
3. Woorden die iets zeggen over het zelfstandignaamwoord
4. Woorden die extra informatie geven

Tekstverband - signaalwoord

Tekstverband = het verband van een tekst

--> hoe de woorden, zinnen of alinea's met elkaar verbonden zijn.

Daar gebruiken we signaalwoorden voor.

Signaalwoorden = een woord dat een signaal (een teken) geeft dat er iets in een alinea gaat gebeuren. Er komt bijvoorbeeld een tegenstelling aan.

--> het woord laat met een signaal laat zien of er bijvoorbeeld

een uitleg of voorbeeld volgt, die dus aansluit bij het woord.de zin of de alinea daarvoor.

Elk tekstverband heeft dus bijbehorende signaalwoorden. 

LET OP: sommige signaalwoorden (of woorden die er op lijken) kunnen ook bij andere tekstverbanden horen!

Werk voor deze en de volgende les + huiswerk: Alvast aan het werk? 

Pak je VIP en noteer:

Schrijven en formuleren 1.4: 7 a en b, , 9, 10 a en b, 12, 13 en 14

+nakijken en verbeteren met een andere kleur!

Klaar = in STILTE lezen

Wat niet af is = huiswerk

Stel de volgende les vragen over dingen die je niet begreep!

Lesdoel:

Aan het einde van deze les:

• weet je weer wat tekstverbanden en signaalwoorden zijn;
• weet je hoe je een schrijftaak aan moet pakken


• heb je geoefend met het aanbrengen tekstverbanden en het gebruiken van signaalwoorden in een zelfgeschreven tekst;
• heb je geoefend met het schrijven volgens een schrijftaak.

Blauw = kennen = kennis = leren

Oranje = kunnen = met de kennis de vaardigheid oefenen

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor een voorwaarde?

1. En
2. Maar
3. Mits
4. Dus

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor opsomming?

1. zoals
2. ten slotte
3. tegenover
4. denk aan

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor tegenstelling?

1. zoals
2. daarnaast
3. echter
4. zo

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor voorbeeld?

1. zoals
2. ten slotte
3. tegenover
4. denk aan

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor reden?

1. omdat
2. zoals
3. en
4. maar

Ik weet weer wat tekstverbanden en signaalwoorden zijn en hoe ik ze moet aanbrengen en gebruiken in een zelfgeschreven tekst.

😒🙁😐🙂😃

Reflectie:
Wat ging bij jou goed tijdens deze les?
Wat kan nog iets beter? Hoe ga je dat verbeteren?

Feedback:
Wat vond je fijn/goed aan deze les?
Wat zou je liever anders willen zien?