H6.5 Esters

H6.5 Esters
1 / 21
volgende
Slide 1: Tekstslide
ScheikundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 21 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

H6.5 Esters

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen
Je leert deze les:

  • De systematische naamgeving en de vorming van Esters kennen
  • Vetten herkennen als Esters

Slide 2 - Tekstslide

Functionele groep
De functionele groep: ester



Een carbonylgroep        .                    tussen koolstofketens in

Slide 3 - Tekstslide

Ontstaan van Esters
Esters ontstaan uit de reactie tussen een alcohol en een carbonzuur:




Hierbij ontstaat altijd één molecuul water uit de H van de alcohol en de OH van het zuur. De rest kan dan aan elkaar geschoven worden en zo ontstaat vanzelf de estergroep

 

Slide 4 - Tekstslide

Herkennen van de bouwstenen

Slide 5 - Tekstslide

Oefenen
Uit welk carbonzuur en alcohol zijn deze esters gemaakt?

Slide 6 - Tekstslide

Oefenen
Uit welk carbonzuur en alcohol zijn deze esters gemaakt?

Slide 7 - Tekstslide

*Verestering

Het maken van een ester op deze manier noemen we een verestering
Dit is het belangrijkste voorbeeld van een condensatiereactie
Een condensatiereactie is namelijk “een reactie waarbij twee delen aan elkaar gezet worden door afsplitsing van een klein molecuul (vaak water)”
Vergeet dit watermolecuul dus niet!

Slide 8 - Tekstslide

Naamgeving ester
De naam van een ester heeft het ex-zuur als stam met achtervoegsel ~oaat
De ex-alcohol is een zijgroep met het achtervoegsel ~yl
Het zuurstofatoom van de alcohol 
valt eigenlijk in de stam

Slide 9 - Tekstslide

Naamgeving esters
  1. Zoek eerst van de ester uit wat het carbonzuur en wat de alcohol is geweest
  2. Geeft deze twee moleculen individueel een naam
  3. Plak daar de juiste achtervoegsels aan
  4. Combineer deze twee namen met elkaar

Slide 10 - Tekstslide

Oefenen

Slide 11 - Tekstslide

Antwoorden

Slide 12 - Tekstslide

Vetzuren

Slide 13 - Tekstslide

Vetzuren
Vetzuren zijn bijzondere carbonzuren die een hele lange koolwaterstof-keten hebben.
Er zijn verzadigde vetzuren (alkaan staart)


En (meervoudig) onverzadigde vetzuren


Binas tabel 67G2

Slide 14 - Tekstslide

Oliën en vetten

Slide 15 - Tekstslide

Vet en vetzuren
Een vet is een tri-ester van propraan-1,2,3-triol met drie (eventueel) verschillende vetzuren


Dit triol moet je ook kennen onder de naam glycerol

Slide 16 - Tekstslide

Synthese van vet

Slide 17 - Tekstslide

Vet en olie
Vetten zijn vast bij kamertemperatuur, oliën vloeibaar


Natuurlijke vetten en oliën
zijn mengsels van vele tri-esters met vele combinaties van vetzuren

Vetzuren die de mens niet kan maken worden essentiële vetzuren genoemd (BINAS)


Slide 18 - Tekstslide

Oefening tri-ester

Teken de tri-ester van propaan-1,2,3-triol met stearinezuur (BINAS tabel 67G2). 

Maak handig gebruik van haakjes als je te lui bent om alles te tekenen.

Slide 19 - Tekstslide

Oefening tri-ester

Slide 20 - Tekstslide

Huiswerk
Maak de volgende opdrachten:
Leer HS6.5 (blz. 186-188)
Maak de vragen 46 t/m 58 (blz. 189-190)
Kijk de opdrachten goed na, wanneer je ze gemaakt hebt.
Maak een notitie van de vragen die je niet snapte of waarvan je meer uitleg wil hebben.
Stel deze vragen de volgende les.

Slide 21 - Tekstslide