Drie stromingen van denken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Drie stromingen van denken

Confucianisme

Taoïsme

Meester Sun en de kunst van het oorlogvoeren

Confucianisme

Zhou dynastie

--> valt uiteen in strijdende koninkrijken, maar culturele identiteit blijft bestaan. 

De suprematie van Zhou was echter onomstreden, er kon maar één keizer op aarde zijn. Bijgestaan door ... 

Politieke raadsman 

Adviseert de keizer in tijden van chaos 

Kong Zi

- Lun Yu (gesprekken);

- Vijf Klassieken 

Zijn leer, Confucianisme,  werd in de 2e eeuw v.C. tot staatsleer verheven (tot 1911) 

Vijf Klassieken 

1. Het boek der oden
2. Het boek der documenten
3. De optekening van de riten
4. De lente- en herfstannalen 
5. Boek der veranderingen 

Verplicht stof voor staatsexamens 

Later werden er nog 'Vier Boeken' aan toegevoegd. 

Confucianisme

1. Volmaaktheid
2. Humanisme
3. Harmonie
4. Ongelijkheid
5. Meritocratie 

Rén – 仁, omgang tussen mensen

Yì – 义, plichtbesef

Lǐ – 礼, het juiste rituele gedrag

Zhi – 智, wijsheid

Xìn – 信, oprechtheid

Aangevuld met Shu (zie citaat 1)

--> Junzi, edel mens die als voorbeeld dient (zie citaat 2) 

Niet alleen de familie, maar ook de samenleving en de kosmos moest door het licht van de deugd worden beschenen. 

'De grote leer', één van de vier boeken van het Confucianisme, legt dit uit (zie citaat 3) 

1) Volmaaktheid 

De mens staat centraal

De natuur en andere levens wezens worden pas veel later op waarde geschat.  (zie citaat 4) 

Het leven bestaat uit tegendelen, die niet zonder elkaar kunnen. 

Streven naar de 'Grote Harmonie', die alleen de 'Heilige Koning' dichterbij kan brengen. (zie citaat 5) 

2) Humanisme 

3) Harmonie 

Mensen kunnen alleen in harmonie leven, Vijf Relaties:

1. Vorst is superieur aan volk
2. Vader is superieur aan zoon
3. Oudere broer is superieur aan jongere broer
4. Echtgenoot is superieur aan echtgenote
5. Vrienden; elkaars gelijke, maar dienst en wederdienst. 

Verklaart eerbied voor gezag 

Intelligentie weegt zwaarder dan een goede komaf. 

Voorbeeld: ambtenarenexamens. 

Maar ook hier, fraude door gerommel met uitslagen en omkoping. 

4) Ongelijkheid  

5) Meritocratie 

Taoïsme 

Grote tegenpool van het confucianisme, maar het één sluit het ander niet uit. 

Grondlegger Lao Zi (Oude Meester), schreef Het boek van de weg en de deugd. 

(zie citaat 6)

Confucianisten

Tao = het bewandelen van de juiste weg bestaat uit zelfcultivering, fatsoenlijk gedrag en correcte uitvoering van de rituelen. 

Taoïsten

Dergelijk gedrag leidt tot verlies van spontaniteit en verloochening van de ware aard van de mens. 

(zie citaat 7) 

Dus, zet de natuur niet naar je hand. Maar handel in overeenstemming met de natuur. 

Vrolijkheid - spontaniteit - hereniging met de natuur - optimisme 

• Poëzie (zie voorbeelden 8)
• Zoektocht naar onsterfelijkheid; levenselixer
• Bijdrage aan geneeskunde; acupunctuur 
• Zelfs aan de donkerste periode komt een einde 

Meester Sun 

De kunst van het oorlogvoeren 

Politiek adviseur rond 500 v.C. in dienst van de koning van Wu. 

Een voorbeeld van zijn werkwijze (zie voorbeeld 9)

Noot: alle middelen zijn daarbij geoorloofd, 'Alle oorlogvoering is gebaseerd op misleiding.' (zie voorbeeld 10)

Roman van de Drie Koninkrijken

14e eeuwse roman die gaat ook drie Koninkrijken (Wei, Wu en Shu) die elkaar met alle mogelijke middelen bestrijden. 

De hoofdrolspeler Cao Cao brengt de ideeën van Meester Sun in de praktijk. (zie voorbeeld 11)