Geluid mavo 4 les 2

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 13 geluid

Les 2 mavo 4

Doel van de les

Aan het einde van de les:

• Kun je met trillingstijd en frequentie rekenen aan een oscillogram.
• Weet je hoe je met de decibelschaal moet rekenen.
• Weet je hoe geluid versterkt wordt.
• Weet je hoe je geluidshinder kunt aanpakken.

Dit gaan we doen.

Even opwarmen met wat meerkeuzevragen.

Samen oscillogram opdracht oefenen

Huiswerk nakijken - vragen stellen

Uitleg en demonstratie geluidssterkte

Opdracht oefenen

Uitleg geluidshinder

Examenopdracht bekijken

Hoeveel trillingen zie je in deze afbeelding?

1. 1,0 trilling
2. 2,5 trillingen
3. 1,25 trilingen
4. 1,75 trillingen

De instelling is 3 ms/div. Wat is de trillingstijd?

1. 0,05 ms
2. 20 ms
3. 45 ms
4. 1,5 ms

Joop staat voor een rotswand. Hij geeft een gil. Na 3 seconde hoort hij zijn echo. Hoe ver staat de rotswand van hem af?

1. s= v x t s =3 x 343 = 1029 m
2. s = v / t s = 343 / 3 = 114,3 m
3. s = v x t s=343 x 1,5 =514,5 m
4. s = t / v s = 3 / 343 = 0,0087 m

Oefening

Opgave 4 paragraaf 13.2

Huiswerk nakijken

Geluidssterkte

9 januari 2023

Amplitude

Harder/zachter

Geluidssterkte (decibel - dB)

Geluidssterkte in dB

Een vreemde schaal

Meten in decibel werkt wel een beetje anders dan je gewend bent. Een stofzuiger maakt ongeveer 70 dB geluid. 

Toch maken 2 stofzuigers samen niet hetzelfde geluid als een startend vliegtuig met 140 dB.

Geluidssterkte in dB

► Twee stofzuigers van elk 70 dB.

 
► Vier stofzuigers van elk 70 dB. 

► Acht stofzuigers van elk 70 dB. 

Rekenen met dB-schaal

De straalmotoren van een vliegtuig produceren een geluidssterkte van ongeveer 120 dB, een auto ongeveer 60 dB. De straalmotoren maakten 120 dB. Dat is 60 dB meer dan één auto. Dit betekent dat je het geluid van de auto (60 : 3 = ) twintig keer moet verdubbelen. Dat betekent dat de straalmotoren 1.048.576 keer zoveel geluid maken.

Andersom werkt dit natuurlijk ook.

Als het geluid twee keer zo 

zacht wordt, gaat er 3 dB af.

Invloed toonhoogte

dB of dB(A)

Geluidssterkte geven we aan in decibel. Omdat mensen niet alle toonhoogtes even hard horen bestaat er voor een decibelmeter ook een A-filter. Met het A-filter geeft de decibelmeter aan hoe hard het geluid voor mensen is. 

Voorbeeld: 

Een toon van 100 Hz en 20 dB luid begin je net te horen. De dB meter geeft 20 dB aan, maar met A filter geeft deze 0 dB(A) aan.

Toepassen 

Lees paragraaf 13.3

Maak opdracht 4,5 en 7 

13.4 Geluidshinder

Instapvraag 

Henk heeft z’n oortjes afgesteld op 90 dB. Dat is even luid als een trein die op 25 meter afstand langsrijdt. Wat denk jij, zou het geluid meteen schadelijk voor Henks gehoor zijn? En na verloop van tijd?

Verschil hinderlijk en schadelijk

Hinderlijk (dB(A)) geluid voorbeelden:

• Druppende kraan 
• Nagels over een bord

Schadelijk geluid (dB) voorbeeld:

• Boorhamer op 1 meter

dB(A) en dB

De eenheid dB(A) wordt gebruikt bij geluidshinder, omdat je rekening moet houden met het menselijk gehoor, hoe hard het voelt. Dit verschilt per frequentie.

Bij Schadelijk geluid moet je rekenen aan de echte intentie, en dus in dB, omdat je ook gehoorschade op kan lopen door geluiden die je niet hoort.

De eenheid dB(A) wordt gebruikt bij geluidshinder, omdat je rekening moet houden met het menselijk gehoor, hoe hard het voelt. Dit verschilt per frequentie.

Bij Schadelijk geluid moet je rekenen aan de echte intentie, en dus in dB, omdat je ook gehoorschade op kan lopen door geluiden die je niet hoort.

Geluidshinder

Verplaatsing van geluid

Via muren, vloeren, plafonds verplaatsen trillingen

Dit is te dempen door te trilling op te vangen

Maatregelen tegen geluidshinder

Maatregel kunnen op 3 plekken worden toegepast. 

• Bij de bron
• Tussen de bron en de ontvanger
• Bij de ontvanger

Maatregelen bij de bron

Om te beginnen kun je ervoor zorgen dat de geluidsbron minder lawaai produceert. Daarom worden snelwegen vaak geasfalteerd met geluidsarm asfalt. Soms is het mogelijk om het verkeer om te leiden of de rijsnelheid te beperken. Auto’s kunnen een (elektrische) motor krijgen die minder geluid maakt. Bouwers van vliegtuigen moeten er ook voor zorgen dat hun vliegtuigmotoren zo weinig mogelijk lawaai maken.

Maatregelen tussen bron en ontvanger

Als het niet lukt om de hoeveelheid geluid te beperken, kun je proberen om het geluid onderweg naar de ontvanger tegen te houden. Wegenbouwers brengen daarom langs snelwegen bij beperkte ruimte geluidsschermen of bij meer ruimte geluidswallen aan (afbeelding 1). Je kunt er ook voor kiezen om kantoren langs de snelweg te bouwen, als daar genoeg ruimte beschikbaar is. Zo’n kantoorgebouw houdt het geluid ook tegen.

Maatregelen bij de ontvanger

Als andere maatregelen niet genoeg helpen, moet je maatregelen nemen bij de ontvanger. Je zorgt er dan voor dat het geluid minder gemakkelijk de huizen kan binnenkomen. Huizen die dicht bij een vliegveld of een weg staan, kun je bijvoorbeeld extra goed isoleren. Daardoor hebben de bewoners minder last van de herrie buiten, zolang ze de deuren en ramen maar goed dichthouden.

Geluidsisolatie
Bij bron of ontvanger

• Een dikke laag isolatiemateriaal houdt ook geluid tegen
• Machine in behuizing plaatsen, of op rubber doppen plaatsen 
• oorkappen  bij de medewerker. 

Als een machine op een harde vloer staat, kan ze de vloer makkelijk in trilling brengen. De trillingen kunnen door de vloeren en muren alle kanten op bewegen. Dit kan veel geluidshinder veroorzaken. Je kunt de machine van de vloer isoleren door haar op rubberen doppen te zetten. Het rubber dempt de trillingen. De trillingen in de vloer worden daardoor veel zwakker.

Absorberen 

• Nopjes schuim laten een geluid eerder uitdoven, het galmt niet rond (zacht ribbelig oppervlak).
• Een Aarde wal langs de snelweg (massa). 

Geluidsisolatie

Terugkaatsen 

Materiaal moet hard en glad zijn -> Geluidscherm

Geluidsisolatie

Schadelijk geluid 

Zie Binas Tabel 28 en 30

• 80 dB(a) Max 40 uur per week

• 89 dB(a) Max 5 uur per week.

Twee manieren om schadelijk geluid te verminderen bij ontvanger:

•  tijdsduur korter maken
• afstand groter maken

Vertel hier ook over de gehoorzones!!

Huiswerk

Lezen paragraaf 13.3 en 13.4

Maken opdracht 4,5 en 7 en 9 van beide paragrafen