Herhaling grammatica De brug les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom

Dectie

ze zggeen

dat het neit utimakat

of je de ltteers in een wrood

op de geode ptaals zet

als je de ersete ltteer maar aan het bgien

en de ltaatse aan het enid shcijfrt

spant ireedeen wat er saatt

woraam o woaram

weet die sekkul van nreldedans dat neit

met dat sfufe ktole dectie

dan hlaade ik mesihcsin ook enes een ngeen

in ptlaas van een dire of een tewe.

                                                        (Hans Hagen) 

Wat gaan we doen vandaag?

• Lezen
• Waar werken we aan (doel)?
• Grammatica...weer een paar stappen verder!
• Samen oefenen
• Aan de slag!
• Les afsluiten

Lezen

Lezen is denken met andermans hoofd.

Filosoof Arthur Schopenhauer (1788-1860)

Doel

Je kunt een zin verdelen in zinsdelen en elk zinsdeel benoemen.

Altijd een vaste volgorde...ALTIJD!

1. Zoek de persoonsvorm (pv) en zoek de overige werkwoorden (gezegde).

2. Verdeel de zin in zinsdelen (verplaatsingsproef).

3. Zoek het onderwerp.

4. Zoek het gezegde en kijk of het een ww gezegde of nw gezegde is.

5. Zoek het lijdend voorwerp (alleen bij een ww. gezegde).

6. Zoek het meewerkend voorwerp.

7. Zoek het voorzetsel voorwerp.

8. Zoek de bijwoordelijke bepalingen.

Even oefenen...

De topman van Jumbo ziet bij nader inzien af van een deel van zijn bonus.

Lijdend voorwerp (LV)

• Het zinsdeel lijdend voorwerp is de persoon die iets overkomt of  het voorwerp dat iets ondergaat.
• Het lijdend voorwerp zit niet altijd in de zin. 
• Lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel!
• Je vindt het lijdend voorwerp op de volgende manier:

Wie/wat + onderwerp + gezegde?

Het meewerkend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp komt voor in zinnen waarin iemand iets 'vertelt' (uitleggen, zeggen, enzovoort) of 'geeft' (lenen, sturen, overhandigen, enzovoort).

Regel: bij het meewerkend voorwerp moet je de woorden 'aan' of 'voor' toe kunnen voegen of weg kunnen laten.

Aan/voor wie + onderwerp + werkwoordelijk gezegde + lijdend voorwerp

Basisregel gezegde

Gezegde = alle werkwoorden in de zin, dus ook de PV!

Een zin heeft altijd een gezegde!

- een werkwoordelijk gezegde

of

- een naamwoordelijk gezegde

Het verschil

papa (doet) praten                                                      mama (is) lief

pop (doet ) huilen                                                        koekje (is) lekker

vis (doet) zwemmen                                                  bord (is) vies  

hond (doet) blaffen                                                    film (is) leuk

• werkwoordelijk gezegde                     naamwoordelijk gezegde                            

Naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde (ng) zegt wat iemand of iets is (of wordt of blijft).

Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit een:

• Werkwoordelijk deel = alle ww in de zin. Er moet een koppelww bij zijn!
• Naamwoordelijk deel = bevat een zelfstandig en/of bijvoeglijke naamwoord dat een eigenschap van het onderwerp geeft.
• vb. Na een zware nederlaag kunnen spelers dagenlang terneergeslagen blijven.
• Wat +PV+OND+overige werkwoorden? Het antw. is het naamwoordelijkdeel

Koppelwerkwoorden

Een koppelwerkwoord plakt een eigenschap aan het onderwerp vast!

Welke koppelwerkwoorden zijn er?

• zijn, worden, blijven, blijken, schijnen, heten, lijken, dunken, vóórkomen

Dus....

• Een zin heeft ALTIJD een gezegde (een ww. gezegde of een nw. gezegde).
• Het WW gezegde zegt wat het onderwerp DOET
• Het NW gezegde zegt wat iemand IS, WORDT of BLIJFT.
• Het nw gezegde heeft ALTIJD een koppelwerkwoord en een naamwoordelijk deel.
• Let op: In zinnen met een nw gezegde zit NOOIT een lijdend voorwerp.

Bijwoordelijke bepaling

Geeft antwoord op vragen als: 

waar, wanneer, waarom, waarmee, hoelang, waardoor, waarheen, hoe en hoeveel enz.

Gisteren heb ik een boek gelezen in de tuin. (Wanneer? Waar?)

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. Alles wat je overhoudt na het benoemen, noem je bwb.

BWB zegt iets over het gezegde of de hele zin.

Bijwoordelijke bepaling

Benoem eerst de PV, 

gezegde, O, LV, MV.

Je mag pas als laatste de bijwoordelijke bepalingen gaan benoemen!

www.cambiumned.nl

Wat neem je mee uit deze les?

Tot morgen!

• Morgen verder met grammatica zinsdelen
• Zijn er nog vragen?