Bonustoets Vertering

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Een mug

Een bevruchte vrouwelijke mug heeft bloed nodig om eitjes te kunnen produceren.

- Welke stof in ons bloed is op dat moment de belangrijkste stof voor de vrouwelijke mug?

1. eiwitten
2. koolhydraten
3. mineralen
4. vetten

Cholecystokinine

Welke organen in afbeelding 1 worden beïnvloed door het hormoon cholecystokinine?

1. 1, 2, 3 en 4
2. 1, 3 en 4
3. 2 en 4
4. 2, 3 en 4

Lactose-intolerantie
De meeste mensen op aarde kunnen melksuiker (lactose) niet verdragen. Zij krijgen van melk ernstige diarree. Veel Nederlandse mensen behoren tot de uitzonderingsgroep. Ook veel andere Noord- en West-Europeanen, blanke Amerikanen en mensen uit twee nomadenstammen in Afrika verdragen lactose wel. Hoe komt dat?

1. Hun dikke darm produceert darmsap dat lactose verteert.
2. Hun dikke-darmwand bevat transportenzymen die de lactose actief opnemen.
3. Hun dunne darm is ongevoelig voor lactose.
4. Hun dunne-darmsap bevat lactase, zodat lactose wordt verteerd.

Vertering bij een platworm

Afbeelding 3 stelt een dwarsdoorsnede voor van een platworm met onder andere de mond en een deel van het darmkanaal. Bij platwormen vindt zowel extra- als intracellulaire vertering plaats.

- In welke genummerde laag of lagen kunnen verteringsenzymen actief zijn? Leg je antwoord uit.

Twee sporters
Anna doet aan wielrennen, haar vriendin Nouria aan gewichtheffen.

- Welke voedingsstof heeft Anna veel nodig in haar dieet?

- En welke voedingsstof heeft Nouria veel nodig? Leg je antwoord uit.

Goed kauwen!

Tim beweert dat het belangrijk is om behalve rauwkost ook gekookt of gebakken voedsel grondig te kauwen. Hij voert daarvoor de volgende argumenten aan:

- Welk argument is of welke argumenten zijn juist?

1. Alle cellen worden kapot gekauwd.
2. Het oppervlak van het voedsel wordt sterk vergroot.
3. Het speeksel is het enige spijsverteringssap dat koolhydraten kan verteren.

Een beer in winterslaap
Als een beer in zijn hol in winterslaap is, dreigt de lichaamstemperatuur te dalen.
Door verbranding van in het lichaam opgeslagen voorraden wordt deze daling voorkomen.
- Welke stof wordt door de beer verbrand?

1. bruin vet
2. eiwit
3. glycogeen
4. wit vet

Speeksel in maag en slokdarm

Vanuit de mond komt het speeksel in de slokdarm en daarna via de maag in de twaalfvingerige darm.
- Werken de enzymen uit het speeksel in de slokdarm? Leg je antwoord uit.
- Werken de enzymen uit het speeksel in de twaalfvingerige darm? Leg je antwoord uit.

Lintworm
Een lintworm is alleen in staat verteerd voedsel op te nemen en gebruikt dezelfde voedingsstoffen als de mens. Hij leeft als parasiet in het maag-darmstelsel van de mens.
- Wat is voor de lintworm – in verband met zijn voedselopname – de meest gunstige plaats in het spijsverteringsstelsel van de mens?

1. de dikke darm
2. de dunne darm
3. de maag
4. de twaalfvingerige darm

Darmbacteriën
Mensen leven samen met erg veel micro-organismen. Die bevinden zich op onze huid, maar vooral in onze darmen: dit wordt de darmflora of het darmmicrobioom genoemd. Bij een deel van de mensen bevindt zich in de darmflora een groep micro-organismen die methanogenen heten. Methanogenen produceren het gas methaan (CH₄) en water uit koolstofdioxide en waterstofgas. Methanogenen dragen bij aan reacties in de darmen die voor een goede darmgezondheid zorgen.
- In welk darmgedeelte bevinden zich de meeste bacteriën?

Zuidpoolervaringen
Tussen november 1992 en februari 1993 doorkruisten de Engelsen Ranulph Fiennes en Mike Stroud Antarctica. Zij droegen zelf al hun materiaal en hun voedsel. Zij zochten een antwoord op de vraag waar de grens ligt van wat menselijk mogelijk is.
Onder normale omstandigheden heeft een volwassen man per dag gemiddeld 10 640 kJ nodig. Fiennes en Stroud namen dagelijks 21 338 kJ op. Desondanks verloren ze beiden meer dan 20 kg lichaamsgewicht.
- Leg uit waarom beide mannen zoveel extra kJ moesten opnemen.

Om te onderzoeken of iemand lactose kan verteren (en dus lactosetolerant is) of niet (en dus lactose-intolerant is), wordt een hoeveelheid lactose via de mond toegediend. Daarna wordt enkele malen het bloedsuikergehalte gemeten. Zulke metingen worden ook gedaan na toediening van een hoeveelheid sacharose (rietsuiker). In afbeelding 2 zie je het resultaat van zulke metingen.

- Van welke suiker wordt hier de concentratie in het bloed bepaald?

- En welke persoon is blijkbaar lactosetolerant?

De ziekte van Hirsprung

Sommige kinderen worden geboren met de ziekte van Hirsprung. Bij hen werkt een deel van de darmen niet goed. In afbeelding 4 is de buikholte van zo'n kind getekend.

- Welk deel van het spijsverteringskanaal is in de afbeelding groter dan normaal?

Link

Volg de link. Maak een screenshot van de koppelvraag met daarop jouw percentage en lever deze hier in.