Poëzie - stijlfiguren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Stijlfiguren

MHU, 2021

Wat we gaan doen

Opdracht 5 bespreken

Uitleg stijlfiguren

Opdracht 5

Al gedaan

strofebouw

rijm

versvormen

beeldspraak

Waarom stijlfiguren?

Benadrukken

Creatief taalgebruik

(anti)climax

slenteren, lopen, rennen, racen

slenteren, lopen, rennen, stilstaan (anti)

Moeilijke woorden

antithese - tegenstelling

enumeratie - opsomming

Eufemisme

om een moeilijk onderwerp te vermijden:

'de neus poederen' (wc-bezoek dames)

'het tijdelijke voor het eeuwige verwisselen' (overlijden)

maar ook:

financiële ombuigingen - bezuinigen

daisycutter - kernbom

Understatement

Na een grove belediging: 'dat kan ook wel wat aardiger'

Hyperbool

'iedereen rijdt door rood licht.'

'de hele wereld is tegen me'

'ik sta hier al dagenlang op je te wachten'

Spot

ironie is licht: 'sorry dat ik altijd zo vroeg begin' (docent tegen laatkomende leerling)

sarcasme is harder: 'ga de eendjes voeren of zo' (tegen een straatverkoper die blijft aandringen)

cynisme is heel erg hard: 'heb je dat allemaal op de huishoudschool geleerd of was je altijd al zo dom?'

*disclaimer: dit zijn verzonnen voorbeelden, alleen voor uitleg!*

Paradox

schijnbare tegenstelling:

Het geluid van de stilte

Nu is het verleden van de toekomst

Parallellisme

Gelijk verloop van de zinnen

Twee oude bekenden

Pleonasme en tautologie

Maar: hier geen fout, maar als stijlfiguur correct.

Enkel en alleen de witte sneeuw maakt het donkere veld nog licht.

Repetitio

herhaling:

Nooit, nooit, nooit neem ik een hond;

Nooit, nooit, nooit neem ik een hond!

Ik neem geen Duitse herder, geen boxer en geen kees

Geen poedel en geen teckel en ook geen pekinees.

(Hans Dorresteijn)

Retorische vraag

Denk je dat ik gek ben of zo? Dat zeg je toch niet?

(sturend naar het antwoord)

Woordspeling

https://www.adformatie.nl/contentmarketing/11-meesterlijke-woordspelingen-van-bedrijven-op-social-media

Tot slot:

archaïsme - ouderwets taalgebruik

neologisme - nieuw verzonnen woord

Maak zelf een zin met een stijlfiguur:

Huiswerk volgende week

Opdracht 6 maken

Alle stijlfiguren leren (overhoring)

Volgende week

Eerste voorbereiding poëziepresentatie

Ik vind het onderdeel poëzie...

veel leuker dan eerst

iets leuker dan eerst

net zo interessant als eerst

minder leuk dan eerst

veel minder leuk dan eerst