§11.3 - leerdoelen toetsen/uitleg

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Laptop op tafel, 

start Lesson-up

Werkboek op tafel

Deze les

• Herhaling 11.3 d.m.v vragen (klassikaal) 
• Kennis maken met begrippen en leerdoelen 11.4

Leerdoelen 11.3

1. Je kunt uitleggen hoe je aan een eigenschap komt die je ouders niet hebben.
   
2. Je kunt genotypen noteren.
   
3. Je kunt uitleggen wat een intermediaire kruising is en deze kruising noteren.
   

Keuze: Werkboekvragen 11.2 maken

Lessonup verder doorwerken en gedeelte maken.

Wat is het verschil tussen genotype en fenotype?

Hiernaast zie je een afbeelding waarin via het genotype wordt uitgelegd hoe het kan dat 2 ouders met donker haar een kind krijgen met rood haar.

Juist of onjuist

In de zaadcellen van de jongen kunnen zowel het gen voor donker als voor rood voorkomen.

1. juist
2. onjuist
3. niet te zeggen

Je kunt uitleggen hoe je aan een eigenschap komt die je ouders niet hebben.

 Moeder heeft 2 genen voor haarkleur, bruin en rood.

- Vader heeft 2 genen voor haarkleur, bruin en rood.

- Vader geeft rood door, moeder geeft rood door. Hun zoon heeft rood haar.

Oorlellen kunnen vast of los zijn.


Beide ouders hebben losse oorlellen.
Welke eigenschap is dominant?

1. losse oorlellen
2. vaste oorlellen
3. geen
4. beiden

Je kunt genotypen noteren.

• Een dominant gen komt altijd tot uiting in het fenotype.
• Een recessief gen komt alleen tot uiting in het fenotype als er 2 aanwezig zijn.

losse oorlel

losse oorlel

Nu je weet dat een losse oorlel dominant is. Noteer het genotype van beide ouders.

Moeder:
Vader:

Genotypen noteren

Dominant gen - hoofdletter

Recessief gen - kleine letter

AA = homozygoot dominant

Aa = heterozygoot

aa = homozygoot recessief

Hoe wordt het genotype van de ouders in de afbeelding hiernaast ook wel genoemd.

Beide ouders hebben losse oorlellen.

1. Homozygoot
2. Heterozygoot
3. Intermediair
4. recessief

Homozygoot &  heterozygoot

De ouders zijn heterozygoot, ze hebben twee verschillende genen voor haarkleur. Bruin haar is het dominante gen.

De jongen is homozygoot, hij heeft twee dezelfde genen voor haarkleur. Rood haar is het recessieve gen.

Donker haar is dominant over roodhaar. Iemand met donker haar is dus altijd homozygoot voor deze eigenschap.

1. juist
2. onjuist
3. niet te zeggen

Beide ouders zijn heterozygoot voor haarkleur.

1. Juist
2. Onjuist
3. Niet te zeggen

Beide kinderen zijn heterozygoot voor haarkleur.

1. Juist
2. Onjuist
3. Niet te zeggen

In de afbeelding hiernaast zie je dat een zwarte haan samen met de witte hen een grijze nakomeling krijgt.

Welke kleur-eigenschap is domminant?

1. zwart
2. wit
3. beiden
4. geen

Intermediaire eigenschappen

Een fenotype is intermediair als beide genen even sterk zijn. Er is geen dominant of recessief gen:

Hiernaast zie je een voorbeeld van een intermediaire kruising.

1. juist
2. onjuist
3. niet te zeggen

De witte bloem is homozygoot voor de kleur wit.

1. Juist
2. Onjuist
3. niet te zeggen

De bloemkleur is een intermediaire kruising. Het is dus zeker dat de roze bloem heterozygoot is.

1. Juist
2. Onjuist
3. niet te zeggen

Je kunt uitleggen wat een intermediaire kruising is en deze kruising noteren.

• Homozygoot wit (Kw)
• Homozygoot rood (Kr)
• Geeft een Heterozygoot roze bloem, genotype KwKr

Er is geen dominant gen, beiden komen tot uiting in het fenotype.

Een cavia met langhaar paart met een cavia met kort haar. Het jong heeft half lang haar.

a: Noteer van beide cavia's het genotype.

De bloemkleur is een intermediaire eigenschap. Noteer het genotype van de bloemen:

Witte bloem:
Rode bloem:
Roze bloem:

Leerdoelen 11.4

1. Je kunt uitleggen waarom je 50% kans hebt op een jongen of meisje.
2. Je kunt met behulp van een kruisingsschema voorspellen wat de kans op een bepaald fenotype bij de F₁ generatie is.
3. Je kunt met behulp van een kruisingsschema voorspellen wat een bepaald fenotype bij de F₂ generatie is. 

Doen: begrippenlijst 11.4 maken

Keuze = Werkboek vragen maken (allemaal) 

                   Lessonup doorwerken en (gedeelte)werkboekvragen maken.