2.5 Zuur-basereacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

2.5 Zuur-basereacties

Programma

-Formatieve check	10 min
-Oefeningen nakijken	10 min
-Zuur-basereacties	20 min
-Titreren	10 min
-Oefenen	30 min

Formatieve check

Klik op de link om naar een nieuwe les te gaan, hierbij kan je zelf feedback geven op je leerdoelen:

Checks voor 2.5 Zuur-basereacties

De laatste slide sla je voor nu over, deze is voor het einde van de les!

Oefeningen nakijken

Ik loop langs om te controleren of je je spullen bij je hebt en of de oefeningen gemaakt zijn.

De antwoorden staan in het eerste tabblad van de Studiewijzer in Magister.

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je kunt uitleggen dat neutraliseren en ontkalken zuur-basereacties zijn.
  
• Je kunt van een gegeven zuur-basereactie het reactieschema geven.
  
• Je kunt een indicator gebruiken om met een kleuromslag het eindpunt van een neutralisatiereactie zichtbaar te maken.
  
• Je kunt uit het resultaat van een titratie de concentratie van een zure of basische oplossing berekenen.

Wat denk je dat er gebeurt als je een zuur en een base zou samenvoegen?

Zuur-base reacties

Wat gebeurt er als je een zuur en een base zou samenvoegen?

Dan gaan de zuur en base met elkaar reageren!

zuur + base → reactieproducten

Dit noem je een zuur-base reactie.

Stel je voegt een zuur en een base samen, dan ontstaat er een zuur-base reactie.
Wat gebeurt er met de pH als je een base toevoegt aan een zuur?

Neutraliseren

• Je kunt een zuur volledig ontzuren door het te laten reageren met de juiste hoeveelheid van een base.
• Dit heet neutraliseren.
• Neutraliseren = een base aan een zuur toevoegen (of omgekeerd) totdat de pH 7 is.
• Je kan met een indicator kijken of het is geneutraliseerd, fenolftaleïne is daarvan een goed voorbeeld.

Neutraliseren

Kan je met water een zuur neutraliseren?

1. Ja, want water heeft een hogere pH dan een zuur.
2. Ja, want water heeft al pH 7.
3. Nee, want door water toe te voegen kom je nooit bij pH 7.
4. Nee, want water kan niet neutraliseren.

Titreren

Stel ik heb een fles schoonmaakazijn. Dit is azijnzuur gemengd met water. Maar ik weet niet hoeveel azijnzuur er in zit.

Hoe kan ik achter de concentratie azijnzuur komen?

Dit doe je door je zelfgemaakte schoonmaakazijn te vergelijken met de schoonmaakazijn die al een bekende concentratie heeft (hier 180 g/L).

Deze methode heet titreren.

Hoe werkt titreren?

Bij titreren is het de bedoeling dat je beide oplossingen gaat neutraliseren.

Hier heb je dus een base voor nodig. Bij titreren is dat bijna altijd natriumhydroxide.

Een titratieopstelling:

Een buret of pipet met natriumhydroxide boven een Erlenmeyer. De buret/pipet is het meetinstrument.

Hoe werkt titreren?

Hoe ga je stapsgewijs titreren?

• Stap 1: Doe van allebei de soorten schoonmaakazijn 1 mL in verschillende erlenmeyers.
  
• Stap 2: Voeg aan beide erlenmeyers wat water toe.
  
• Stap 3: Voeg aan beide erlenmeyers 3 druppels fenolftaleïne toe (indicator).
  
• Stap 4 t/m 6 2x (1 voor beide erlenmeyers)
  
• Stap 4: Noteer de beginstand van de buret/pipet (hoeveel mL natriumhydroxide zit er in de buret/pipet).
  
• Stap 5: Voeg langzaam aan natriumhydroxide toe aan de erlenmeyer totdat de oplossing in de erlenmeyer van kleur verandert (geneutraliseerd).
  
• Stap 6: Noteer de eindstand van de buret.
  

Titreren

Wat kan je hier nu mee?

Stel bij het titreren van de schoonmaakazijn met de bekende waarde (180 g/L) is gebleken dat er 10 mL natriumhydroxide nodig was voordat het azijnzuur geneutraliseerd werd.

Bij het titreren van de onbekende schoonmaakazijn bleek dat er 5 mL natriumhydroxide nodig was voordat het azijnzuur geneutraliseerd werd.

Wat is de concentratie azijnzuur in het onbekende schoonmaakazijn?

De bekende oplossing is een oplossing van 1,5 gram azijnzuur in 10 mL. Voor de titratie daarvan is 21 mL natronloog nodig. Voor 10 mL onbekende oplossing (huishoudazijn) is 33 mL natronloog nodig. Bereken hoeveel gram azijnzuur er in de huishoudazijn zit.

Om de concentratie te bepalen van citroenzuur in citroensap wordt gebruik gemaakt van titratie. Een citroensap met een concentratie van 38,7 g/L blijkt 19,5 mL natriumhydroxide nodig te hebben voordat het is geneutraliseerd.
De onbekende concentratie citroensap blijkt 12,75 mL natriumhydroxide nodig te hebben. Bereken de concentratie van het onbekende citroensap.

Oefeningen

Ga aan de slag met de volgende oefeningen:

Hoofdstuk 2 Paragraaf 5:

1 t/m 8

Welke leerdoelen beheers je?

Klik op de link, deze opent weer de check. Vul nu de laatste slide in:

Checks voor 2.5 Zuur-basereacties