Analyse 'Het huwelijk'

• Nederlands

Het huwelijk

Toen hij bespeurde hoe de nevel van den tijd

in d'oogen van zijn vrouw de vonken uit kwam dooven,

haar wangen had verweerd, haar voorhoofd had doorkloven

toen wendde hij zich af en vrat zich op van spijt.

Hij vloekte en ging te keer en trok zich bij den baard

en mat haar met den blik, maar kon niet meer begeeren,

hij zag de grootsche zonde in duivelsplicht verkeeren

en hoe zij tot hem opkeek als een stervend paard.

Maar sterven deed zij niet, al zoog zijn helse mond

het merg uit haar gebeente, dat haar tňch bleef dragen.

Zij dorst niet spreken meer, niet vragen of niet klagen,

en rilde waar zij stond, maar leefde en bleef gezond.

Hij dacht: ik sla haar dood en steek het huis in brand.

Ik moet de schimmel van mijn stramme voeten wasschen

en rennen door het vuur en door het water plassen

tot bij een ander lief in eenig ander land.

Maar doodslaan deed hij niet, want tusschen droom en daad

staan wetten in den weg en praktische bezwaren,

en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren,

en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat.

Zoo gingen jaren heen. De kindren werden groot

en zagen dat de man dien zij hun vader heetten,

bewegingsloos en zwijgend bij het vuur gezeten,

een godvergeten en vervaarlijke' aanblik bood.

Rotterdam 1910

Willem Elsschot (1882-1960)

Uit: Verzameld werk

Uitgever: P.N. van Kampen en Zoon N.V., 4e druk, Amsterdam 1960

Het huwelijk -2-

Maar sterven deed zij niet, al zoog zijn helse mond

het merg uit haar gebeente, dat haar tňch bleef dragen.

Zij dorst niet spreken meer, niet vragen of niet klagen,

en rilde waar zij stond, maar leefde en bleef gezond.

Hij dacht: ik sla haar dood en steek het huis in brand.

Ik moet de schimmel van mijn stramme voeten wasschen

en rennen door het vuur en door het water plassen

tot bij een ander lief in eenig ander land.

Maar doodslaan deed hij niet, want tusschen droom en daad

staan wetten in den weg en praktische bezwaren,

en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren,

en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat.

Zoo gingen jaren heen. De kindren werden groot

en zagen dat de man dien zij hun vader heetten,

bewegingsloos en zwijgend bij het vuur gezeten,

een godvergeten en vervaarlijke' aanblik bood.

Rotterdam 1910

Willem Elsschot (1882-1960)

Uit: Verzameld werk

Uitgever: P.N. van Kampen en Zoon N.V., 4e druk, Amsterdam 1960

Het huwelijk -3-

Maar doodslaan deed hij niet, want tusschen droom en daad

staan wetten in den weg en praktische bezwaren,

en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren,

en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat.

Zoo gingen jaren heen. De kindren werden groot

en zagen dat de man dien zij hun vader heetten,

bewegingsloos en zwijgend bij het vuur gezeten,

een godvergeten en vervaarlijke' aanblik bood.

Rotterdam 1910

Willem Elsschot (1882-1960)

Uit: Verzameld werk

Uitgever: P.N. van Kampen en Zoon N.V., 4e druk, Amsterdam 1960

Wat is je eerste indruk van dit gedicht?

'tijd' en 'spijt' in de eerste strofe rijmen. Dit is

1. slepend rijm
2. vrouwelijk rijm
3. mannelijk rijm

Welke alliteraties zie je in dit gedicht?

Welke assonaties zie je in het gedicht?

'de nevel van de tijd' is prachtige beeldspraak. Het is een

1. metafoor in engere zin
2. vergelijking met 'van'
3. metonymia
4. synesthesie

'En hoe zij tot hem opkeek als een stervend paard' is een:

1. hyperbool
2. ambiguïteit
3. vergelijking met als

Dit gedicht is geen sonnet. Tóch zit er een prachtige wending in het gedicht. Deze wending zit:

1. tussen de eerste en tweede strofe
2. tussen de vijfde en zesde strofe
3. tussen de derde en vierde strofe
4. tussen de vierde en vijfde strofe