4 klank en metrum
Rijm en metrum
VWO 61 / 15
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6
In deze les zitten 15 slides, met tekstslides.
Onderdelen in deze les
Rijm en metrum
VWO 6Slide 1 - Tekstslide
Doel
Je kent en herkent verschillende rijmvormen in gedichten
Je kent en herkent metrum
Oefenen
Slide 2 - Tekstslide
Het huwelijk
Toen hij bespeurde hoe de nevel van de tijd
in d'ogen van zijn vrouw de vonken uit kwam doven,
haar wangen had verweerd, haar voorhoofd had doorkloven
toen wendde hij zich af en vrat zich op van spijt.
Hij vloekte en ging te keer en trok zich bij de baard
en mat haar met de blik, maar kon niet meer begeren,
hij zag de grootse zonde in duivelsplicht verkeren
en hoe zij tot hem opkeek als een stervend paard.
Maar sterven deed zij niet, al zoog zijn helse mond
het merg uit haar gebeente, dat haar toch bleef dragen.
Zij dorst niet spreken meer, niet vragen of niet klagen,
en rilde waar zij stond, maar leefde en bleef gezond.
Slide 3 - Tekstslide
Hij dacht: ik sla haar dood en steek het huis in brand.
Ik moet de schimmel van mijn stramme voeten wassen
en rennen door het vuur en door het water plassen
tot bij een ander lief in enig ander land.
Maar doodslaan deed hij niet, want tussen droom en daad
staan wetten in de weg en praktische bezwaren,
en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren,
en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat.
Zo gingen jaren heen. De kindren werden groot
en zagen dat de man die zij hun vader heetten,
bewegingloos en zwijgend bij het vuur gezeten,
een godvergeten en vervaarlijke aanblik bood.
Slide 4 - Tekstslide
Inhoud
Waar gaat dit gedicht over in 1 zin?
timer
1:00
Slide 5 - Tekstslide
En nu...
https://joop.bnnvara.nl/kijk-nou/cu-leider-segers-citeert-gedicht-hoort-dan-waar-het-over-gaat?fbclid=IwAR0ACwwUooVY9-bsK5KrQt2BbarRyhtzO8AQppsmCWRYMnnqxnIWnRr4QFo
Slide 6 - Tekstslide
Rijm
- Gelijkheid van klanken in beklemtoonde lettergrepen
- Rijmschema (AABB ABBA ABAB AAAA)
- Eindrijm (mannelijk, vrouwelijk, onzijdig)
- Beginrijm (alliteratie, Helder, Helder, Heineken)
- Klinkerrijm (assonantie, de holle bol vormt rondingen)
- Rijk rijm (dezelfde woorden worden gebruikt)
timer
7:00
Slide 7 - Tekstslide
Het huwelijk
Toen hij bespeurde hoe de nevel van de tijd
in d'ogen van zijn vrouw de vonken uit kwam doven,
haar wangen had verweerd, haar voorhoofd had doorkloven
toen wendde hij zich af en vrat zich op van spijt.
Hij vloekte en ging te keer en trok zich bij de baard
en mat haar met de blik, maar kon niet meer begeren,
hij zag de grootse zonde in duivelsplicht verkeren
en hoe zij tot hem opkeek als een stervend paard.
Maar sterven deed zij niet, al zoog zijn helse mond
het merg uit haar gebeente, dat haar toch bleef dragen.
Zij dorst niet spreken meer, niet vragen of niet klagen,
en rilde waar zij stond, maar leefde en bleef gezond.
Slide 8 - Tekstslide
Hij dacht: ik sla haar dood en steek het huis in brand.
Ik moet de schimmel van mijn stramme voeten wassen
en rennen door het vuur en door het water plassen
tot bij een ander lief in enig ander land.
Maar doodslaan deed hij niet, want tussen droom en daad
staan wetten in de weg en praktische bezwaren,
en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren,
en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat.
Zo gingen jaren heen. De kindren werden groot
en zagen dat de man die zij hun vader heetten,
bewegingloos en zwijgend bij het vuur gezeten,
een godvergeten en vervaarlijke aanblik bood.
Slide 9 - Tekstslide
Metrum
Regelmatige afwisseling van beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen
Slide 10 - Tekstslide
Metra
Jambe (v-)
Trochee (-v)
Anapest (vv-)
Dactylus (-vv)
Amfibrachys (v-v)
Slide 11 - Tekstslide
Trochee (-v)
Had hij Holland dan gedragen,
Onder 't hart,
Tot zijn afgeleefde dagen,
Met veel smart,
Vondel
Slide 12 - Tekstslide
Het huwelijk
Toen hij bespeurde hoe de nevel van de tijd
in d'ogen van zijn vrouw de vonken uit kwam doven,
haar wangen had verweerd, haar voorhoofd had doorkloven
toen wendde hij zich af en vrat zich op van spijt.
Hij vloekte en ging te keer en trok zich bij de baard
en mat haar met de blik, maar kon niet meer begeren,
hij zag de grootse zonde in duivelsplicht verkeren
en hoe zij tot hem opkeek als een stervend paard.
Maar sterven deed zij niet, al zoog zijn helse mond
het merg uit haar gebeente, dat haar toch bleef dragen.
Zij dorst niet spreken meer, niet vragen of niet klagen,
en rilde waar zij stond, maar leefde en bleef gezond.
timer
3:00
Slide 13 - Tekstslide
Het huwelijk
Toen hij bespeurde hoe de nevel van de tijd
in d'ogen van zijn vrouw de vonken uit kwam doven,
haar wangen had verweerd, haar voorhoofd had doorkloven
toen wendde hij zich af en vrat zich op van spijt.
Jambe --> Alexandrijn
Elisie --> weglating
Slide 14 - Tekstslide
Nu?
Verder werken aan de module
Zelfstandig en in stilte
Volgende week:
Sonnet + verhaalanalyse
