V4 - Het Midden-Oosten - Joods-Palestijnse conflict

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Introductie

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen welke verschillende groepen een rol spelen in het conflict tussen Israël en de Arabische wereld, en welke gebieden bij dit conflict zijn betrokken.

V4 - Het Midden-Oosten

100 jaar brandhaard van de wereldpolitiek

Thema Midden-Oosten

Als we alle conflicten en problemen van nu, in het Midden-Oosten en hier in Europa, willen begrijpen dan moeten we iets weten van de geschiedenis van de afgelopen 100 jaar

Schrijfopdracht

• Ingeleverd?
• Ervaringen?
• Vragen?

Israël en Palestina

Wat weet je over Israel? Schrijf op.

Wat weet je over het Jodendom?

Joden in het Romeinse Rijk

• Leefden in de provincie Judea

• Romeinen veroveren dit gebied rond het jaar '1'

• Spanningen tussen Romeinen en Joden: Romeinen geloven in meerdere goden (polytheïsme), Joden maar in één god (monotheïsme). 

Joden in het Romeinse Rijk

• Joden erkennen de Romeinse goden niet

• Julius Caesar maakt uitzondering voor Joden, maar dan moeten ze wel extra belasting betalen

• Extra belastingen zorgen voor onrust, opstanden en uiteindelijk oorlog (Joodse Oorlog: 66-70 n. Chr.)
  

Joodse diaspora

• In de Joodse oorlog in het Romeinse Rijk kwamen veel Joden om of werden gevangen genomen (en als slaaf verkocht)

• Na een nieuwe Joodse opstand worden Joodse rituelen verboden

• Steeds meer Joden trekken/vluchten weg uit de province Judea (latere naam: Syria-Palestina)

• De verspreiding van het Joodse volk over de hele wereld heet diaspora (letterlijk: 'verstrooiing')

Antisemitisme in de Middeleeuwen

• Antisemitisme: Jodenhaat

• Gevolgen: verbod op het bezit van eigen grond, uitgesloten worden van verschillende soorten banen (Joden moeten andere, gevaarlijke, niet populaire beroepen gaan uitoefenen: bankier of juwelier)

• Joden worden bij rampen gezien als schuldigen (zondebok) met pogroms tot gevolg
  

Jiddische woorden in de Nederlandse taal

Jiddisch is een Hebreeuws-Duitse mengtaal van de Joden die zich in de zeventiende eeuw in de Nederlanden vestigden

bolleboos, gabber, gein, jatten, kapsones, bajes, gozer, pleite, mazzel, tof, jatten, stiekem, lef, smeris, smoes, snaaien, lawaai, heibel, enz. enz. enz.

Palestina na de Romeinen

• Het gebied werd in de 7e eeuw door Arabische moslims (het Arabische rijk) veroverd.

• In de stad Jeruzalem bouwden ze op de Tempelberg o.a.: de Rotskoepel en de Al-Aqsamoskee

• In die tijd woonden moslims, christenen en Joden min of meer vreedzaam naast elkaar

Periode 3 (tot de zomervakantie)

• Thema: Het Midden-Oosten
• Betoog in tussentoetsweek (week 20, 17 -21 mei) 1x
• Eindtoets in toetsweek. Telt 2x
• Leermateriaal: Boek, video's en Lesson-ups
• Studiewijzer staat in Teams

Wat gaan we doen?

Les 1

• Leerdoel video
• Vragen over de video

Les 2

• Lezen
• Schrijfopdracht maken

Leerdoelen

3. Je kunt een beschrijving geven van het ontstaan van de staat Israël aan de hand van de begrippen Zionisme, Balfourverklaring en Holocaust.

4. Je kunt een verklaring geven waarom de Joodse staat is geboren uit onrecht en gegrondvest is op onrecht.

Kijkopdracht

• Tijdens het kijken luister je goed en noteer je:

• Een uitleg/definitie van de drie begrippen: Zionisme, Balfourverklaring en Holocaust
• Maak voor jezelf een ruwe tijdlijn door alle jaartallen op te schrijven die je hoort
• Beantwoord voor jezelf de vraag: Uit welk onrecht is Israël geboren? Op welk onrecht is het gegrondvest?

Wat was de Balfourverklaring en welke rol speelde deze verklaring bij het ontstaan van Israël?

In welk jaar werd de staat Israël gesticht?

1. 1917
2. 1948
3. 1967
4. 1973

1. Uit welk onrecht werd Israël geboren?
2. Op welk onrecht is Israël gegrondvest?

Nationalisme en Zionisme (1)

• Nationalisme komt in de 19e eeuw sterk op: veel landen/volken willen laten zien dat zij het beste zijn.

• Hierdoor zijn andere landen / volken / culturen minder.
  

• Gevolg: discriminatie, onderdrukking en geweld

Nationalisme en Zionisme (2)

• Zionisme: het streven van Joden naar een eigen Joodse staat (het liefst in Palestina)

• Belangrijke zionist: Theodor Herzl (1860-1904, boek: Der Judenstaat)

Zionisme

‘We vormen een volk, één volk. Overal waar we geleefd hebben, hebben we oprecht geprobeerd ons aan te passen aan de levensstijl van anderen, zonder ons eigen geloof op te geven. Maar dat stond men ons niet toe... Daarom is het antwoord simpel. Geef ons een stukje aarde waar we in overeenstemming met onze eigen Joodse behoeften kunnen leven, dan zullen we ons voor de rest best kunnen redden.’

'We vormen een volk, één volk. Overal waar we geleefd hebben, hebben we oprecht geprobeerd om ons aan te passen aan de leefstijl van anderen, zonder ons eigen geloof op te geven. Maar dat stond men ons niet toe... Daarom is het antwoord simpel. Geef ons een stuk aarde waar wij in overeenstemming met onze eigen Joodse behoeften kunnen leven, dan zullen wij ons voor de rest best kunnen redden.'    

- Theodor Herzl, Der Judenstaat, 1896

Deel 2 - Zelfstandig werken

• Lees Themakatern Het Midden-Oosten: 

Hoofdstuk 2 'Geboren uit onrecht, gegrondvest op onrecht'

• Begin aan weekopdracht (inleveren via Magister vóór de volgende les - telt mee voor cijfer betoog!)

Aan de slag!

Aan de slag!

Begrippen uit deze les

• Antisemitisme, 
• Balfourverklaring, 
• diaspora, 
• dienstplicht, 
• Holocaust/Shoah, 
• Mossad, 
• Palestijn/Palestina, 
• zionisme

Personen uit deze les

• Theodor Hetzl 1860-1904

• David Ben Goerion 1886-1973

Jaartallen uit deze les

• Balfourverklaring (1920)

• Stichting van de staat Israël (1948)

• Rampjaar/Wonderjaar (1948)

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen