3.5 Het parlement controleert

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Het Parlement controleert 

Paragraaf 5 

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je uitleggen:

- wat er bedoeld wordt met evenredig kiesrecht

- wat een parlement is en doet 

- welke rechten het    

  parlement daarvoor heeft

- wat coalities zijn en wie er nu aan de macht komt

Districten kiesstelsel:

Ander kiessysteem in de landen als de VS en het Verenigd Koninkrijk:

Land wordt verdeeld in kiesdistricten.

• Per district komt één afgevaardigde in het parlement.
• Dat is de kandidaat die de meeste stemmen haalt. De andere stemmen tellen niet mee (“The Winner takes all”).

Evenredig kiesstelsel:

In Nederland worden verkiezingen gehouden volgens een stelsel van evenredige vertegenwoordiging: Alle uitgebrachte stemmen worden verdeeld over het totale aantal zetels.

Voor de wetgevende taak hebben de Tweede Kamerleden de volgende rechten:

Stemrecht: Elk kamerlid mag stemmen over de verschillende wetsvoorstellen

Recht van amendement: Elk kamerlid mag delen van een wetsvoorstel veranderen

Recht van initiatief: Elk kamerlid mag zelf wetsvoorstellen maken en die voorleggen aan de kamer.

Rechten bij de controlerende taak:

Vragenrecht: Kamerleden mogen mondeling of per brief vragen stellen aan ministers of staatssecretarissen.

Motierecht: De kamer vraagt de minister iets te doen. Motie van wantrouwen wordt ingediend, als een minister heeft gelogen of grote fouten heeft gemaakt.

Recht van interpellatie: Kamerleden mogen een minister of staatssecretaris ter verantwoording roepen. Hij moet dan uitleg geven over het beleid.

Enquête recht: Er wordt een onafhankelijk onderzoek opgestart om te kijken of de regering grote fouten heeft gemaakt.

Mogelijkheden

https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/politiek/artikel/5419811/verkiezingsuitslag-tweede-kamer-stemmen-uitslag

De minister-president...

1. ...is de leider van het kabinet
2. ...is de voorzitter als de ministers met elkaar vergaderen
3. ...is het staatshoofd van Nederland
4. ...beëdigt de ministers en staatssecretarissen

Christen-democratie komt vooral op voor...

1. ... gezinnen met kinderen
2. ... mensen met weinig geld
3. ... werkende burgers
4. ... een actieve overheid

Wat is een coalitie?

1. Politieke partijen die samen een regering vormen
2. Politieke partijen die met wetsvoorstellen komen
3. De regering die bestaat uit koning en ministers
4. De Eerste en de Tweede Kamer samen

hoeveel leden heeft het parlement

1. 225
2. 75
3. 200
4. 150

welk recht hoort niet tot de controlerende taak van het Parlement

1. recht van interpellatie
2. vragenrecht
3. recht van initiatief
4. recht van budget

Wat zijn de twee belangrijkste taken van de Tweede Kamer?

1. mede wetgever Regering controleren
2. Wetgeving maken Dagelijks bestuur van het land
3. Regering controleren Dagelijks bestuur van het land
4. Wetten uitvoeren Recht spreken

recht van amendement,
Wie heeft dit recht en wat betekent het?

1. alleen de Tweede Kamer wijziging wetsvoorstel
2. alleen de Eerste Kamer wetswijziging
3. alleen de Tweede Kamer, debatteren over een wet
4. alleen de Eerste Kamer, wetsvoorstel

Bij wie legt het nieuw gevormde kabinet een eed af?

1. Bij de minister-president
2. Bij de koning
3. Bij de leden van de Tweede Kamer
4. Bij de staatssecretarissen

Maken:

Paragraaf 5:

4,6,10 en 16